BMW K 1600-serie

Concept 6 Prototype

De BMW K 1600-serie is een serie motorfietsen van het merk BMW.

Voorgeschiedenis

In 2009 was de K 1300 GT als opvolger van de K 1200 GT op de markt gekomen. Deze beide series waren al uitgerust met de dwarsgeplaatste viercilinderlijnmotoren die pas in 2006 op de markt waren gekomen. De concurrentie in het zware toersegment en het zware sporttoersegment nam toe. Yamaha had de FJR 1300 uitgebracht, en Kawasaki was met de GTR 1400 en de ZZ-R 1400 op de markt gekomen. In hetzelfde jaar ontstonden geruchten over een nieuwe zescilinder van BMW. Aanvankelijk bestond er grote twijfel over het doorgaan van dit project, vanwege de juist heersende economische crisis, maar de BMW ingenieurs maakten dit "Concept 6" project af en tijdens de EICMA tentoonstelling in november 2009 werd het eerste prototype tentoongesteld. In 2009 was de K 1200 LT Edition van het toneel verdwenen, zodat BMW in de categorie Full Size Touring geen motorfietsen meer leverde. Het toersegment werd aangevoerd door de K 1300 GT en de tweecilinder-R 1200 RT. Door de vergrijzing onder motorrijders was het zware toersegment een zeer belangrijke markt geworden. BMW filosofeerde al in 2007 over een zware motor met meer cilinders. Daarbij werden een V8 (vanwege het formaat) en een VR6 (vanwege verwachte thermische problemen) afgewezen. Dwarsgeplaatste zescilinder lijnmotoren waren in het verleden al toegepast door Honda, Benelli en Kawasaki, maar waren altijd zeer breed uitgevallen. Door de inmiddels verbeterde materialen en moderne productietechnieken koos BMW toch voor deze optie.

Concept 6 Prototype

Het prototype was voorzien van de dwarsgeplaatste zescilinder lijnmotor met sterk naar voren hellende cilinders, zoals dat ook bij de voorgaande K 1200- en K 1300-serie het geval was. Er was sprake van een lange slag motor om op die manier het blok zo smal mogelijk te houden. Er waren holle nokkenassen gebruikt, een techniek die al bij de K 1200-serie was gebruikt en afkomstig was van de vroegere BMW Formule 1-motoren. Als voorvork was een duolever vork toegepast, achter was een enkelzijdige paralever te vinden. De machine had een brugframe en een zes-in-twee-in-zesuitlaatsysteem. De vormgeving was uitermate sportief, met een hoog oplopende tank en een lage zitpositie, een tophalf stroomlijn en een goed zichtbaar brugframe. De voetsteunen waren verstelbaar en er was een eenpersoons zadel toegepast. Het prototype had geen onderkuip, maar tussen het voorwiel en het motorblok waren twee forse luchthappers naast de radiateur aangebracht. Er waren twee zeszuiger remklauwen vóór en één vierzuiger remklauw achter gebruikt. Er was bij de presentatie van het prototype al sprake van dat niet de sportieve K 1300 S, maar juist de opvolger van de K 1200 LT deze nieuwe zescilindermotor zou gaan krijgen.

K 1600-serie

BMW K 1600 GTL

De K 1600-serie bestond uit twee modellen: een Serious Touring-machine als opvolger of aanvulling van de K 1300 GT, en een Full Size Touring machine als opvolger van de K 1200 LT Edition. Het bijzondere uitlaatsysteem was vervallen en vervangen door een meer conventioneel zes-in-één-in-tweesysteem, waarschijnlijk met een centrale demperpot waarin de geregelde driewegkatalysator zat. Bij de tekeningen van de beide eerste modellen was alleen een tophalf kuip gebruikt, waarschijnlijk omdat - zeker bij de eerste presentatie - het zescilinderblok prominent en dus zichtbaar aanwezig moest zijn.

Innovaties

Alle modellen waren voorzien van een Xenon koplamp met "duikcompensatie". Dat betekende dat bij in- en uitveren, duiken van de voorvork en het nemen van oneffenheden de koplamp steeds hetzelfde, van tevoren ingestelde, deel van de weg bescheen. Als optie was bovendien adaptieve bochtenverlichting leverbaar, waarbij de koplamp met behulp van een extra stelmotor ook bij het schuin liggen van de motor de bochten correct verlichtte.

