Fort Kruipin

Fort Kruipin ook wel Fort de Kruipin genoemd, was een Fort aan de noordzijde van de huidige Oude Rijn te Woerden. Aan de zuidzijde stond op dezelfde hoogte Fort Oranje. De forten zijn gebouwd in 1747/1748 en waren onderdeel van de Eerste Hollandse Waterlinie. Fort Kruipin is na 1816 opgeheven. Een weg aan de noordzijde van Woerden richting Kamerik heet sinds 1979 Kruipin. Deze weg is onderdeel van de N405.

Fort de Kruipin is genoemd naar een herberg met die naam. Deze herberg stond bij de brug over de Kamerikse Wetering.

Indeling

Fort Kruipin bestond uit een wal, met daaromheen een gracht. Hoewel het de naam "fort" draagt, was de Kruipin dus in feite een schans.

De naam

Volgens een artikel in de Woerdense Courant van 23 augustus 1979, komt de naam Kruipin voor het eerst voor, geschreven als "Crypin" op een kaart uit 1696, de "Nieuwe Kaart van den Lande van Utrecht" van Nicolaas Visscher. Op een kaart uit 1777 van de verdedigingswerken rondom Woerden staat de naam "Fort de Kruipin". Ook de buurtschap tussen de 's Graveslootseweg en de Kamerijkse Wetering heeft die naam.

Sommige bronnen stellen dat de herberg weer was genoemd naar kleine huisjes bij de Schenkenschans. Het woord kruipin betekent "klein en eng huisje". Maar kruipin betekent echter ook een kooitje om vogels mee te vangen.

De huidige naamgeving van de weg Kruipin stond op 28 augustus 1979 op de agenda van de gemeenteraad van Kamerik (tegenwoordig gemeente Woerden). Daarvoor was de weg onderdeel van de 's Graveslootseweg.

Slag bij Kruipin

In het Rampjaar, 1672, wilden de Fransen Nederland veroveren. Bij de versterking Kruipin vond toen op 12 oktober een slag plaats tussen het Nederlandse en het Franse leger. Er vielen enkele honderden doden. De Fransen wonnen de slag en hielden huis in de stad Woerden. De Fransen wilden daarna verder trekken naar Bodegraven, maar vanwege de invallende dooi konden ze de waterlinie niet over. De molen die vlak bij het fort stond ging in de nacht van 12 oktober in vlammen op.

De auteur Lukas Rotgans schrijft over deze slag in zijn boek over Willem de Derde het volgende:

Als Vrankryks Maarschalk zag, van Utrechts hooge wallen,

Hoe Woerden wierdt gedreigt of hevig aangevallen,

Besluit hy om 't ontzet te nemen by de handt,

.....

Een post aan Zuilestein betrout; die, welgemoedt,

Den trotsen Hertog, op zyn aantogt, dapper groet

Met bliksemschichten, die, van 't bolwerk afgevloogen,

De voorsten treffen, dat ze vallen voor zyne oogen;

En verven de Kruipin (zo heet de plaats) met bloet

Huidige situatie

In 2011 is niet veel meer te zien van het oude fort. Op het terrein staat een boerderij met een boomgaard. De gracht rond de versterking is nu een sloot.

Trivia

In Vlaanderen heten diverse straten Kruipin, bijvoorbeeld in het dorp Verrebroek en in Beveren.

Bronnen