Gebruiker:Marc Heremans/Jean-Pierre Laus
Jean-Pierre Laus[bewerken | brontekst bewerken]
Jean-Pierre Laus werd geboren in Halle in 1949. Als zoon van een architect volgde hij een kunstopleiding aan Sint-Lukas-Brussel.[1] Hij schilderde graag abstract; zich uitlevend maar tegelijkertijd verdiepte hij zich geïntrigeerd in het mondiale leven om hem heen. Hij organiseerde ooit een grote retrospectieve tentoonstelling met werk van eigen Halse kunstenaars. Jean-Pierre baatte een zelfstandige boekenzaak uit in de K. Cardijnstraat nabij de Basiliek van Halle en hij bouwde in zijn "Letterman" stelselmatig aan zijn eigen interesserek; vooral over de cultuurinmengingen tijdens het Koloniaal verleden en de hedendaagse interactie van hoe dat imperialisme nog steeds zijn gevolgen draagt tot op vandaag. Zijn democratisch appel stak hij niet onder stoelen of banken; maar hij bleef -zoals in zijn studententijd- behoorlijk geagiteerd over de manier van interpretaties rond ons Koloniaal verleden en de tegenwoordige uitspattingen ten gevolgen van dit alles. Black matter, me too, racisme, haat, moderne slavernij, uitbuiting, misbruik...
Via zijn gidswerk in het Afrikaans museum in Tervuren opende Jean-Pierre nog meer zijn ogen van verwondering, bewondering maar vooral zijn afkeer tegenover de overheersende dictatuur, plundering en verplichte onderdanigheid. Hoe Congo vrijstaat de ontvoogdingsstrijd moest ondergaan in plaats van een onvoorwaardelijke onafhankelijkheid te verkrijgen. Zonder ook maar enig schuldbesef der overheden tot voorbij de 21e eeuw; versterkte deze onverschilligheid bij Jean-Pierre alleen maar zijn woede, angst en verzet. De angst om vergeten te worden wat was geschied; de angst dat de verrafelde ingrediënten van deze onverbiddelijkheid nog steeds sporen nalaten en dat de gevolgen ervan voor onze maatschappij nog steeds niet zijn uitgedoofd. Uitbuiting en raciale uitsluiting woekerden zijn haat tegenover de koloniale dienders en alle nazaten van dergelijke meedogenloze regimes aan.
Jean-Pierre ijverde om de koloniale symbolen uit de stad weg te halen en te verbannen uit de geschiedenis als despoot gedrag van heersers tegenover de toenmalige onderdanen. Hij zorgde voor uitvoerige bewijslast via literatuur en naslagwerk; verzamelde sprekers en ervaringsdeskundigen om één en ander bloot te leggen. De herosgeschiedenis waarmee wij allen groot werden gebracht, krijgt een bittere nasmaak. Dubieuze historische heldenverhalen ontkrachtte hij met bewijzen van mensonterende en dominerende praktijken die het Congolese volk totaal discrimineerden en onderuit haalden. Slechts enkele ontwikkelingspraktijken zagen bedenkelijk daglicht zoals in onderwijs, in medische hulp, in missieposten... maar alles zat daarbij behoorlijk gebed in een sfeer van diepe onderdrukking en vernedering. De kerstening van dorpelingen en hun natuurlijke leiders die de weg naar het christendom werden opgelegd zat daarbij in het verlengde van de koloniale opvattingen.
Jean-Pierre leidde als streekgids toeristen rond in de Mariastad en ontboezemde wellicht de Zwarte Madonna met verwijzingen naar de multiculturele ontwikkelingen in wereld en stad. Jean-Pierre Laus streefde naar een open stad, gastvrij ontdaan van zijn oude taboes uit het verleden en met zicht op een ontluikende democratisering en integratie. "Hij had een groot hart voor iedereen?" citaat van Marc Snoeck burgemeester van Halle (2020-2024)
Maar zijn levensziel had een radicalere gedachtestroom dan alleen maar gidsen in eigen stad. Hij stond mee aan de wieg van de plaatselijke 11-11-11 beweging; richtte een -praatcafé Combinne op * in het Hals dialect van kom binnen*.
Hij richtte later een ontmoetingscentrum "Averechts" op waarin een werkgroep van vrijwilligers en vrienden zich kon nestelen om samen een dekolonisatiestrijd mee vorm te geven. Kennis was daarbij voor Jean-Pierre een belangrijke uitgangsmodus; actie volgde uit het diepgaand overleg. Hij organiseerde het eerste multicultureel feest op Stroppen; zorgde mee voor een konvooi met hulpgoederen naar Roemenië in 1989.
