Gebruiker:PedanticBear/Vrijmetselarij in Zuid-Afrika

Uit Wikipedia, de vrije encyclopedie

De vrijmetselarij werd in 1772 geïntroduceerd in Zuid-Afrika door leden van het Grootoosten der Nederlanden. Tegenwoordig zijn er loges die onder auspiciën staan van de United Grand Lodge of England, de Grand Lodge of Scotland, de Grand Lodge of Ireland, de Grootloge van Zuid-Afrika, en ook Le Droit Humain.

Vroege koloniale periode[bewerken | brontekst bewerken]

Op 24 april 1772 arriveerde Abraham van der Weijden, plaatsvervangend Grootmeester in het buitenland van het Grootoosten der Nederlanden, in Kaap de Goede Hoop.[1] Tien dagen na zijn aankomst gaf hij het bevel voor de oprichting van een loge genaamd "De Goede Hoop". Dit werd vervolgens op 1 september 1772 bekrachtigd door het Grootoosten.[1][2] De stichtende leden van deze loge waren onder andere Abraham Chiron, Jacobus le Febre, Johann Gie, Pieter Soermans, Christoffel Brand, Jan van Schoor, Olof de Wet en Petrus de Wit.[3][4]

In 1774 werden de eerste twee autochtone kandidaten ingewijd als vrijmetselaar.[3] Ondanks deze ontwikkeling slaagde de loge er niet in om wortel te schieten onder de lokale bevolking en bleef afhankelijk van bezoekende leden. Hierdoor werd de loge in 1781 inactief, maar deze werd nieuw leven ingeblazen in 1794, toen meer lokale bewoners zich aangetrokken voelden tot de broederschap, waaronder J.A. Truter, die destijds opperrechter was.[1][5]

In 1795 bezetten de Britten de Kaap en brachten militaire loges met zich mee. Tijdens deze periode werden er echter geen nieuwe loges opgericht in de Kaapkolonie.

Britse bewind[bewerken | brontekst bewerken]

In 1800 richtten de Nederlandse vrijmetselaren een nieuwe loge op, genaamd de "De Goede Trouw".[6] In 1802 arriveerde Jacob de Mist uit Nederland en werd geïnstalleerd als de eerste Gedeputeerd Grootmeester Nationaal voor Zuid-Afrika.

De Napoleontische oorlogen leidden tot een tweede Britse invasie van Zuid-Afrika. Met het begin van de Britse heerschappij over de regio nam het aantal leden van Engelse afkomst binnen de Nederlandse loges toe. Deze verschuiving zorgde voor spanningen tussen de Britse vrijmetselaars en hun Nederlandstalige tegenhangers. In 1811 resulteerden deze spanningen in de oprichting van een afzonderlijke loge door de Engelse vrijmetselaars in Kaapstad, genaamd "British Lodge", die viel onder de Premier Grand Lodge of England (de Moderns).[2][7]

Het jaar daarop, in 1812, stichtten de Antients een rivaliserende loge met de naam "Cape of Good Hope".

De Britse en Nederlandse vrijmetselaren besloten tot een samenwerking en gingen verder als één geheel.[8] Onder de prominente Grootmeesters in de beginjaren bevonden zich onder andere advocaat C.J. Brand (kleinzoon van één van de grondleggers van de vrijmetselarij in Zuid-Afrika), de eerste burgemeester van Kaapstad, M. van Breda, en de Meester van het Hooggerechtshof, J.H. Hofmeyer.[9] Tijdens een periode van financiële uitdagingen voor de vereniging in Zuid-Afrika, bekleedde C.C. Silberbauer deze positie.[10]

T.N. Cranstoun-Day (van de Britse kant) was vastbesloten om ervoor te zorgen dat de loge strikt Engelstalig zou blijven. Het is belangrijk op te merken dat hij zelf geen Afrikaans sprak.[11]

Grootloge van Zuid-Afrika[bewerken | brontekst bewerken]

De Grootloge van Zuid-Afrika werd opgericht op 22 april 1961, onafhankelijk van Nederland en het Verenigd Koninkrijk, onder leiding van kolonel C.G. Botha.[12] Hij werd hierbij geïnstaleerd als Grootmeester van de nieuwe Grootloge. Het motto van de Grootloge luidt: "Deo et Collegio", wat "God en Orde" betekent in het Latijn.[13]

In november 1977 werden voor het eerst niet-blanke leden toegelaten tot een loge, aangezien het lidmaatschap tot die tijd beperkt was tot blanke mannen.[14]

Le Droit Humain (Zuid-Afrikaanse Federatie)[bewerken | brontekst bewerken]

In 1914 werd de eerste gemengde loge van de internationale Le Droit Humain opgericht in Durban. Tot 1995 vielen de gemengde loges in Zuid-Afrika onder de Britse Federatie van de Orde, waarna de Zuid-Afrikaanse Federatie werd opgericht.[15]

Grootmeesters[bewerken | brontekst bewerken]

