Bajan (accordeon)
| Bajan | ||||
|---|---|---|---|---|
| ||||
| Classificatie | ||||
| Gerelateerde instrumenten | ||||
| accordeon | ||||
| Fabrikanten | ||||
| Jupiter | ||||
| ||||
Een bajan is een Russische variant van de knopaccordeon, eveneens volgens het principe van de doorslaande tong. Uiterlijk verschilt de bajan niet zo veel van de knopaccordeon. Het verschil zit aan de binnenkant van het instrument.
De bajan verschilt van de westerse chromatische knopaccordeon in enkele details:
- het knoppenklavier van de melodiekant is in het midden van de kast gemonteerd (bij accordeon en trekzak onderaan);
- tongen zijn breder en meer rechthoekig;
- tongen zijn in grote groepen vastgehecht aan één plaat (niet per twee);
- de platen zijn vastgeschroefd aan het tongenblok (in plaats van met was)
- soms ook kwintregister (soms ook bij accordeon);
- de inwendige verschillen (o.a. de samenstelling van het metaal) geven de bajan een andere klankkleur dan westerse instrumenten en de bassen zijn doorgaans met een octaaf lager register ('32) uitgevoerd.
Door het bereik en puurheid van de klank wordt het instrument vaak gekozen door accordeonvirtuozen. Bekende bajanisten zijn Sofia Gubaidulina, Yuri Shishkin. Belangrijke componisten voor bajan zijn Vladislav Zolotarjov en Sofia Gubaidulina