Zijn streeftocht naar een diepere bewustwording rond een dekolonisatiebeweging in zijn stad, leidde hem maar een breedspectrum aanpak gestoeld rond solidariteit, rechtvaardigheid, antiracisme, waarheid, democratisering. Hij verzette zich tegen alle bekrompenheid en de heilige huisjes van egoïsme.
Hij overleed onverwacht in 2020 maar zijn erfenisgedachte blijft voortleven tijdens de mondiale dagen in Halle.[2] Op zijn initieel initiatief heeft de huidige werkgroep dekolonisatie Halle een plaatselijke wandeling uitgewerkt langsheen Halse wegen. De jaarlijkse herdenking van de moord op Patrice Lumumba op 17 januari maakt deel uit van dit dekolonisatieproces.
Doorgronden van de feitelijkheden.[bewerken | brontekst bewerken]
Geboren in Halle in 1949 en veel te vroeg overleden op 70 jarige leeftijd in 2020[3].
Hij was de zoon van een architect. Een doener van het eerste uur tussen zijn creatieve penselen en kritische schrijfnotities.
Hij volgde een kunstopleiding aan Sint-Lukas in Brussel. Laus werkte jaren als gids in het Afrikamuseum.
Als geëngageerd en belezen Hallenaar[2] gaf hij de anti-racisme-beweging mee vorm. Hij was mede pleitbezorger voor de integratieraad in zijn stad, had een indrukwekkende bibliotheek en was zeer goed op de hoogte van wat er zich in de wereld afspeelde. Hij gaf voor instromende migranten eerste lesjes Nederlands . De onrechtvaardige historische weergave van de koloniale geschiedenis vocht hij meedogenloos aan. Hij zocht naar de reële contexten waarin de geschiedkundige feiten plaatsvonden. Die waren uiteraard weinig verbloemd. Heel wat mensonterende tragische feiten discrediteren het koloniale roemrijk weerspiegeld verleden. Uitbuiting, slavernij, racisme, onderdrukking, bestraffing, ondergeschiktheid halen de roembeelden letterlijk en figuurlijk van hun statische sokkels. Beelden die de roem van koloniale helden vergoelijken werden inhoudelijk de grond ingeboord door de reële achtergronden die zich in feite echt voordeden. De toenmalige ontwikkelingshulp leek meer op een ware culturele en mensonwaardige onderdrukking. De exponenten van dit alles zijn terug te vinden in het koninklijk museum van Tervuren. De wereldtentoonstelling '58 over de koloniale ontwikkelingsgeschiedenis door de Belgen stuiten tegenwoordig op terechte diepgaande verontwaardiging. In 1956 verscheen nog op onze schoolbanken een Doorkijk Prentenboek 4° trimestre (dépot legal n°419 ) over 'Tien kleine negertjes' - een cultiverend aftel- vertelverhaaltje voor beginnend lezers over tien kleine, lullige, domme negerkindjes; zo werden ze onze gekleurde beschavingswereld ingegooid. De kooi (zie prent) waarmee de speelkameraadjes werden beroofd van hun vrijheden; mentaal en fysiek.
Onze betrokkenheid en de discriminerende verantwoordelijkheid ten overstaan van het zwarte continent worden scherp aan de kaak gesteld. Ontvreemding, diefstal, landroof, grondstoffenroof leiden tot vragen van schadeloosstelling en billijke vergoedingen tegenover nabestaanden.
Wat een volk lijden kan, heeft zijn grenzen. Eerherstel is de geringste vorm van compensatie. Voor Halle betekent het symbolisch ontborsten van zijn sokkel van het standbeeld Leopolld II en het streven naar een open minded qua integratie en anti-discriminatie. Jean-Pierre Laus gaf daar de aanzet toe. Postscriptum moet het nu verder. Gelukkig krijgt de novemberwereldmaand in Halle jaarlijks een flinke portie beraadslaging van hoe het verder kan met de publieke opinie, de bewustwording en effectieve strijd naar vrijheid. Vluchten -hoe dan ook- voor problematiek of feitelijkheid kan niet meer. Jean-Pierre was hierin een denker, strever, voorvechter, activist avant la lettre in hart en nieren. Aanklager van absurdistische influentie in media en omgang. . (zie foto afschrikkingsbeleid vreemdelingenproblematiek)
Bronnen, noten en/of referenties
|