Motor

De motor was een vloeistofgekoelde dwarsgeplaatste zescilinder-DOHC-lijnmotor met vier kleppen per cilinder. Het blok woog 102,6 kg en was 555 mm breed. BMW claimde dat meer dan 70 procent van het maximum koppel al beschikbaar was vanaf 1.500 tpm. Er was een 120° krukas gemonteerd, waardoor steeds twee cilinders (1 en 6, 2 en 5, 3 en 4) gelijk liepen en geen balansas nodig was. De bediening van het enkele 55 mm gasklephuis gebeurde met behulp van het E-gas-drive-by-wiresysteem. Uiteraard was er brandstofinjectie toegepast, met een injector voor elke cilinder. De motormapping van het BMW Motormanagement System-X was instelbaar in de standen Rain, Road en Dynamic. Bij de laatste twee was het volle vermogen beschikbaar, maar was de gasreactie wel verschillend. Er was een tractiecontrolesysteem aan boord, het Dynamic Traction Control. Startmotor en dynamo zaten achter de cilinders boven de versnellingsbak. Er was echter geen sprake van een echte lange slag motor, maar de slag was wel relatief lang en slechts enkele millimeters kleiner dan de boring.

Rijwielgedeelte

Door de schuin liggende cilinders, en de plaatsing van het motorblok in het frame ontstond een statische gewichtsverdeling van 52% voor en 48% achter - van de motorfiets alleen. BMW claimde dat dit de beste keuze was voor superieure rijeigenschappen met duopassagier en/of veel bagage.

Frame

De K 1600-serie had een lichtmetalen brugframe, dat door de hellende cilinders laag over het motorblok zat. Aan de voorkant zat een magnesium subframe en het achterframe was van aluminium. Motorblok en versnellingsbak waren op acht punten aan het frame bevestigd en waren gedeeltelijk meedragend.

Wielophanging

Aan de voorkant was het BMW-duoleversysteem gebruikt, achter het paraleversysteem. Dankzij het ESA II-systeem kon de berijder tijdens het rijden de veer- en dempingskarakteristieken aanpassen. Van de duolever vork konden de uitgaande demping vóór en achter en de veervoorspanning achter ingesteld worden in de standen Sport, Normal en Comfort. Bovendien was de "hardheid" van de vering achter instelbaar.

Transmissie

De krukas was met de koppeling verbonden middels rechte tandwielen. De koppeling was een meervoudige (10 schijven) natte plaatkoppeling met anti hop functie. Omdat de anti hop koppeling in twee richtingen werkte, voorkwam ze niet alleen het "stuiteren" van het achterwiel bij terugschakelen, maar bij het optrekken drukte ze ook de koppelingsplaten vaster op elkaar, waardoor lichtere drukveren konden worden gebruikt. Er was een drie-assige versnellingsbak toegepast, waarvan de assen boven elkaar lagen, waardoor de versnellingsbak smaller was en meer ruimte bood ter hoogte van de voetsteunen. De 90° hoekaandrijving (nodig om de dwarsgeplaatste motor te verbinden met de langsgeplaatste cardanaandrijving), versnellingsbak en koppeling waren in de motor geïntegreerd.

Remmen

De machines waren voorzien van twee schijfremmen vóór en één achter, met het elektrisch bekrachtigde EVO-remsysteem en Integral ABS.

Uitrusting

Naast inmiddels voor BMW normale zaken als handvatverwarming, zadelverwarming (maar nu met vijf standen) en een ergonomiepakket waren de K 1600-modellen uitgevoerd met koplampen met een beweegbare Xenon projectiemodule met een statische spiegelreflector. De "duikcompensatie" van de permanente lichthoogteregeling zorgde ervoor dat de lichtbundel onafhankelijk van rij- en wegomstandigheden altijd het optimale, van tevoren ingestelde gebied verlichte. Als optie was de adaptieve bochtenverlichting leverbaar, waardoor ook tijdens het nemen van bochten de verlichting dankzij een stelmotor de bocht verlichte. In het dashboard zat de Multi-Controller met een tft-kleurenbeeldscherm en menustructuur waardoor verschillende functies, zoals het ESA, de zadelverwarming, het gps en het audiosysteem vanaf de linker stuurhelft konden worden bediend. De toerruit was elektrisch en traploos in hoogte verstelbaar en voorzien van een "geheugen". Tijdens het rijden nam ze de laatst ingestelde hoogte aan, bij het afzetten van het contact zakte ze naar beneden. Daarmee blokkeerde ze tevens de afdekkap van het gps, zodat diefstal onmogelijk was.

De elektrisch bediende ruit maakt het plaatsen van de gps mogelijk

K 1600 GT

De eerste tekeningen van de GT toonden een Grand Tourismo met een veel lichtvoetiger ontwerp dan bijvoorbeeld dat van de K 1200 LT. Er was alleen een tophalf kuip gemonteerd, de bescherming van de rijder moest dus deels van het motorblok komen. Er bestonden overigens spionagefoto's van een K 1600-model met een volledige toerkuip. Er was een in kleur gespoten kofferset aanwezig. De 160pk-motor leverde niet meer vermogen dan die van zijn de K 1300 GT, maar BMW richtte zich veel meer op het ontwikkelde motorkoppel, dat over een breed toerengebied moest worden uitgesmeerd. Het werkelijke model dat in oktober 2010 werd gepresenteerd had echter wel een volledige toerkuip, waarvan de onderkuip het blok deels zichtbaar liet en om de cilinders heen liep, zoals dat ook bij de oude RS- en RT-modellen uit de /7-serie het geval was.

