Overleg:Waterspiegel

Volgens mij is waterspiegel gewoon de grens tussen water en lucht, en duidt niet op de spiegelende kwaliteit van dat oppervlak, maar op de oude betekenis van spiegel = oppervlak. IIVQ 24 jun 2006 17:36 (CEST)

Herschreven. (Die oude betekenis bestaat volgens mij niet: spiegel komt van speculum, kijkding. Het is hier van oorsprong metaforisch gebruik.) Bessel Dekker 24 jun 2006 19:30 (CEST)

Ik vind dat je 'm erg goed hebt herschreven. Dank IIVQ 24 jun 2006 20:57 (CEST)

Overleg uit het Taalcafé

Gekopieerd uit Wikipedia:Taalcafé:

Galius maakte Waterspiegel aan en definieerde dat als water dat spiegelt, golvend water heeft volgens hem geen waterspiegel. Volgens mij is het echter het grensvlak tussen water en lucht, en was er niet een oude betekenis van spiegel? (ik kom er steeds niet op wat het nou is) IIVQ 24 jun 2006 17:43 (CEST)

Het is inderdaad niet meer dan het wateroppervlak.

• Als golvend water geen "spiegel" kon hebben, dan zou het woord "zeespiegel" nauwelijks kunnen bestaan.
• De Engelse vertaling is "water level" of "surface of the water" (soms maakt een vertaling veel duidelijk).
• Het veronderstelde verband met spiegeling lijkt mij een mooi voorbeeld van volksetymologie: een woord lijkt ergens naar, en dus concludeer je ook een verband.

Dit wordt ook wel het wilde etymologiseren genoemd. Volstrekt onjuist dus. Vriendelijke groeten, Bessel Dekker 24 jun 2006 18:10 (CEST)

Herschreven, maar erg veel weet ik er niet over te zeggen. Bessel Dekker 24 jun 2006 21:47 (CEST)

Dat water alleen in complete rust zou kunnen spiegelen, zoals het artikel nu nog beweert, is even complete onzin als de rust die vereist zou zijn. Ga boven op een berg staan en kijk naar de weerspiegeling van de bergen aan de overkant in het golvende meer beneden en je weet dat het zo geformuleerd niet klopt. Zal eens zien of ik het wat anders kan verzinnen. - Pudding 26 jun 2006 13:04 (CEST)

Dat gedaan hebbende (alsmede de stelligheid van de etymologie ontkracht), blijf ik met een ontevreden gevoel zitten. In mijn belevingswereld is waterspiegel namelijk niet zozeer synoniem met wateropervlak, maar meer met waterniveau. Het zou me danook niks verbazen als de etymologie meer in de richting zou gaan van het volgende: Bij woelig water is het moeilijk om het niveau vast te stellen, sommige wateren zijn zelden of nooit in volledige rust maar de meting van het niveau zou zoiets moeten zijn als - indien het water momenteel als een spiegel zo glad zou zijn, wat is dan het huidige waterniveau - de waterspiegel.

Let wel - dit is even volledig uit de duim gezogen, maar het geeft een beetje mijn eigen gevoelswaarde bij het woord waterspiegel aan. Weet iemand hier meer van? Of hoe 'beleven' jullie het woord? - Pudding 26 jun 2006 13:26 (CEST)

Eerst de weetjes:

• De Engelse vertaling is wel degelijk "surface" óf "level", althans volgens het woordenboek.
• Bovendien kan "spiegel" heel goed "niveau" betekenen in figuurlijke zin, denk aan bloedsuikerspiegel.

Met etymologie heeft het allemaal niet rechtstreeks te maken; de etymologie is namelijk duidelijk. waterspiegel < water + spiegel. We zitten met de vraag naar de (huidige) betekenis. Bessel Dekker 26 jun 2006 14:03 (CEST)

Ik heb wat taalkundige veranderingen aangebracht. De zin die begint met "Mogelijk..." lijkt mij nogal speculatief 😉 en dus aanvechtbaar. Ik heb hem laten staan, want wat heb je aan eindeloos teruggedraai, maar overtuigen doet hij me niet. Vriendelijke groeten, Bessel Dekker 26 jun 2006 14:09 (CEST)

Ben het absoluut met je eens dat "mogelijk" niet fraai is. Maar hoe komen we erachter of er met 'spiegel' hier van origine inderdaad op het spiegelende effect wordt gedoeld of misschien niet toch (mijn wilde gok) van 'spiegelglad' of iets geheel anders? Wat mij betreft formuleer je het weer zo dat het eenduidig een afleiding van 'spiegel' is, daarbij in het midden latend welke eigenschap van een spiegel verantwoordelijk was? Overigens, aangezien het artikeltje kennelijk blijven mag: Er zijn 46 artikelen waar het woord in voor komt die een link zouden kunnen/moeten krijgen ... iets voor een botje over doen we er ieder een stel "ouderwets" met de hand? - Pudding 26 jun 2006 15:28 (CEST)

• Dat het van spiegel is afgeleid, is een onontkoombare conclusie. Inderdaad is dan de gok: waaraan is gedacht? De betekeniscomponent "vlak"? De betekeniscomponent "beelden terugkaatsend"? Ik denk niet dat we er achter komen zonder corpusonderzoek, en stel voor het inderdaad in het midden te laten.
• Mag het artikel wel blijven? Er staat nu -wiu- op. Stel dat het over twee weken weg is, dan hebben we vergeefs zitten linken. Even mee wachten nog? Bessel Dekker 27 jun 2006 00:31 (CEST)

Ik kopieer dit overleg naar de bijbehorende OP. Anders wordt het wellicht door vele lezers/schrijvers over het hoofd gezien. Bessel Dekker 27 jun 2006 00:31 (CEST)

---

Herkomst waterspiegel

Zover ik weet betekent waterspiegel of wateroppervlak dat het een vlakte heeft, als water vlak is of rustig stroomt dat krijg je weerkaatsende beelden, want wat jullie zeiden over zeespiegel klopt ook, de zee kan soms ook in een rustig toestand zitten waardoor je beelden weerkaatsend ziet.

