Naar inhoud springen

De beghinselen der weeghconst

Uit Wikipedia, de vrije encyclopedie
Dit is een oude versie van deze pagina, bewerkt door Alexandersam (overleg | bijdragen) op 12 mei 2016 om 10:53. (weegkunde)
Deze versie kan sterk verschillen van de huidige versie van deze pagina.
Voorblad van De Beghinselen der Weeghconst, 1586. Stevin gebruikte de "Clootcrans" om aan te tonen dat een zelfbeweger niet bestaat.

De Beghinselen der Weeghconst is een boek over weegkunde, geschreven door Vlaamse natuurkundige Simon Stevin. Het werd in 1586 uitgegeven, in één band met De Weeghdaet, De Beghinselen des Waterwichts, en een Anhang. In 1605 kwam er nog een Byvough der weeghconst.

Met weegkunde ("Weeghconst") bedoelt Stevin een theoretisch vak dat hij vergelijkt met meetkunde ("Meetconst") en rekenkunde ("Telconst"). Deze weegkunde geeft de theorie voor het berekenen van gewichtseffecten (krachten) in situaties waarin verschillende 'lichamen' elkaar in evenwicht houden. De weegkunde is wat we nu noemen de Statica, een onderdeel van de Mechanica.

Inhoud

De Beghinselen der Weeghconst bestaat uit twee boeken, samen 95 bladzijden, verdeeld in 10 stukken.

Het begint met definities, en dan komen de stellingen aan bod ("voorstel"), compleet met "'t Gegheven", "'t Begheerde" en "'t Bewys", zoals Euclides dit gedaan had voor de meetkunde.

Boek I

  • Begin: Lofdichten, Opdracht aan Rudolf II, Uytspraeck vande Weerdicheyt der Duytsche Tael, Cortbegryp
  • Bepalinghen en Begheerten (definities en uitgangspunten)
  • Voorstel 1 t/m 4: de hefboomwet
  • Voorstel 5 t/m 12: evenwicht van een pilaer met gewichten
  • Voorstel 13 t/m 18: vervolg, met hefwicht, twee steunpunten
  • Voorstel 19: evenwicht op een hellend vlak, met clootcrans
  • Voorstel 20 t/m 28: pilaer met scheefwichten, hangend, ieder lichaam

Boek II

  • Voorstel 1 t/m 6: zwaartepunt van platten - driehoek, rechtlijnig plat
  • Voorstel 7 t/m 13: trapezium, delen, brandsnede
  • Voorstel 14 t/m 24: zwaartepunt van lichamen - pilaar, piramide, brander
  • De Weeghdaet
  • De Beghinselen des Waterwichts
  • Anhang
  • Byvough

Bron