Gebruiker:Ziko/Gemarkeerde versies

Philipp Birken van Wikimedia Deutschland stelt het concept voor, WCN Utrecht 2008

Gemarkeerde versies

Op de Duitstalige Wikipedia werd in mei 2008 begonnen met de gesichtete und geprüfte Versionen (in het Engels vaak stable versions of flagged revisions genoemd). Het doel van deze gemarkeerde versies, zoals men hen kan noemen, is het om de kwaliteit van de Wikipedia-artikelen te verbeteren. Later zijn de Russischtalige en andere Wikipedias gevolgd, maar (nog) niet de Nederlandstalige.

Probleem en overzicht

Wanneer iemand een bewerking aan een artikel aanbrengt, ontstaat een nieuwe versie van de artikel. De lijst van de versies kan men met de functie geschiedenis (bovenaan een artikel) oproepen. Wanneer een lezer het artikel ziet, krijgt hij traditioneel de nieuwste versie te zien. Dit kan een probleem zijn, want die versie werd misschien door een persoon met kwade bedoelingen geschreven: een vandaal, een reclame-spammer, een politieke extremist enz. Ook beledigingen en schendingen van het auteursrecht zijn niet onbekend.

Om de openheid van Wikipedia mogelijk te houden, moeten ervaren Wikipedianen artikelen markeren. De lezer zal dan (in principe) de nieuwste, gemarkeerde versie van een artikel te zien krijgen, ook al bestaat er een nieuwere, maar niet gemarkeerde versie.

Het concept van de gemarkeerde versies kent twee stappen:

1. Nagelopen versie (DE: gesichtet, EN: sighted): Een ervaren Wikipediaan heeft gezien dat de versie in kwestie geen vandalisme of grove onzin enz. aantoont.
2. Goedgekeurde versie (DE: geprüft, EN: checked): Een vakkundige Wikipediaan heeft de versie zorgvuldig op inhoudelijke fouten gecheckt en goedgekeurd. Deze stap is nog in geen Wikipedia-taalversie gerealiseerd, redenen zie beneden.

Nagelopen versie

In de Duitstalige Wikipedia zijn de criteria voor het nalopen niet heel precies gedefinieerd, het gaat vooral om het verwijderen van vandalisme en juridisch problematische dingen zoals schendingen van het auteursrecht. Veel Wikipedianen hebben de kans gegrepen en de artikelen in hun vakgebied een grote beurt gegeven. Wel zegt de help-pagina dat men bij het eerstmalig nalopen bij een artikel bijzonder zorgvuldig moet zijn, maar dat men bij een later nalopen alleen nog de verschillen tussen de laatste nagelopen en de nieuwste versie hoeft te checken.

In de Russischtalige Wikipedia is er een hele lijst voor het nalopen. De versie in kwestie moet voldoen aan het volgende:

1. Geen vandalisme
2. Geen kwade beweringen over levende personen
3. Niet al te veel grammaticale fouten, of een sjabloon die erop wijst
4. Geen duidelijk dubieuze beweringen
5. Geen duidelijke schendingen van het auteursrecht
6. Geen spam of ander misbruik van Wikipedia
7. Geen duidelijke schendingen van de neutraliteit
8. Geen duidelijk verouderde informatie, of een sjabloon die erop wijst
9. De artikel zit in tenminste één categorie, of een sjabloon wijst erop dat hij dat niet doet

Wie mag er nalopen

Een "naloper" is een Wikipediaan die het recht heeft om aan een versie de markering nalopen aan te brengen. Hij heeft de status van een naloper. In de Duitstalige Wikipedia krijgt een geregistreerde gebruiker automatisch dat recht, als:

1. zijn eerste bewerking tenminste 60 dagen geleden is
2. hij tenminste 300 bewerkingen (aan een artikel) achter zich heeft
3. hij geen blokkeringen in zijn logboek heeft staan; en andere voorwaarden.

Andere gebruikers kunnen de status ook op verzoek krijgen. Die status krijgen ze van een moderator, als die geen bezwaar heeft.

Hoe het nalopen werkt

De veruit meeste regelmatige gebruikers van de Duitstalige Wikipedia hebben sowieso de naloper-status. Wanneer ze een artikel aanmaken, heeft hun versie automatisch de markering nagelopen. Hetzelfde geldt wanneer de vorige versie ook al nagelopen is.