Year term started Year term ended Surname Name(s) Date of birth Date of death Reference
1804 1813 de Mist Jacobus Abraham Uitenhage 20 April 1747 3 August 1823 [3]
1813 1831 Neethling Johannes Henoch 1 August 1770 4 June 1838 [3]
1831 1837 van Breda Michiel 12 August 1775 12 August 1847 [3]
1837 1874 Brand Christoffel Joseph 24 June 1797 19 May 1875 [3]
1874 1893 Hofmeyr Jan Hendrik 19 December 1818 25 April 1893 [3]
1893 1897 Faure David Pieter 11 November 1842 17 August 1916 [16]
1897 1903 Lewis Charles Edwardes 5 December 1855 13 January 1945 [3]
1903 1944 Silberbauer Conrad Christian 23 September 1863 21 July 1944 [17]
1944 1957 Rose John George 11 January 1876 18 February 1973 [16]
1957 1966 Botha Colin Graham 15 August 1883 1 February 1973 [18]
1966 1973 Conradie Eddie [18]
1973 1983 Gasson Sydney Richard 16 December 1927 20 March 2013 [18]
1983 1991 Groenewald Cornelius Botha 24 June 1922 30 May 2009 [18]
1991 1997 Bauser Reunert Sidney 25 December 1928 28 December 2017 [18]
1997 2003 Lindeque Barend Gerhardus 5 November 1940 10 April 2015 [18]
2003 2008 Bowen John Thomas 7 November 1935 26 November 2013 [18]
2008 2014 Watson Armiston 26 November 1944 12 October 2014 [18]
2014 present Edwards Geoffrey Robert 1945 [19]

Noot: Tot 1961 werden de Grootmeesters Plaatsvervangend Grootmeesters genoemd, omdat het deel uitmaakte van de Nederlandse Loge.  Er was een nauwe samenwerking met Thomas Nathaniel Cranstoun-Day van de Britse vrijmetselaars gedurende de jaren tot 1961.

Nieuw[bewerken | brontekst bewerken]

De geschiedenis van vrijmetselarij in Zuid-Afrika begint in 1772, toen leden van het Grootoosten der Nederlanden de broederschap introduceerden. Vandaag de dag opereren verschillende loges onder het gezag van verschillende grootloges, waaronder de United Grand Lodge of England, de Grand Lodge of Scotland, de Grand Lodge of Ireland, de Grootloge van Zuid-Afrika, en Le Droit Humain.

Vroege koloniale periode[bewerken | brontekst bewerken]

Op 24 april 1772 arriveerde Abraham van der Weijden, plaatsvervangend Grootmeester van het Grootoosten der Nederlanden in het buitenland, in Kaap de Goede Hoop. Tien dagen later gaf hij opdracht tot de oprichting van de loge "De Goede Hoop", die op 1 september 1772 officieel werd erkend door het Grootoosten. De oprichters van deze loge omvatten Abraham Chiron, Jacobus le Febre, Johann Gie, Pieter Soermans, Christoffel Brand, Jan van Schoor, Olof de Wet en Petrus de Wit.

In 1774 werden de eerste twee inheemse kandidaten ingewijd als vrijmetselaars. Ondanks deze ontwikkeling kon de loge geen sterke wortels schieten onder de lokale bevolking en bleef afhankelijk van bezoekende leden. In 1781 raakte de loge inactief, maar werd nieuw leven ingeblazen in 1794 toen meer lokale bewoners zich tot de broederschap aangetrokken voelden, waaronder J.A. Truter, destijds opperrechter.

In 1795 bezetten de Britten de Kaap en introduceerden militaire loges. Gedurende deze tijd werden er geen nieuwe loges opgericht in de Kaapkolonie.

Britse bewind[bewerken | brontekst bewerken]

In 1800 richtten Nederlandse vrijmetselaren een nieuwe loge op, genaamd "De Goede Trouw". In 1802 kwam Jacob de Mist uit Nederland en werd de eerste Gedeputeerd Grootmeester Nationaal voor Zuid-Afrika.

De Napoleontische oorlogen leidden tot een tweede Britse invasie van Zuid-Afrika. Met de Britse heerschappij nam het aantal leden van Engelse afkomst binnen Nederlandse loges toe. In 1811 leidde dit tot de oprichting van "British Lodge" door Engelse vrijmetselaars in Kaapstad, die vielen onder de Premier Grand Lodge of England.

In 1812 stichtten de Antients een rivaliserende loge genaamd "Cape of Good Hope". Uiteindelijk besloten de Britse en Nederlandse vrijmetselaren samen te werken als één geheel. Prominente Grootmeesters in die tijd waren onder andere advocaat C.J. Brand, M. van Breda (de eerste burgemeester van Kaapstad) en J.H. Hofmeyer (Meester van het Hooggerechtshof).

Tijdens een periode van financiële uitdagingen bekleedde C.C. Silberbauer de positie van Grootmeester. T.N. Cranstoun-Day was een voorstander van het behoud van het Engels als voertaal binnen de loge.

Grootloge van Zuid-Afrika[bewerken | brontekst bewerken]

De Grootloge van Zuid-Afrika werd onafhankelijk opgericht op 22 april 1961, onder leiding van kolonel C.G. Botha, die de eerste Grootmeester werd. Het motto van de Grootloge is "Deo et Collegio", wat "God en Orde" betekent in het Latijn. In 1977 werden niet-blanke leden voor het eerst toegelaten tot de loges.

