Wikipedia:Onderzoek onder bewerkers 2022

Wat vinden de bewerkers? Bewerkerssurvey Nederlandstalige Wikipedia 2022

In januari 2022 konden bewerkers van de Nederlandstalige Wikipedia een survey invullen over hun ervaringen bij het bewerken van Wikipedia, en hun mening geven over onderwerpen als werksfeer, diversiteit en neutraliteit. Het was de vierde keer dat Wikimedia Nederland zo’n survey organiseerde. Eerdere edities waren in 2013, 2015 en 2018.

Doel van de survey was om meningen van de bewerkersgemeenschap te peilen en informatie te verzamelen over de samenstelling van de gemeenschap.

Voor de gemeenschap levert de survey feitelijke gegevens over de eigen samenstelling (man/vrouw, opleidingsniveau, leeftijd etc.) en een andere manier om meningen te peilen dan gebruikelijk op Wikipedia. WMNL krijgt door de survey inzicht in hoe zij met haar activiteiten optimaal kan inspelen op wensen van, en ontwikkelingen in, de gemeenschap.

Van: 10 - 26 januari 2022 konden bewerkers de survey invullen. Zij werden op de survey gewezen via een banner voor ingelogde gebruikers, en een bericht naar de overlegpagina van een willekeurige steekproef van 300 redacteuren die actief waren in 2021. In totaal werden 285 ingevulde enquêtes ontvangen.

link naar volledige rapport

Samenvatting van de resultaten

Motivatie van Wikipedia-bewerkers

Net als in 2018 is de belangrijkste reden voor bewerkers om bij te dragen aan Wikipedia het willen delen van kennis en informatie. Opnieuw is ‘onderwerp ontbrak op Wikipedia' de meest genoemde reden om de eerste bewerking te doen.

Sociale interactie tussen bewerkers

Bewerkers communiceren voornamelijk met andere Wikipedia-bijdragers via overlegpagina's. Andere communicatiemiddelen die relatief vaak gebruikt worden zijn "De Kroeg" en persoonlijke e-mail. Meer dan een kwart van de bewerkers heeft wel eens een bijeenkomst (fysiek of online) van/voor Wikipedianen bijgewoond. De meest voorkomende reden om een bijeenkomst voor Wikipedianen bij te wonen is om andere bewerkers te ontmoeten. Van de bewerkers die nog nooit een bijeenkomst van Wikipedianen hebben bijgewoond, geeft de helft aan dat ze gewoon geen interesse hebben.

Profiel

Het overgrote deel van de Wikipedianen is man (85%), heeft de Nederlandse nationaliteit (78% - en 18% Belg), is ouder dan 40 jaar (62%), hoogopgeleid (63%), en werkt, is gepensioneerd of studeert (respectievelijk 33%, 25% en 25%).

Ten opzichte van 2018 is er een lichte verschuiving in de leeftijdsverdeling, de groep 40 tot 59 jaar is kleiner geworden (van 36% naar 31%) en de groep ouder dan 60 jaar is groter geworden (van 28% naar 31%). Daarnaast is het percentage studerenden gestegen (van 19% naar 25%) en het percentage werkenden gedaald (van 37% naar 33%).

Ongeveer een op de tien (12%) bewerkers rekent zichzelf tot de LGBTQ+-gemeenschap.

Diversiteit

Meer dan een derde van de bewerkers is van mening dat de Wikipedia-gemeenschap niet divers genoeg is om aan iedereen onbevooroordeelde informatie te verstrekken.

Slechts 10% van de bewerkers is vrouw, 3% van de bewerkers heeft een niet-westerse migratieachtergrond en 3% heeft een achtergrond in de Nederlandse Cariben of Suriname.

Volgens ongeveer tweederde van de bewerkers heeft een laag aandeel vrouwelijke bewerkers en een laag aandeel bewerkers met een migratieachtergrond negatieve gevolgen voor de diversiteit van de onderwerpen die op Wikipedia worden behandeld.

De relatief lage participatie van vrouwen komt volgens de bewerkers doordat vrouwen zichzelf onderschatten, minder geïnteresseerd zijn in Wikipedia, en doordat de werksfeer hen niet aanspreekt. Wanneer we dit antwoord uitsplitsen naar het geslacht van de respondenten, zien we enkele opvallende verschillen:

• Mannen geven significant vaker dan vrouwen aan dat ze denken dat vrouwen niet zo geïnteresseerd zijn in Wikipedia (32% vs. 4%).
• Vrouwen geven zelf significant vaker dan mannen aan dat
  • de werksfeer op Wikipedia niet aantrekkelijk is voor vrouwen (44% vs. 25%),
  • dat vrouwen minder vrije tijd hebben (30% vs. 8%),
  • dat er sprake is van actieve discriminatie/uitsluiting door de huidige redactiegemeenschap (19% vs. 8%)
  • dat vrouwen niet weten dat iedereen Wikipedia kan bewerken (15% vs. 4%).