Met golven bedoel ik nog niet dat je reflectie hebt, dat hangt er van af om wat voor golven het gaat, als je hoge golven hebt dan is geen sprake meer van waterspiegel, maar heb je rustige golven die kalmpjes stromen dan heb je wel weer een water spiegel.

En dan de grensvlak, als water met de hemel waarneemt en dan bedoel ik de horizon spreek je ook van een waterspiegel, de lucht die met water verbindt (niet letelijk maar figuurlijk) zie je ook als het ware spiegelen, afhankelijk van de hoek van de hemel, als de zon bijvoorbeeld hoog staat zo ongeveer op 70° dan heb je een spiegelend effect, maar staat de zon maar 5° tot 10° aan de hemel dan zie geen spiegelend effect, waterspiegels zie je het best als de zon aan de zenit bevindt, dus 90°, dit is ook met andere hemellichamen, maar ook lataarns die vlakbij een meer bevinden.

P.S. ik kan me vergissen over waterspiegel, maar dit is wat ik zover weet, als er reacties zijn dan hoor ik het graag.

Galius 28 juni 2006 22:25 (CET)

Grondwaterspiegel

In het artikel Grondwater staat het woord grondwaterspiegel, misschien dat een van de deskundige schrijvers van dit artikel ook nog een paragraaf aan 'grondwaterspiegel' zou kunnen wijden. Dit is een onzichtbare spiegel - - Aiko 18 jul 2006 08:08 (CEST)

In dat artikel staat ook "grondwaterpeil". "Waterpeil" is hoogte van het water, "grondwaterpeil" is hooogte van het grondwater (bedie: Van Dale). Ik leid daaruit, en uit de context en uit enkele googleresul;taten, af dat beide woorden synoniem zijn en inderdaad "hoogte van het grondwater" betekenen. Ik heb een provisorische zin toegevoegd. Bessel Dekker 19 jul 2006 11:26 (CEST)

Dank voor je zin.

Als je een gat in de grond graaft stuit je vroeger of later op grondwater. Het onzichtbare wordt zichtbaar. Ook is de waterspiegel van een slootje vaak representatief voor de hoogte van het grondwater. Het gebruik van het woord grondwaterpeil is meestal een beetje anders dan dat van grondwaterspiegel, voor zover ik het kan overzien (encarta). Het peil daalt en stijgt en kan van buitenaf worden beïnvloed, door mensen of natuurlijke omstandigheden, het peil is derhalve dynamisch. De grondwaterspiegel is de plek waar het grondwaterpeil zich bevindt en is daarom statisch. - Aiko 19 jul 2006 11:58 (CEST)

Niettemin: de grondwaterspiegel kan dalen [1]. In het spraakgebruik is er weinig verschil denk ik. Bessel Dekker 19 jul 2006 12:15 (CEST)

Correct zou zijn: "De stand van de grondwaterspiegel daalde", maar ja dat is misschien teveel gevraagd. - Aiko 19 jul 2006 12:21 (CEST)

Dit: ...de waterspiegel van een slootje vaak representatief voor de hoogte van het grondwater... is volgens mij niet geheel juist: wel representatief, maar niet hetzelfde. Ze liggen dicht bijelkaar, maar het waterniveau in de grond is (altijd?) ietwat hoger dan dat in de sloot t.g.v. capillaire werking (voorzoverikdenkdatikgelijkheb). Johjak (!) 19 jul 2006 12:42 (CEST)

Dank voor je reactie en akkoord. 'Representatief', was dan ook niet toevallig gekozen. Er is een relatie, geen overeenkomst. Over die capillaire werking las ik bij encarta bij het lemma 'bodemvocht', dat er vocht boven de spiegel is (kort door de bocht). Maar er is een andere reden dat de slootspiegel meestal niet even hoog is als de grondwaterspiegel. Het slootwaterpeil stijgt en daalt namelijk veel sneller dan het grondwaterpeil. - Aiko 19 jul 2006 14:17 (CEST)

Hmm, ik heb erover geleerd met aardrijkskunde, ben het deels vergeten, maar er zijn in de grond een aantal niveau's: het grondwaterpeil (hoogte waterpeil in een gegraven gat), en dan iets van het peil waar geen lucht meer voorkomt (meestal iets hoger), en dan het peil tot waar nog "hangwater" tussen de grondkorrels in hangt. Maar hoe het precies zat weet ik niet meer, ik heb ook niet de boeken om het na te zoeken. IIVQ 19 jul 2006 14:38 (CEST)

Wat dachten jullie van dit grondwaterspiegel-rijtje:

• de (echte) vrije grondwaterspiegel of het freatisch vlak
• de schijn- of zwevende grondwaterspiegel
• de gespannen grondwaterspiegel of drukspiegel
• de kunstmatige spiegel
  - Aiko 19 jul 2006 14:49 (CEST)