Standaarduitrusting

Tot de standaarduitrusting behoorden de xenon-koplampen met "duikcompensatie", handvatverwarming, zadelverwarming, antiblokkeersysteem, de Multi-Controller met een lichtafhankelijk werkend TFT kleurenbeeldscherm en menustructuur, cruisecontrol en een kofferset.

Opties

Los verkrijgbaar

Audiosysteem met navigatievoorbereiding en regelbare interface voor iPod, MP3, USB, Bluetooth, BMW Navigator III GPS, en rembekrachtiging. Voor de Verenigde Staten en Canada: Satellietradio.

Veiligheidspakket

Dynamic Traction Control, adaptieve bochtenverlichting, bandenspanningcontrolesysteem.

Comfortpakket

Centrale vergrendeling, alarm, ESA II

K 1600 GTL

De K 1600 GTL was de meer luxe toerversie van de K 1600-serie en de opvolger van de K 1200 LT Edition. De BMW tekeningen toonden ook hier een motorfiets met alleen een tophalf kuip, maar ook van deze motor bestonden afbeeldingen (al of niet van BMW zelf) met verschillende volle toerkuipen. Sommige hadden de scherpe lijnen die ook de K 1300 GT kent, sommige juist weer meer "ronde" vormen. Het werkelijke model had dezelfde volledige toerkuip die ook de K 1600 GT had, maar met een grotere toerruit. De voetsteunen stonden echter lager en meer naar voren, het stuur meer naar achteren. De bestuurder zat door het tweetrapszadel aanmerkelijk lager dan de passagier.

Standaarduitrusting

Tot de standaarduitrusting behoorden de xenon-koplampen met "duikcompensatie", handvatverwarming, zadelverwarming, cruisecontrol, antiblokkeersysteem, de Multi-Controller met lichtafhankelijk werkend TFT kleurenbeeldscherm en menustructuur en een kofferset. Het voor de GT optionele audiosysteem met navigatievoorbereiding en regelbare interface voor iPod, MP3, USB, Bluetooth en gps was op de GTL-standaard, en in de Verenigde Staten en Canada uitgebreid met satellietradio. De kofferset was uitgebreid met een topkoffer, voorzien van een rugsteun voor de duopassagier.

Opties

Los verkrijgbaar

Audiosysteem met navigatievoorbereiding en regelbare interface voor iPod, MP3, USB, Bluetooth, BMW Navigator III GPS, en rembekrachtiging. Voor de Verenigde Staten en Canada: satellietradio.

Veiligheidspakket

Dynamic Traction Control, adaptieve bochtenverlichting, bandenspanningcontrolesysteem.

Comfortpakket

Centrale vergrendeling, alarm, ESA II

Technische gegevens

	K 1600 GT	K 1600 GTL
Periode	2011-	2011-
Categorie	toermotor
Motortype	vloeistofgekoelde zescilinder-DOHC-viertaktmotor
Bouwwijze	dwarsgeplaatste lijnmotor
Boring	72 mm
Slag	67,5 mm
Cilinderinhoud	1.649 cc
Max. vermogen	118 kW/160,5 pk bij 7.750 tpm
Max. koppel	175 Nm bij 5.250 tpm
Topsnelheid	ca. 260 km/h
Aandrijving	cardanaandrijving
Rijwielgedeelte	aluminium brugframe magnesium subframe vóór aluminium achterframe
Rijklaar gewicht	319 kg	348 kg
Tankinhoud	24 liter	26,5 liter
Voorganger	K 1300 GT	K 1200 LT Edition
Concurrenten	Honda ST 1300 Pan European Kawasaki GTR 1400 Yamaha FJR 1300	Honda GL 1800 GoldWing

Concurrentievergelijking 2011

	Koppel	Vermogen	Gewicht	Prijs (2011)
BMW K 1600 GT	175 Nm @ 5.250 tpm	160,5 pk @ 7.750 tpm	319 kg	€ 23.250
BMW K 1300 GT	135 Nm @ 8.000 tpm	160 pk @ 9.000 tpm	288 kg	€ 20.650
Honda ST 1300 Pan European	125 Nm @ 6.000 tpm	126 pk @ 8.000 tpm	329 kg	€ 19,990
Kawasaki GTR 1400	136 Nm @ 6.200 tpm	155 pk @ 8.800 tpm	304 kg	€ 19.980
Yamaha FJR 1300	134 Nm @ 7.000 tpm	143 pk @ 8.800 tpm	291 kg	€ 19.999
BMW K 1600 GTL	175 Nm @ 5.250 tpm	160,5 pk @ 7.750 tpm	348 kg	€ 25.500
Honda GL 1800 GoldWing	167 Nm @ 4.000 tpm	118 pk @ 5.500 tpm	417 kg	€ 32.890

Bronnen, noten en/of referenties

• BMW-Motorrad
• Motor Magazine
• Moto 73