Gebruiker:Rescaled Buurtbajessen

Doelstelling

De voornaamste doelstelling is de realisatie van kleinschalige detentiehuizen waarbij problemen beheersbaar blijven en gedetineerden aangesproken worden op hun verantwoordelijkheden. Deze detentievorm is een constructief voorstel naar een uiteindelijk veiligere samenleving. De visie is dat maatschappelijk ingebedde detentiehuizen gedetineerden sterken in hun waardigheid waardoor ze gestimuleerd worden om verantwoordelijkheid op te nemen, ook na hun invrijheidstelling.

Het concept Rescaled

Dit concept is geïnspireerd op het Belgische initiatief De huizen. Rescaled streeft naar “kleinschalige, gedifferentieerde detentievormen op maat die beter verankerd en geïntegreerd zijn in het maatschappelijk weefsel”. In plaats van een uniforme regels en een focus op veiligheid en eenzame opsluiting, stellen zij een zinvollere detentietijd voor waarbij gedetineerden worden voorbereid op een leven na de strafuitvoering. Hiervoor wordt een individueel oplossingsplan opgesteld waarbij gedetineerden door plan- en huisbegeleiders worden gestimuleerd in het creëren van een sociaal netwerk en een positieve maatschappelijke rol als dam tegen herval. Hierbij dient niet enkel het idee omtrent de invulling van een vrijheid-berovende straf te veranderen, maar ook de organisatievorm van detentie moet mee evolueren. De nieuwe infrastructuurvorm die wordt voorgesteld zijn detentiehuizen. Hierin worden gedetineerden met maximum drie leefgroepen van tien personen samen geplaatst. In deze huizen staat differentiatie centraal. De invulling van de straf, de beveiliging en de begeleiding van de gedetineerden wordt kleinschaliger ingericht om ze meer re-integratie gericht te maken. Helemaal in lijn met wat het United Nations Social Defense Institute al in 1975 aanraadde. In deze detentiehuizen worden de gedetineerden meer uitgenodigd om deel uit te maken van de samenleving, dit staat in schril contrast met hoe de huidige gevangenissen zorgen voor afsluiting en isolatie. Zo moeten de gedetineerden hier bijvoorbeeld onderling leren om afspraken te maken over onder andere het schoonmaken en koken. De huizen zijn ook toegankelijk voor familieleden, hulpverleners en slachtoffers en hun familie. Een derde pijlers, naast de kleinschaligheid en differentiatie, is het “verankeren van het penitentiaire in de samenleving”. Hiermee trachten ze met De Huizen tevens een sociale een economische inbreng te betekenen in de concrete buurten waar ze zich bevinden. Zo kunnen gedetineerden bijvoorbeeld hun keukendiploma halen en in een sociaal restaurant helpen of kunnen ze de groenten en fruit uit hun moestuin verkopen aan een sociaal tarief. Op deze manier bereidt een zinvolle detentie hen tevens voor op het leven na de straf. Dit kader biedt duurzame oplossingen voor gedetineerde en de professionele hulpverleners maar zorgt ook voor een andere kijk op de “devianten” van de maatschappij. De Huizen maakt bijvoorbeeld al een hele tijd business-, personeel- en architecturale plannen in samenwerking met politici, wetenschappers en mensen uit de praktijk en geeft advies aan overheden en andere organisaties. Zo zijn al delen van hun ideeën opgepikt door de Belgische overheid, die beslist heeft om proefprojecten op te starten in de vorm van een transitiehuis. Hier kunnen enkele gedetineerden, die aan het eind van hun straf zijn, hun laatste maanden gaan uitzitten. Het zijn kleinschalige projecten waarbij zelfstandigheid, het uitbouwen van een netwerk, zoeken naar een job en leren terug te functioneren buiten de gevangenismuren centraal staat. Dit is dan ook precies de beweging die Rescaled in Nederland ook wilt voortzetten.