Le Droit Humain (Zuid-Afrikaanse Federatie)[bewerken | brontekst bewerken]

De eerste gemengde loge van Le Droit Humain werd opgericht in 1914 in Durban. Tot 1995 vielen deze loges onder de Britse Federatie, waarna de Zuid-Afrikaanse Federatie werd opgericht.

Grootmeesters[bewerken | brontekst bewerken]

Van Tot Persoon
1804 1813 de Mist, Jacobus Abraham Uitenhage Jacobus Abraham Uitenhage de Mist (1747-1823)
1813 1831 Neethling, Johannes Henoch Johannes Henoch Neethling (1770-1838)
1831 1837 van Breda, Michiel Michiel van Breda (1775-1847)
1837 1874 Brand, Christoffel Joseph Christoffel Joseph Brand (1797-1875)
1874 1893 Hofmeyr, Jan Hendrik Jan Hendrik Hofmeyr (1818-1893)
1893 1897 Faure, David Pieter David Pieter Faure (1842-1916)
1897 1903 Lewis, Charles Edwardes Charles Edwardes Lewis (1855-1945)
1903 1944 Silberbauer, Conrad Christian Conrad Christian Silberbauer (1863-1944)
1944 1957 Rose, John George John George Rose (1876-1973)
1957 1966 Botha, Colin Graham Colin Graham Botha (1883-1973)
1966 1973 Conradie, Eddie Eddie Conradie (-)
1973 1983 Gasson, Sydney Richard Sydney Richard Gasson (1927-2013)
1983 1991 Groenewald, Cornelius Botha Cornelius Botha Groenewald (1922-2009)
1991 1997 Bauser, Reunert Sidney Reunert Sidney Bauser (1928-2017)
1997 2003 Lindeque, Barend Gerhardus Barend Gerhardus Lindeque (1940-2015)
2003 2008 Bowen, John Thomas John Thomas Bowen (1935-2013)
2008 2014 Watson, Armiston Armiston Watson (1944-2014)
2014 2017 Edwards, Geoffrey Robert Geoffrey Robert Edwards (1945-)
2017 2020 Duncan, David J. David J. Duncan (-)
2020 present Smith, John John Smith (-)

Referenties[bewerken | brontekst bewerken]

  1. ↑ a b c In the beginning - Grand Lodge of South Africa. www.grandlodge.co.za. Gearchiveerd op 7 oktober 2014.
  2. ↑ a b Mackey, Albert. Encyclopedia of Freemasonry and its Kindred Sciences. Jazzybee Verlag, 2013.
  3. ↑ a b c d e f g h Cooper, A.A, The origins and growth of Freemasonry in South Africa, 1772 – 1876, page 16. uct.ac.,za. University of Cape Town (January 1980). Geraadpleegd op 6 september 2018.
  4. ↑ The first Settler at the cape Hans Conrad Guy (J.C. Gie), page 38. Geraadpleegd op 7 september 2018.
  5. ↑ Freemasons in the family. Geraadpleegd op 22 september 2018.
  6. ↑ de Goede Trouw. Geraadpleegd op 10 september 2018.
  7. ↑ The Founding Of The Sister Constitutions. Geraadpleegd op 8 september 2018.
  8. ↑ South Africa. 149. Geraadpleegd op 25 september 2018.
  9. ↑ Jan Hendrik Hofmeyr- a much loved Brother. Geraadpleegd op 30 August 2018.
  10. ↑ Book:Lodge de Goede Hoop: Brother Silberbauer's Oration - On the Nineteenth Century (1899).
  11. ↑ Dissertation presented for the Degree of Doctor of Philosophy at the University of Stellenbosch,Title -The effects of political, economic and social events on the order of Freemasons in South Africa, with some reference to the movement for the formation of a united Grand Lodge 1772-1961, page324, Author - Cooper, A.A., Publisher - University of Stellenbosch, Date - 1983
  12. ↑ The Grand Lodge of Southern Africa is formed. Geraadpleegd op 11 september 2018.
  13. ↑ Yearbook, page 3. Geraadpleegd op 25 september 2018.
  14. ↑ Freemasons open ranks. Argus newspaper (16 november 1977).
  15. ↑ South African Federation, Freemasonry for Men and Women.
  16. ↑ a b Deputy Grand masters. freemasonrysd.co.za. Gearchiveerd op 25 september 2018. Geraadpleegd op 15 september 2018.
  17. ↑ The Deputy Grand Masters of the Netherlands. Geraadpleegd op 7 september 2018.
  18. ↑ a b c d e f g h Past Grand Masters, page 27. grandlodge.co.za. Geraadpleegd op 6 september 2018.
  19. ↑ Past Grand Masters, page 9. Geraadpleegd op 7 september 2018.
Overgenomen van "https://nl.wikipedia.org/w/index.php?title=Gebruiker:PedanticBear/Vrijmetselarij_in_Zuid-Afrika&oldid=67046928"