Brontekst bekijken van Treinstel

[[Bestand:AM50 Brussel Noord 1990 16078365960 73b3c22f5b o.jpg|miniatuur|Belgisch [[klassiek motorstel]] AM50]]
[[Bestand:Reeks41 gent 27-01-06.JPG|thumb|Belgisch dieselhydraulisch treinstel [[NMBS reeks 41|reeks 41]]]]
[[Bestand:Dieselvijf te Geldermalsen 21-05-1974.jpg|miniatuur|Nederlandse [[Dieselvijf]]]]
[[Bestand:Nieuwe NS Flirt trein-Station Maastricht.jpg|miniatuur|[[NS FLIRT]]-treinstel]] 
Een '''treinstel''', ook wel gekend als een '''motorstel''' of '''motorrijtuig,''' is een vaste combinatie van bakken (starre delen), in de zin dat koppelen en ontkoppelen van de bakken bewerkelijk is en alleen in een werkplaats kan. Het geheel heeft eigen [[aandrijving]] en twee [[stuurstand]]en. Treinstellen kunnen bij het eindstation gemakkelijk [[kopmaken]] (van richting veranderen). Bij sommige treinstellen is de aandrijving verdeeld over het hele treinstel (zoals bij de Nederlandse [[Mat '64|Plan V]] en de Belgische [[Klassiek motorstel]]) en bij andere (zoals de driedelige [[Intercitymaterieel|Koploper]]) in één rijtuig.

Vaak zijn treinstellen voorzien van [[automatische koppeling]]en (zoals [[Scharfenbergkoppeling]]en en de [[Koppeling (spoorweg)#GF-koppeling|GF-koppeling]]) met [[elektriciteit|elektrische]] en [[pneumatiek|pneumatische]] verbindingen, die het mogelijk maken twee of meer stellen in [[treinschakeling]] te laten rijden, waarbij alle functies identiek vanuit één [[Treinbestuurder|machinist]]encabine worden uitgevoerd. Dit is overigens ook mogelijk met orthodoxe koppelingen, maar door de dan benodigde extra snoeren en luchtslangen is dat minder eenvoudig. Dankzij de vlotte koppeling en ontkoppeling kan voor en na het spitsuur de treinlengte worden aangepast aan de drukte. Bovendien bestaat de mogelijkheid dat een aantal treinstellen op een deel van het traject gecombineerd als één trein rijden. Met een traditionele (getrokken) trein is dat veel minder eenvoudig.

Treinstellen kunnen worden aangedreven door [[dieselmotor]]en ([[dieselhydraulisch]] of [[dieselmechanisch]] [[dieseltreinstel|treinstel]]), met [[elektromotor]]en ([[elektrische trein|elektrisch]] treinstel) of met een combinatie van beide ([[dieselelektrisch]]). Bij elektrische treinstellen zijn, naast de overheersende methode die de stroom continu van de [[bovenleiding]] (of een [[derde rail]]) haalt, ook varianten met [[brandstofcel]]len ([[waterstoftrein]], sinds 2017) en/of [[Oplaadbare batterij|accu's]] ([[accutrein]]) in opmars, ter vervanging van de dieselversies.

Lichte (diesel)treinstellen worden ook wel [[light train]]s genoemd.

Als een treinstel uit maar één rijtuig bestaat wordt het een [[motorrijtuig]] genoemd.

De Belgische spoorwegmaatschappij [[Nationale Maatschappij der Belgische Spoorwegen|NMBS]] gebruikt de term motorrijtuig (afgekort MR) als term voor hun treinstellen, in plaats van de oudere term ''motorstel''. 

Treinstellen van de Nederlandse materieeltypes [[Dubbeldeks aggloregiomaterieel|DD-AR]] en [[Dubbeldeks interregiomaterieel|IRM]] worden vanwege het gemak waarmee de rijtuigen uitgewisseld kunnen worden [[treinstam]]men genoemd.

De motoren van een treinstel bevinden zich in een of meer van de rijtuigen. Vaak zijn ze nauwelijks zichtbaar. Bij een elektrisch treinstel bevinden ze zich meestal,{{Bron?|Is daar onderzoek naar gedaan?|2017|06|15}} maar niet altijd, in de rijtuigen met de [[stroomafnemer]]s. De motoren zijn bedoeld voor dat ene treinstel en daarom veel minder krachtig dan de motoren in een losse locomotief, die immers voor een zware trein kan worden ingezet. Worden treinstellen gekoppeld tot een langere trein, dan brengt elk treinstel zijn eigen motoren mee.

==Belgische treinstellen==
* [[Klassiek motorstel]] (de twee'tjes-tweeledige-klassiekje): 2-delig elektrisch treinstel
* [[MS75]] (vierledige-varkensneus-hondekop): 4-delig elektrisch treinstel
* [[MS80]] (Break-sneltrein): 3-delig elektrisch treinstel (was oorspronkelijk 2-delig)
* [[MS86]] (Sprinter-Duikbril): 2-delig elektrisch treinstel
* [[MS96]] (DMT-Deense Neus): 3-delig elektrisch treinstel
* [[MS08]] (Desiro): nieuw 3-delig elektrisch treinstel
*[[MW41]] (Buskes-Wasmachine): 2-delig dieselhydraulisch treinstel.

==Nederlandse treinstellen==
{{Zie ook|Zie [[Nederlands spoorwegmaterieel#Treinstellen|Lijst van Nederlands rollend materieel]]}}

==Zie ook==
* [[Dieseltreinstel]]
* [[Overstappen#Overstappen naar een ander treinstel van dezelfde trein|Overstappen naar een ander treinstel van dezelfde trein]]

{{Navigatie spoorwegmaterieel NMBS}}
{{Navigatie treinstellen Nederland}}
{{Navigatie treinen}}

[[Categorie:Treinstel| ]]