Het Huis met de Pilaren
Het Huis met de Pilaren | ||||
---|---|---|---|---|
Locatie | ||||
Plaatsnaam | Bergen (Noord-Holland) | |||
Adres | Raadhuisstraat 10 / Kerkstraat 2 | |||
Coördinaten | 52° 40′ NB, 4° 42′ OL | |||
Status en tijdlijn | ||||
Huidig gebruik | café-restaurant | |||
Erkenning | ||||
Monumentstatus | Rijksmonument | |||
Monumentnummer | 9043, 520736 | |||
|
Het Huis met de Pilaren op Raadhuisstraat 10 in Bergen NH, is een rijksmonument.[1][2] Het pand bestaat uit twee onderdelen, een pand met klokgevel uit 1787 aan de zijde van de Kerkstraat (Rijksmonument nr. 9043) en een voormalige winkel uit 1920 aan de zijde van de Raadhuisstraat (Rijksmonument nr. 520736).
Bouwgeschiedenis[bewerken | brontekst bewerken]
Het gedeelte aan de Kerkstraat werd gebouwd in 1787. De eerste steen werd gelegd door Gerrit Willem Ivangh (1776-).[3]
Het gedeelte aan de Raadhuisstraat, met de pilaren, werd in 1920 gebouwd in eclectische stijl, naar een ontwerp van de Amsterdamse architect A. Jacot, als uitbreiding van het pand met klokgevel uit 1787 op de hoek met de Kerkstraat.
De pui aan de Raadhuisstraat heeft een kap waarvan de noklijn evenwijdig aan de straat ligt. Het dak is gedekt met rode Hollandse pannen. De pui bestaat uit een terug liggende gepotdekselde gevel met daarvoor een veranda. De veranda heeft op de rooilijn vijf op hardstenen basementen rustende zuilen, die het hoofdgestel ondersteunen van het overstekende dakschild op houten klossen. In het dakschild zijn twee platgedekte dakkapellen met meerruits raam aangebracht. In de houten gevel bevinden zich drie vensters met achtruits bovenlichten en een deur met liggend ruitmotief in het bovenlicht.
Het pand aan de Kerkstraat werd in 1972 ingeschreven in het Rijksmonumentenregister.[1] De inschrijving van het gedeelte aan de Raadhuisstraat vond plaats in maart 2001. De motivering was dat de (voormalige) winkel uit 1920 van algemeen belang is vanwege de architectuur- en cultuurhistorische waarde als uitbreiding van het rijksmonument nr. 9043 op de hoek. Door de pilaren is het een markant en beeldbepalend onderdeel in de gevelwand aan de Raadhuisstraat in het van rijkswege beschermde dorpsgezicht van Bergen.[2]
Gebruik[bewerken | brontekst bewerken]
Het huis met de klokgevel was in het begin van de twintigste eeuw in gebruik bij de Berger Kunsthandel.
Tot 1935 was het gedeelte aan de Raadhuisstraat in gebruik als winkel. In 1934 werd nog een winkel in aardappelen en fruit van G. Wester in het Handelsregister ingeschreven.[4] In april 1935 werd lunchroom De Bergerkring van J.Th.M. de Vries als nieuwe zaak op dit adres ingeschreven.[5] In 1936 werden de winkel en het pand met klokgevel intern verbouwd en kreeg het pand een horecabestemming. In de volksmond heette het etablissement al snel "Het Huis met de Pilaren", maar in 1947 was de officiële naam nog Lunchroom Kennemerland.[6][7] Het etablissement werd een ontmoetingsplaats van schrijvers, dichters, kunstenaars en schilders van de Bergense school. Een bekende gast was onder anderen dichter Adriaan Roland Holst.[8] In 1947 ging het KunstenaarsCentrumBergen hier bijeenkomsten en exposities houden.[9][10] Het KCB had een ingang aan de Kerkstraat 2.[11] In 1964 trad Jacques Brel hier op.[12][13]
Trivia[bewerken | brontekst bewerken]
- Tijdens het kerstdiner in 1964 liep in de eetzaal van het restaurant een aquarium van 360 liter, vol met forellen, leeg.[14]
- ↑ a b Woonhuis(K), Raadhuisstraat 10, 1861 KS te Bergen (NH) | Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed. monumentenregister.cultureelerfgoed.nl. Gearchiveerd op 20 juli 2023. Geraadpleegd op 20 juli 2023.
- ↑ a b Winkel (G2), Raadhuisstraat 10, 1861 KS te Bergen (NH) | Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed. monumentenregister.cultureelerfgoed.nl. Gearchiveerd op 20 juli 2023. Geraadpleegd op 20 juli 2023.
- ↑ Bergense kroniek | 1 juni 2020 | pagina 28. Tijdschriften Regionaal Archief Alkmaar (1 juni 2020). Gearchiveerd op 22 juli 2023. Geraadpleegd op 22 juli 2023.
- ↑ Wieringer courant | 24 april 1934 | pagina 2. Kranten Regionaal Archief Alkmaar (24 april 1934). Gearchiveerd op 20 juli 2023. Geraadpleegd op 20 juli 2023.
- ↑ Alkmaarsche Courant | 16 april 1935 | pagina 2. Kranten Regionaal Archief Alkmaar (16 april 1935). Gearchiveerd op 20 juli 2023. Geraadpleegd op 20 juli 2023.
- ↑ De Vrije Alkmaarder | 9 juni 1947 | pagina 2. Kranten Regionaal Archief Alkmaar (9 juni 1947). Gearchiveerd op 20 juli 2023. Geraadpleegd op 20 juli 2023.
- ↑ Vanaf links Raadhuisstraat 10, hoek Kerkstraat, Kennemer Lunchroom, Raadhuisstraat 8, winkel, Raadhuisstraat 6, hoek Ruïnelaan, winkel, Raadhuisstraat 4, hoek Ruïnelaan, raadhuis en Raadhuisstraat 2, hoek Dorpsstraat, dorpshuis.. www.regionaalarchiefalkmaar.nl. Gearchiveerd op 20 juli 2023. Geraadpleegd op 20 juli 2023.
- ↑ Metz, Jaap, "A. Roland Holst in Bergen ter aarde besteld", De Telegraaf, 10 augustus 1976. Geraadpleegd op 20 juli 2023. – via Delpher.
- ↑ Alkmaarsche Courant | 20 mei 1947 | pagina 2. Kranten Regionaal Archief Alkmaar (20 mei 1947). Gearchiveerd op 20 juli 2023. Geraadpleegd op 20 juli 2023.
- ↑ De Duinstreek | 6 juni 1947 | pagina 1. Kranten Regionaal Archief Alkmaar (6 juni 1947). Gearchiveerd op 20 juli 2023. Geraadpleegd op 20 juli 2023.
- ↑ De Vrije Alkmaarder | 24 juni 1947 | pagina 2. Kranten Regionaal Archief Alkmaar (24 juni 1947). Gearchiveerd op 20 juli 2023. Geraadpleegd op 20 juli 2023.
- ↑ Het concert van Jacquel Brel in 1964 in het Huis met de Pilaren. NPO Radio 1. Gearchiveerd op 20 juli 2023. Geraadpleegd op 20 juli 2023.
- ↑ Het optreden van Jacques Brel in Bergen. ONH. Gearchiveerd op 20 juli 2023. Geraadpleegd op 20 juli 2023.
- ↑ "Aquarium loopt leeg tijdens kerstdiner", Het Vrije Volk, 28 december 1964. Geraadpleegd op 20 juli 2023. – via Delpher.