Het relatief lage percentage bewerkers met een niet-westerse migratieachtergrond komt volgens de bewerkers doordat zij minder geïnteresseerd zijn in Wikipedia, zichzelf onderschatten en vaker beperkte toegang hebben tot het internet. (Er waren te weinig respondenten met een niet-westerse achtergrond om een zinvolle uitsplitsing in antwoorden te geven)

Politieke oriëntatie

Iets meer dan de helft van de Wikipedianen bevindt zich links van het politieke midden (58%). Wanneer we de politieke oriëntatie uitsplitsen naar het land waar men woont, zien we dat Wikipedianen uit België zich meer in het midden van het politieke spectrum bevinden dan die uit Nederland. De Nederlandse Wikipedianen bevinden zich iets meer links van het midden.

Neutraliteit

Meer dan de helft van de bewerkers geeft aan dat een bijdrage aan een Wikipedia-artikel minder snel neutraal zal zijn, als de schrijver een of andere persoonlijke band met het onderwerp heeft. Vooral familiebanden (voor biografische artikelen) en ideologische banden (religie of politiek) worden als een risico voor neutraliteit gezien.

De meerderheid van de bewerkers is het eens met de stelling dat de neutraliteit van Wikipedia de actieve deelname van mensen met verschillende achtergronden vereist. Ook geeft de meerderheid aan dat neutraliteit voor de meeste Wikipedianen een kernwaarde is.

Wikipedianen zijn het sterk oneens (83%) met het idee dat bewerkers alleen mogen schrijven over onderwerpen die een minderheidsgroep betreffen, als ze zelf tot deze groep behoren.

Ongeveer drie op de vijf bewerkers vermeldt dat het 'kleuren' van bepaalde artikelen (d.w.z. het opzettelijk introduceren van een vooroordeel) 'sporadisch' of met 'enige regelmaat' voorkomt op de Nederlandse Wikipedia. Eén op de tien bewerkers zegt dat dit, in hun ervaring, vaak voorkomt. Een grote meerderheid (68%) van de Wikipedianen is van mening dat de Nederlandstalige Wikipedia-gemeenschap erin slaagt om de neutraliteit van Wikipedia op een aanvaardbaar niveau te handhaven.

De werksfeer

De werksfeer op de Nederlandstalige Wikipedia wordt door bewerkers als 'ruzieachtig' ervaren, maar ook als 'behulpzaam' en 'constructief'. Ongeveer twee op de vijf bewerkers is tevreden over de werksfeer op Wikipedia, die ten opzichte van 2018 iets lijkt te zijn verbeterd. Desondanks geeft één op de zes Wikipedianen aan dat ze in het afgelopen jaar hebben overwogen te stoppen met bewerken vanwege de werksfeer. Opvallend is ook dat in vergelijking met 2018 meer bewerkers aangeven in de toekomst mogelijk bereid te zijn een functie als moderator of arbcom-lid op zich te nemen. (van 12% naar 18%)

Vragen en discussie

Op de overlegpagina is ruimte voor vragen en discussie naar aanleiding van de onderzoeksresultaten. Als er behoefte is aan een meer gedetailleerde analyse van bepaalde cijfers dan is dat (binnen redelijke grenzen) mogelijk.

Achtergrondinformatie

Hoe is de vragenlijst tot stand gekomen?

Wikimedia Nederland werkte, net zoals in 2018, opnieuw samen met DUO Market Research. De vragenlijst van deze editie in 2022 was sterk gebaseerd op die van de vorige editie. Bij het totstandkomen en actualiseren van de vragenlijst zijn meerdere vrijwilligers, medewerkers en bestuursleden betrokken geweest. De vragen werden ook nagekeken door een testpanel bestaande uit vrijwilligers en medewerkers van WMNL die niet eerder betrokken waren bij het proces. In de laatste fase hielp DUO Market Research bij de finetuning van de vraagstelling.

Het onderzoek

Van: 10 - 26 januari 2022 konden bewerkers de survey invullen. Zij werden op de survey gewezen via een banner voor ingelogde gebruikers en een bericht naar de overlegpagina van een willekeurige steekproef van 300 redacteuren die actief waren in 2021. In totaal werden 285 volledig ingevulde enquêtes ontvangen

Gegevensverwerking en privacy

• Gegevens werden anoniem verwerkt en volgens de privacyverklaring van WMNL.
• Bij het invullen van de survey werden IP-adressen door DUO Market Research geregistreerd; dit diende alleen om dubbele invoer te traceren en te kunnen verwijderen. Deze IP-gegevens werden niet met Wikimedia Nederland gedeeld en niet gerelateerd met input in de vragenlijst. Na opschoning van de data werden deze IP-gegevens definitief vernietigd.
• Als lid van de branchevereniging voor marktonderzoeksbureaus MOA houdt DUO Market Research zich aan de privacyregels uit de ”Gedragscode voor Onderzoek en Statistiek”. Deze is door het College Bescherming Persoonsgegevens goedgekeurd (Staatscourant, 2004, nr. 36). DUO Market Research is in bezit van het keurmerk Fair Data (van de MOA), wat betekent dat zij op verantwoorde wijze met persoonsgegevens omgaan en zich aan strikte regels houden. Lees meer over de privacyregels gehanteerd door DUO Market Research en de Gedragscode voor onderzoek en statistiek van MOA.