Willem Vorsterman

Uit Wikipedia, de vrije encyclopedie

Willem Vorsterman (Zaltbommel, 15e eeuw - Antwerpen, 23 juli 1543) was een Zuid-Nederlandse drukker in Antwerpen in de eerste helft van de 16e eeuw.

Drukkersmerk van Willem Vorsterman

Drukker en uitgever[bewerken | brontekst bewerken]

Vorsterman begon zijn drukkers- en uitgeversactiviteiten in Antwerpen omstreeks 1504 en werd daar een van de grootste drukkers. Hij bereikte een breed publiek door zijn verschillende uitgaven op godsdienstig en historisch vlak, proza, schoolboeken, almanakken, devotiewerken en een muziekboek. Hij drukte zowel de pauselijke bul tegen Luther in 1520 evenals zes Deense Luthervertalingen in 1531. Met meer dan 400 drukwerken tussen 1504 en 1543 was Vorsterman een van de grootste Antwerpse uitgevers in die tijd. Zijn uitgaven bevatten werken in het Latijn, Frans, Engels, Nederlands, Deens en Spaans.

Vorstermanbijbel[bewerken | brontekst bewerken]

Voorblad van de editie van 1528

Willem Vorsterman is vooral bekend door zijn Bijbeluitgave van 1528. Daarvoor had hij drie onvolledige bijbels voor rooms-katholieken uitgegeven. In het totaal bracht hij zeker 19 edities van de Bijbel uit, waaronder 13 in het Nederlands. De Vorstermanbijbel in 1528 verscheen twee jaar nadat Jacob van Liesvelt, een stadsgenoot, de eerste gedrukte volledige Nederlandse bijbel had uitgegeven. De volledige Nederlandstalige uitgave van Vorsterman verscheen onder de titel: De Bibel. Tgheele Oude ende Nieuwe Testament met grooter naersticheyt na(ar)den Latijnschen tekst gecorrigeert. Hiervoor kreeg hij toestemming van de geestelijke en burgerlijke overheid. Hij zorgde ervoor dat de bijbel zowel door rooms-katholieken als door protestanten kon worden gebruikt. Het titelblad deed nogal 'rooms' aan met links onder het wapen van een kardinaal en kardinaalshoed en met grote letters de toestemming tot uitgave: ‘cum Gratia et Privilegio’. Ook de protestanten lazen de Vorstermanbijbel omdat heel wat teksten uit de Liesveltbijbel (met gebruik van vertalingen van Luther) waren overgenomen. Deze bijbel in folioformaat bevat houtsneden van Jan Swart uit Groningen en Lucas van Leyden. Er kwamen acht drukken van deze uitgave.

Excellente cronicke van Vlaenderen (1531)[bewerken | brontekst bewerken]

Bij Vorsterman verscheen in 1531 ook het bekende historische werk 'Dits die excellente cronicke van Vlaenderen' op basis van teksten uit de Flandria Generosa en (wat betreft de 15e eeuw) het werk van Anthonis de Roovere en Romboud De Doppere. De volledige titel van het werk luidt: Dits die excellente Cronike van Vlaenderen beghinnende van Liederick Buc den eersten Forestier tot den laesten die door haer vrome feyten namaels Gravenvan Vlaenderen ghemaeckt worden, achtervolghende die rechte afcomste des voors. Graven tot desen onsen doorluchtigsten Hooghgeboren keyser Karolo, altijdt vermeerder des Rijcx. Deze druk is rijkelijk voorzien van houtsneden en behandelt de geschiedenis van Vlaanderen vanaf de tijden van Liederic de Buc, de eerste forestier van Vlaanderen (621) tot het jaar 1529. Vanaf 1515 is er sprake van een Antwerpse kroniek. Hoewel het zogezegd om een kroniek van (heel) Vlaanderen gaat, komen niet alle streken evenveel aan bod.

Gedrukte werken[bewerken | brontekst bewerken]