Gebruiker:Wittewoede/Kladblok

Antje Stieltjes (Hoorn, 29 januari 1866 - Deventer, 12 december 1931) won als wijkverpleegster tijdens de Nationale Tentoonstelling van Vrouwenarbeid in 1898 een zilveren medaille.

Levensloop

Stieltjes behaalde in 1892 het diploma van het Witte Kruis en vestigde zich daarna als vrije verpleegster in Amsterdam. In 1898 was ze werkzaam als wijkverpleegster bij de Nederlandse Protestantenbond te Deventer. Deze Bond was landelijk actief met de zorg voor arme zieken, die een beroep konden doen op wijkverpleging aan huis. In haar praktijk kwam Antje Stieltjes in aanraking met  fabrieksarbeiders, die last hadden van het zg. werkmanseczeem. De verpleging van deze aandoening was zeer arbeidsintensief. De eczeemplekken moesten dagelijks met zalf ingesmeerd worden en het verwisselen van het verband was erg pijnlijk. De aandoening was vaak zo heftig dat de patiënten arbeidsongeschikt waren. Om de verpleging van deze patiënten te verbeteren, ontwikkelde Stieltjes een eigen verband, het ‘werkmansverband’. Dit verband was gemakkelijker te verschonen en daardoor minder pijnlijk. De verbandmethode was een succes.

Onderscheiding

Tijdens de Nationale Tentoonstelling van Vrouwenarbeid in 1898 werd er een wedstrijd uitgeschreven, waarin vrouwen opgeroepen werden hun eigen gemaakt producten in te sturen. Het uiteindelijke doel was de samenleving te laten zien dat vrouwen beschikten over vele talenten en kwaliteiten. Antje Stieltjes besloot ook mee te doen. Ze kocht een popje en verbond het met het ‘werkmansverband’, bestaande uit piepkleine stukje scheurlinnen. Ze stuurde het popje in een schoenendoos naar de Afdeeling voor Zieken- en Wijkverpleging, een belangrijk onderdeel van de Tentoonstelling. Op 20 september 1898 ontving ze namens het tentoonstellingsbestuur de mededeling dat ze met haar uitvinding de zilveren medaille had gewonnen.

Eind 1898 besteedde het Maandblad voor Ziekenverpleging, tegenwoordig TvZ, aandacht aan de winnares, waarbij een uitgewerkt patroon van het ‘werkmansverband’ ter illustratie was afgedrukt. De gedachte was dat dit innovatieve verband ook voor andere wijkverpleegsters nuttig kon zijn.

Antje Stieltjes bleef de rest van haar carrière in dienst bij de Vereeniging voor Wijkverpleging in Deventer, waar ze in 1918 stopte met werken. Bij haar afscheid werd ze verrast met het Zuster Stieltjesfonds.

In 2002 werden het originele popje en de zilveren medaille in een houten doosje door mevrouw E. Pfund geschonken aan het Florence Nightingale Instituut. Het is een van de weinig tastbare objecten die overgebleven zijn van de Tentoonstelling van 1898.  

Bronnen

Grever, M. en Waaldijk, B., Feministische openbaarheid. De Nationale Tentoonstelling van

Vrouwenarbeid in 1898 (Stichting Beheer IISG/IIAV, Amsterdam, 1998)

Maandblad voor Ziekenverpleging, 9^de jaargang (4), p. 55-57

Externe links

Dossier ‘De pop van Zuster Stieltjes’, zie https://www.fni.nl/de-pop-van-zuster-stieltjes