Overleg:ADAREA Fransema

Adarea was een informele bijnaam. In de kranten werd hij gewoon A.D.A.R.E.A. Fransema genoemd. Maarten vdM (overleg) 18 jan 2015 01:28 (CET)

Zie o.a.

1. Albert Buursma in 250 jaar Stadskanaal, blz. 275: "Bij zijn installatierede als burgemeester van Onstwedde 'ADAREA' zoals velen in de gemeente hem zouden gaan noemen, zei ...".
2. L. Riensema wijst er in het Nieuwsblad van het Noorden d.d. 9 juni 1965 "Heer Fransema hoorde heel veel van Adolf Hitlers bloed-en-bodem-theorie" op dat A. Fransema bekend stond als Adarea Fr.
3. Dat spoort eveneens met de vermelding in een bespreking door J. Kooiman van het boek van Hans Onderwater "Mobilisatie, collaboratie, liberatie, de jaren 1938-1948 in Stadskanaal" in het artikel in het Nederlands dagblad d.d. 28 september 1977 "Stadskanaal in de oorlogsjaren": De man had zes voornamen. Gemakshalve noemt de bevolking hem Adarea."

De onderstrepingen en cursiveringen zijn van mij. Ongetwijfeld zal hij in kranten ook wel eens aangeduid zijn met zijn initialen. Hier gaat het om hoe hij door de bevolking werd genoemd en of een dergelijke vermelding berust op voldoende onafhankelijke en betrouwbare bronnen. Beide boeken van Buursma [et al.] en van Onderwater zijn als bron voor dit artikel gebruikt. Gouwenaar (overleg) 18 jan 2015 23:31 (CET)

"Gemakshalve noemt de bevolking hem Adarea". Maar noemen serieuze bronnen hem Adarea? Ik heb ze niet gevonden. De kranten in zijn tijd schreven consequent A.D.A.R.E.A. Maarten vdM (overleg) 19 jan 2015 19:43 (CET)

Ik geef hierboven twee serieuze bronnen t.w. Buursma en Onderwater, aanmerkelijk serieuzer dan kranten, die zich uiteraard beperken tot het gebruik van initialen. Het werk van Buursma heb ik in bezit en die vermeldt dit gegeven expliciet. Onderwater heb ik indertijd geraadpleegd, maar zal ik hier nogmaals op naslaan zodra ik in de gelegenheid ben om dit werk in de UB van Groningen te raadplegen. Ik zal bovendien collega Hartenhof om een reactie vragen, die indertijd zich eveneens met dit lemma heeft bezig gehouden. Gouwenaar (overleg) 19 jan 2015 22:10 (CET)

Ik neem aan dat Maarten vdM bedoelt dat het gebruik van een bijnaam niet passend is als titel van een encyclopedisch lemma. In dit geval zou juist de voornaam Antonius niet passen omdat niemand hem zo kende. Het gebruik van ADAREA als "voornaam" was zo algemeen dat ook serieuze bronnen hem zo noemden, zoals Gouwenaar uitlegt. Met deze verzameling initialen krijg je al gauw dat de oorspronkelijke voornaam vergeten wordt, ongeacht de reputatie die hij had. Ik zou ADAREA, zonder puntjes, gewoon laten staan. Hartenhof (overleg) 20 jan 2015 00:03 (CET)

Ik heb nog steeds geen enkele bron gezien die hem ADAREA noemt. Alleen een paar bronnen die opmerken dat hij door de bevolking Adarea werd genoemd. Deze man was in de openbaarheid gewoon bekend als A.D.A.R.E.A. Fransema - met zijn initialen, zoals iedereen in die tijd. Adarea is niet meer dan een informele bijnaam die door pers en literatuur niet gebruikt wordt; hij wordt slechts vermeld als naam die ook wel voorkomt, net als in artikelen over Hans van Mierlo wordt vermeld dat hij ook wel Hafmo werd genoemd. Maarten vdM (overleg) 20 jan 2015 23:43 (CET)

Zoals ik hierboven aangaf wordt hij zowel door Buursma in "250 jaar Stadskanaal", een deel in de monografieënreeks van de stichting 400 jaar Veenkoloniën als door Onderwater in "Mobilisatie, collaboratie, liberatie, de jaren 1938-1948 in Stadskanaal" zo genoemd. Deze tweede bron is voor zover mij bekend de enige uitgebreide studie over Stadskanaal (v/h Onstwedde) in die periode. In 2011 verscheen nog "Surrogaat is er genoeg" van de journalist Harry Wubs, maar dat boek gaat vooral over het dorp Onstwedde. Onderwater schrijft op blz. 107: "In de NSB heeft ADAREA, zoals velen hem in Onstwedde zullen noemen, al verscheiden functies bekleed". N.b. Met Onstwedde wordt hier de gemeente Onstwedde bedoeld (thans Stadskanaal). Gouwenaar (overleg) 23 jan 2015 17:17 (CET)

Maatregelen

Naar ik aanneem zijn er na WOII maatregelen tegen hem getroffen (ontslag / Bijzondere Rechtspleging?), maar daarvan vind ik niets in dit lemma terug; is daar niets over bekend? Paul Brussel (overleg) 19 jan 2015 10:04 (CET)

Volgens het Nieuwsblad van het Noorden d.d. 5 juli 1948 werd Fransema door het Bijzonder gerechtshof Leeuwarden veroordeeld tot 8 jaar met aftrek van voorarrest (met verlies van zijn Nederlanderschap vanwege zijn dienstname bij het Nationalsozialistisches Kraftfahrkorps, waar hij, zo vermeldt Buursma, Sturmführer bij de Motorgruppe Luftwaffe was). Dezelfde krant meldde op 13 juli 1948 dat Fransema tegen dit vonnis cassatieberoep heeft aangetekend. Wat de afloop hiervan geweest is weet ik niet, mogelijk vermeldt Onderwater dit in zijn boek, maar dat heb ik niet in eigen bezit. Gouwenaar (overleg) 19 jan 2015 12:39 (CET)

Ik ben zo vrij geweest deze gegevens in het lemma op te nemen, met bronvermelding en onder dankzegging aan jou. Ben wel benieuwd hoe het Adarea verder verging, hij leefde nog tot 1975. Hartenhof (overleg) 20 jan 2015 00:03 (CET)

Hij duikt op als briefschrijver A. Fransema in het Nieuwsblad van het Noorden d.d. 15 mei 1965, waarop de hierboven genoemde reactie van Riensema in het Nieuwsblad van het Noorden d.d. 9 juni 1965 volgde. Voor de achtergrond hiervan zie Systeemkaarten van verzetsbetrokkenen: Riensema, Luken. Gouwenaar (overleg) 20 jan 2015 09:56 (CET)

Nou nou. Hij krijgt er aardig van langs. En heeft sinds 1945 niets geleerd. Mooie vondst! Hartenhof (overleg) 20 jan 2015 14:57 (CET)

Dank aan Gouwenaar voor het opdiepen van deze informatie! Paul Brussel (overleg) 20 jan 2015 17:38 (CET)