Organoïde: verschil tussen versies
En er was licht. |
(geen verschil)
|
Versie van 28 nov 2021 23:58
Een organoïde (Engels: organoid) is een kunstmatig gekweekt miniatuurorgaan. Organoïden worden buiten het lichaam (in vitro) gemaakt uit stamcellen, die zodanig geprogrammeerd worden dat ze uitgroeien tot een verkleinde en versimpelde, maar functionele versie van een biologisch orgaan.[1][2] Omdat organoïden driedimensionale, anatomisch realistische weergaven zijn van levend weefsel, kan men zeer effectief biologische mechanismen ontrafelen, ziektes modelleren en behandelingen of geneesmiddelen testen.
Organoïden hebben verschillende voordelen ten opzichte van eenvoudige celculturen. Doordat de complexe, driedimensionale structuur van het orgaan op kleine schaal behouden wordt, is het gedrag van de cellen natuurgetrouwer, en makkelijker te vertalen naar de klinische situatie. Tegelijkertijd blijft het een in vitro-systeem, dat eenvoudig te manipuleren is en goed te monitoren met behulp van microscopie en biochemische technieken.[3]
De meeste organoïden kunnen de functie van het orgaan dat ze vertegenwoordigen nabootsen: ze zijn bijvoorbeeld in staat tot spiercontractie, zenuwgeleiding, hormoonafscheiding of waterfiltratie. Een belangrijke beperking van organoïden is de beperkte vascularisatie (aangroei van bloedvaten) en de afwezigheid van immuuncellen.[1]
De medische toepassingen van organoïden zijn uiteenlopend. Ze kunnen gebruikt worden om de effecten van geneesmiddelen of toxische stoffen op organen te testen, het verloop van infecties in kaart te brengen, tumorontwikkeling te volgen en antikankermechanismen te ontdekken, organogenese te analyseren en de invloed van het microbioom te bepalen.[4] Organoïden zijn een uitstekende manier om gepersonaliseerde medicijnen te ontwikkelen; medicijnen die beter aansluiten bij de fysiologische eigenaardigheden van een patiënt.[2]
Zie ook
Bronnen
Literatuur
|