De detentie van de toekomst: stoute jongens tellen mee

En horen thuis in kleine klassen! Want de dagen aftellen in een grote, uniforme gevangenis biedt te weinig perspectief. De Huizen ijvert voor kleinschalige detentiehuizen: waarbij problemen beheersbaar blijven en gedetineerden aangesproken worden op hun verantwoordelijkheden. Deze detentievorm is een constructief voorstel naar een veiligere samenleving.

Een verhaal van, door, voor, met en over mensen

Het concept van Rescaled is een verhaal van, door, voor, met en over mensen. Mensen die een tijd van hun leven in detentie moeten doorbrengen, mensen die werken in de strafuitvoering en mensen die beslissingen nemen over strafuitvoering en detentie. Het gemeenschappelijk doel van al die mensen is een constructief spoor leggen, zodat fouten in de mate van het mogelijke hersteld kunnen worden en gedetineerden na hun detentie een verantwoordelijke maatschappelijke rol kunnen opnemen. Zowel gedetineerden, werknemers in het detentiesysteem, beslissers als de maatschappij worden geacht hier hun wederzijdse verantwoordelijkheid in op te nemen.

Drie principes

Kleinschaligheid: stoute jongens, kleine klassen

De dertig tot veertig zeer grote tot grote gevangenissen worden vervangen door honderden kleine detentiehuizen. Zij zijn georganiseerd per streek. Binnen één streek worden alle penitentiaire programma’s ontwikkeld (van gesloten tot open, van basisprogramma tot intensieve intramurale begeleiding). Elke gedetineerde krijgt een individueel planbegeleider die zijn detentie- en reclasseringsplan opmaakt en opvolgt doorheen alle stadia. Dit vermijdt het stigma van de stereotiepe gevangenis en laat toe flexibeler en soepeler in te spelen op individuele noden.

Differentiatie: de detentie sluit beter aan op het leven van de gedetineerde

De detentiehuizen verschillen van elkaar op vlak van beveiliging, detentie-invulling en begeleiding. Van bij de veroordeling wordt een oplossingsplan (detentie- en reclasseringsplan) opgemaakt. Dit tekent onder meer een parcours uit, doorheen verschillende types van detentiehuizen. En meteen wordt ook de reclassering voorbereid. Dit stimuleert de ontwikkeling en de verantwoordelijkheid van gedetineerden en samenleving naar zichzelf, elkaar en de slachtoffers.

Nabijheid: ‘community detentie’

De detentiehuizen sluiten aan op hun buurt. Zij spelen vanuit de herstelgedachte een economische, sociale of culturele rol in hun omgeving. Vanuit de normaliseringsgedachte maken ze gebruik van hulp- en dienstverlening uit de directe omgeving om de individuele plannen uit te voeren. Dit stimuleert de wederzijdse betrokkenheid en verantwoordelijkheid van gedetineerden én de samenleving. ‘Community detentie’, waarbij detentie vervlochten is in het maatschappelijk weefsel, sluit beter aan bij de doelen die de Basiswet aan detentie geeft.

Bronnen, noten en/of referenties

De huizen. (z.d.-a). De Huizen. Geraadpleegd op 3 maart 2020, van https://dehuizen.be/nl/missie

De huizen. (z.d.-b). De Huizen. Geraadpleegd op 3 maart 2020, van https://dehuizen.be/nl/concept

Hantson, L. (2017, 21 november). Vrijheidsberoving anno 2017: van mega-gevangenis tot klein detentiehuis. Geraadpleegd op 3 maart 2020, van https://www.mo.be/interview/gevangenschap-anno-2017-tussen-mega-gevangenissen-en-kleinschalige-detentiehuizen

Optie, Z. I. G. (2017, 27 januari). Hans Claus gelooft in mensen voor wie alle hoop verloren lijkt. Geraadpleegd op 3 maart 2020, van https://www.charliemag.be/wereld/hans-claus/