Overleg:Hooiwagen-drieluik (Prado)
Onderwerp toevoegenLaatste reactie: 2 jaar geleden door 10Guillot in het onderwerp Borchert
Borchert[brontekst bewerken]
@10Guillot:. Bedankt voor uw aanvullingen. Ik ken het boek van Borchert niet, maar noemt hij echt het linkerluik van de Tuin der lusten als inspiratiebron voor het linkerluik van het Hooiwagendrieluik? Volgens mij moet dit het Laatste Oordeel (Jheronimus Bosch, Wenen) zijn. Zie ook Hooiwagen-drieluik#Zijluiken, waar beide delen naast elkaar staan afgebeeld. En ik begrijp nog iets niet. U suggereert dat de schilder van de Hooiwagen zich op de iconografie van Bosch heeft georiënteerd, maar vervolgens zoomt U in op enkele verschillen met de Tuin der lusten. Dat lijkt me niet erg logisch. Mvg, Vincent Steenberg-Overleg 12 jul 2021 17:20 (CEST)
- Borchert noemt niet het linkerluik van de Tuin der lusten als inspiratiebron voor het linkerluik van het Hooiwagendrieluik. Wel zegt hij dat het opvallend is, dat Bosch juist niet drie conventionele episoden in het linkerluik van de Tuin der lusten uitbeeldt. Die episoden komen juist wel aan bod in het linkerpaneel van de Hooiwagen. Het lijkt er dus op dat een navolger de conventie opnieuw bevestigt. Ook van God, niet als Jezus-figuur als in de Tuin der lusten, maar als een conventionele oude man. In het dunne boekwerk worden slechts drie schilderijen uitgelicht: Tuin der lusten, Aanbidding der koningen en Hooiwagen. Inderdaad zegt Borchert, het citaat staat in de voetnoot, dat de Hooiwagen-schilder zich baseerde op de iconografie van Bosch, ik neem aan vooral voor het middenpaneel en rechterluik, zodat het schilderij zelfs voor een Bosch door moest gaan, zeker met de naam van Bosch er op geschilderd. Op het linkerpaneel is nog wel wat gedaan met de 'levensbron' op de achtergrond. Verder vind ik persoonlijk interessant de behandeling van de hemel op het linkerpaneel van beide schilderwerken, vogelzwermen op de een en insecten op de ander. Borchert wijst er dus op, dat de Hooiwagen-schilder zoveel aansluit op Bosch om bijna voor Bosch door te gaan, maar dat er ook belangrijke verschillen zijn, vooral in de verfbehandeling. Citaten van Borchert staan in de noten. Ik hoop dat het een beetje duidelijker is na deze uitleg. Mvg, 10Guillot (overleg) 12 jul 2021 22:54 (CEST)
- Het is altijd interessant om nieuwe invalshoeken te bestuderen. Deze had ik nog niet eerder gehoord. Ik zal kijken of het boekje nog te verkrijgen is. Alleen ik moet er wel het volgende over opmerken. Het klopt dat de zondeval op de Hooiwagen conventioneel te noemen is en die op de Tuin der lusten meer conceptueel. Op de laatste zien we eigenlijk alleen maar Adam, Eva en God, meer niet. Maar of je dan kunt zeggen dat de Hooiwagen door een navolger geschilderd is, betwijfel ik. Volgens de redenatie van Borchert zou Laatste Oordeel (Jheronimus Bosch, Wenen) ook door een navolger geschilderd kunnen zijn, terwijl dit werk toch unaniem aan Bosch toegeschreven wordt, ook al is God hier ook voorgesteld als Jezus. Dus ik geloof niet dat Borchert hier iets wezenlijks te pakken heeft. Maar zoals ik zij, ik ga het lezen. Mvg, Vincent Steenberg-Overleg 13 jul 2021 00:38 (CEST)
- Over het Laatste Oordeel is ook het een en ander te doen, staat in dat artikel te lezen, het zou mogelijk om een kopie gaan en een eerder werk zou verdwenen zijn. Persoonlijk vind ik het linkerpaneel ervan weinig bewonderenswaardig, met een platte, saaie achtergrond (horizonlijn), saaie wolkenpartijen en wat het middenpaneel betreft lijkt de witte hemel gewoon over een hellescène heen geschilderd, dus zonder verband. Allemaal een stuk minder sprankelend dan de mysterieuze Tuin der lusten, wat toch wel tot Bosch' hoofdwerk wordt gerekend en wat van een ander kaliber is. 10Guillot (overleg) 13 jul 2021 08:59 (CEST)
- Het 'coulisseneffect' is in het linkerpaneel van het Laatste Oordeel minimaal, het veld loopt in een stuk door, doorgaans wordt zo'n lang gebied verdeeld om de diepte te versterken en overlapt het voorplan een achterliggend 'plan', waardoor er meer verband ontstaat. Nu staan alle scènes apart van elkaar. Kijk maar hoe ingenieus het linkerpaneel van de Tuin der lusten in elkaar steekt. 10Guillot (overleg) 13 jul 2021 09:10 (CEST)
- Over het Laatste Oordeel is ook het een en ander te doen, staat in dat artikel te lezen, het zou mogelijk om een kopie gaan en een eerder werk zou verdwenen zijn. Persoonlijk vind ik het linkerpaneel ervan weinig bewonderenswaardig, met een platte, saaie achtergrond (horizonlijn), saaie wolkenpartijen en wat het middenpaneel betreft lijkt de witte hemel gewoon over een hellescène heen geschilderd, dus zonder verband. Allemaal een stuk minder sprankelend dan de mysterieuze Tuin der lusten, wat toch wel tot Bosch' hoofdwerk wordt gerekend en wat van een ander kaliber is. 10Guillot (overleg) 13 jul 2021 08:59 (CEST)
- Het is altijd interessant om nieuwe invalshoeken te bestuderen. Deze had ik nog niet eerder gehoord. Ik zal kijken of het boekje nog te verkrijgen is. Alleen ik moet er wel het volgende over opmerken. Het klopt dat de zondeval op de Hooiwagen conventioneel te noemen is en die op de Tuin der lusten meer conceptueel. Op de laatste zien we eigenlijk alleen maar Adam, Eva en God, meer niet. Maar of je dan kunt zeggen dat de Hooiwagen door een navolger geschilderd is, betwijfel ik. Volgens de redenatie van Borchert zou Laatste Oordeel (Jheronimus Bosch, Wenen) ook door een navolger geschilderd kunnen zijn, terwijl dit werk toch unaniem aan Bosch toegeschreven wordt, ook al is God hier ook voorgesteld als Jezus. Dus ik geloof niet dat Borchert hier iets wezenlijks te pakken heeft. Maar zoals ik zij, ik ga het lezen. Mvg, Vincent Steenberg-Overleg 13 jul 2021 00:38 (CEST)