Als tussen de laatste nagelopen versie en de nieuwste nagelopen versie nog een of meerdere niet nagelopen versies zitten (dus van nieuwelingen), dan moet de naloper zelf nalopen (en de markering op nagelopen zetten). Door het zetten van de markering (zonder bewerking) ontstaat trouwens een nieuwe versie.

Een naloper kan de markering nagelopen ook weer verwijderen van een versie.

Wat het markeren voor de lezer betekent

Of een artikel een gemarkeerde versie heeft, dat kan men zien aan een markering boven rechts in de hoek van een artikel.

Een gebruiker met naloper-status krijgt altijd de nieuwste versie te zien, ook al is ze niet nagelopen. Maar voor de gewone lezer (de niet geregistreerde, dus de grote meerderheid) betekent het systeem van nagelopen versies het volgende:

• Als het artikel nog helemaal geen nagelopen versie heeft, dan ziet de lezer gewoon de nieuwste versie en boven rechts de markering .
• Als de nieuwste versie nagelopen is, dan ziet de lezer die, en boven rechts staat geen markering. (Dus geen markering, ofschoon de getoonde versie wél nagelopen is. Dit lijkt inconsequent, maar het gaat erom dat dit de toestand is die men eigenlijk altijd wil hebben, dat de nieuwste versie ook nagelopen is.)
• Als de nieuwste versie niet nagelopen is, dan ziet de lezer de laatste nagelopen versie. Boven rechts staat de markering . Wel is het voor de lezer mogelijk om naar de nieuwste, niet nagelopen versie over te schakelen.

Bewerkingen door een nieuweling

Een groot bezwaar tegen het concept van de gemarkeerde versies was dat een nieuweling nog geen naloper-status heeft. Als hij een bewerking doet, dan ziet hij de verandering niet en is teleurgesteld.

Daarom is er een uitzondering: De bewerker, ook al heeft hij geen naloper-status, kan zijn eigen bewerkingen, dus de door hem gemaakte nieuwe versie van een artikel, wél zien. Maar als hij aan een vriendje zou vragen om naar die nieuwe versie te zien, dan zou dat vriendje op zijn computer de laatste nagelopen versie te zien krijgen. Een vandaal zou dan dus moeten vaststellen, dat hij zijn rotzooi wel kan zien, maar de normale lezer niet.

Om praktische redenen heeft de nieuwste niet nagelopen versie van een artikel een eigen naam: ontwerp. Dat ontwerp heeft ook een eigen werkknopje bovenaan de artikel, tussen "artikel" en "discussie".

Goedgekeurde versies

Tot nu toe is er geen Wikipedia met goedgekeurde versies. De discussies in de Duitstalige Wikipedia gingen over twee grote problemen:

• Omvang van de keuring: Wat moet worden gedaan, om een versie goed te keuren, moeten alle voetnoten, elke informatie enz. gecheckt worden? Dit kan evenveel werk opleveren als het schrijven van een artikel zelf.
• Wie mag keuren: Moet iemand een universitair diploma hebben? Hoe streng moet het vakgebied worden omlijnd, mag een archeoloog moderne geschiedenis beoordelen? Wie beslist, wie goed mag keuren?

De introductie van een goedkeurrecht zou een nieuw stuk hierarchie betekenen, een die berust op vakbekwaamheid.

Als er ooit de goedgekeurde versies op de Duitstalige Wikipedia komen, zal zo'n artikel de markering krijgen.

Begrippen

De begrippen voor de gesichtete en geprüfte versies zijn op zich niet echt duidelijk (allebei betekenen dat iemand het heeft gezien en "goed" gevonden). Belangrijk is het om altijd dezelfde uitdrukking voor hetzelfde iets te gebruiken. Een duidelijk onderscheid moet men maken bij "artikel" en "versie": Vaak heeft men het over het nalopen van een artikel, maar eigenlijk bedoelt men juist alleen een bepaalde versie van een artikel. Het moet dus niet zijn: "deze artikel is nagelopen", maar: "deze artikel heeft een nagelopen versie".

Zie ook

• Wikipedia:Nagelopen versies, voorstelpagina