Multibus (elektronica)

Uit Wikipedia, de vrije encyclopedie
Intel iSBC 386/116 Multibus II Single Board Computer

Multibus is een bussysteem voor industriële computers dat ontwikkeld werd door Intel in 1975.[1] Tegen het einde van de jaren negentig werd Multibus nog maar zelden gebruikt.

Architectuur[bewerken | brontekst bewerken]

Multibus is een asynchrone I/O-bus die apparaten met verschillende overdrachtssnelheden ondersteunt met behoud van maximale doorvoer. Er zijn 20 adreslijnen, waardoor tot 1 MB multibusgeheugen en 1 MB I/O-locaties geadresseerd kunnen worden. Veel I/O-apparaten gebruiken alleen de eerste 64 kB van de adresruimte.

Multibus ondersteunt multi-masterfunctionaliteit, waardoor de bus kan gedeeld worden met meerdere processoren en andere DMA-apparaten.[2]

De standaard Multibus-vormfactor was een printplaat van 12 × 6,75 inch met twee uitwerphendels aan de voorkant. De printplaat had twee bussen: een brede P1-bus waarvan de pintoewijzing bepaald werd door de Multibus-specificatie en een smallere P2-bus die fungeerde als een privébus.

Multibus standaard[bewerken | brontekst bewerken]

Multibus omvat de volgende bussen:

  • Multibus System Bus — gepubliceerd als IEEE 796
  • iSBX (I/O Expansion Bus) — gepubliceerd als IEEE P959
  • iLBX Local Bus Extension[3]
  • Multichannel I/O Bus

Versies[bewerken | brontekst bewerken]

Multibus I[bewerken | brontekst bewerken]

De eerste versie, die door Intel in 1975 uitgebracht werd, was een 8-bit bus. De kaarten hadden geen voorpaneel en ze gebruikten connectoren die vergelijkbaar waren met die van ISA-kaarten. In 1978 werd de busstructuur uitgebreid om zowel 8- als 16-bit apparaten te ondersteunen.[1] Hierdoor kon de bus ook gebruikt worden met de toenmalige nieuwe generatie 16-bit microprocessoren. Multibus I werd in 1983 gestandaardiseerd als IEEE 796, maar is ondertussen achterhaald en werd op 15 januari 2001 door IEEE geschrapt als standaard.[4]

Multibus II[bewerken | brontekst bewerken]

De tweede versie werd in 1987 uitgebracht als de IEEE 1296-standaard.[5] Multibus II is een 32-bit bus op 10 MHz met een snelheid van 40 MB/s. De kaarten gebruikten connectoren die vergelijkbaar waren met die van NuBus- en VMEbus-kaarten. Deze versie werd in 1994 ook uitgebracht als de ISO/IEC 10861-standaard.[6]

Multibus II werd door IEEE op 10 januari 2002 als standaard geschrapt, maar is nog steeds een officiële ISO-standaard.

Toepassing[bewerken | brontekst bewerken]

Sun-2 Multibus I CPU-kaart

De Multibusspecificatie was een industriestandaard met een relatief grote vormfactor, zodat deze kon gebruikt worden voor complexe apparaten. in 1982 waren er meer dan 100 fabrikanten van Multibus-kaarten en -systemen, gaande van behuizingen tot CPU- en geheugenkaarten en controllerkaarten voor randapparatuur.[7] Hierdoor konden complexe systemen gebouwd worden op basis van kant-en-klare commerciële hardware.

Een goed voorbeeld hiervan waren de Sun-1 en Sun-2 werkstations van Sun Microsystems: Sun produceerde op maat gemaakte CPU-, geheugen-, SCSI- en videokaarten en voegde vervolgens Ethernet-kaarten, schijfcontrollers, tapecontrollers en terminalinterfaces van andere fabrikanten toe om het systeem te configureren als een werkstation of een server.[8] Andere producenten van werkstations die hun ontwerp op Multibus gebaseerd hadden, waren HP/Apollo[9] en Silicon Graphics.[10]

Zie de categorie Multibus van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp.