Industriemuseum

Industriemuseum
Locatie	Gent
Coördinaten	51° 4′ NB, 3° 44′ OL
Type	techniekmuseum
Thema	textielindustrie
Opgericht	1976
Personen
Directeur	Ann Van Nieuwenhuyse
Conservator	Hilde Langeraert
	Officiële website;
Portaal	Kunst & Cultuur

Het Industriemuseum (vroeger MIAT, Museum over Industrie, Arbeid en Textiel) is een museum in Gent over Industrie, Arbeid en Textiel. Het Industriemuseum is gevestigd in de voormalige katoenspinnerij Desmet-Guéquier, aan de Minnemeers 10 bij de Minnemeersbrug in het centrum van Gent. 1800 m² is beschikbaar voor een vaste tentoonstelling over de geschiedenis van de textielnijverheid, de industriële samenleving en hun evolutie van 1750 tot nu. Het hoofdgebouw, dat dateert uit 1905-1912, werd opgericht naar het voorbeeld van de katoenfabrieken van Manchester. Op het voorplein staat het standbeeld van Pierre De Geyter, de componist van de Internationale.

Oorsprong

Vele getuigenissen van de eerste en tweede industriële revolutie zijn verschroot of gesloopt sinds de jaren '70, ondanks de inspanningen van het Gentse stadsbestuur om machines en objecten te bewaren. Voor het eerst was er sprake van een museum, waarin de symbolen van de industriële cultuur een plaats zouden krijgen. De administratie van het MIAT was oorspronkelijk gehuisvest in het Stadsarchief in de Abrahamstraat. Later verhuisde het naar het Gewad, vlak bij het Gravensteen. Sinds 1985 gebruikte het MIAT de voormalige katoenspinnerij Desmet-Guequier als depot. In 1989 oordeelde het Gentse stadsbestuur dat deze fabriek dé geschikte locatie was voor het MIAT. In het voorjaar van 1991 verhuisde het MIAT naar de voormalige katoenspinnerij aan de Minnemeers, samen met de toen al grondig uitgebouwde museumbibliotheek. Het museum focuste zich naast tijdelijke tentoonstellingen op de ontwikkeling van een permanente tentoonstelling. In 2018 heropende het MIAT onder de naam Industriemuseum.

Gent textielstad

Gent was in de middeleeuwen een vooraanstaand centrum voor wolproductie. In de 13e en de 14e eeuw waren de Gentse lakens bekend tot buiten de landsgrenzen en vanaf de 16e eeuw kwam de linnenhandel op. De eerste katoendrukkerijen werden in de tweede helft van de 18e eeuw opgericht en gedurende de 19e eeuw groeide de Oost-Vlaamse hoofdstad uit tot 'het Manchester van het continent'. De reusachtige fabrieken van de katoen- en vlasindustrie gaven de stad een industrieel uitzicht. Het stimulerende effect dat de textiel op de andere nijverheden had zorgde ervoor dat Gent in die periode de belangrijkste industriestad van Vlaanderen werd.

In het museum ligt het accent op de textiel: zowel de vroegere textielmachines als de hedendaagse textilia worden er in al hun facetten belicht. Het museum toont de geschiedenis van de industrie in Gent vanaf 1750 tot nu. Het toont de dynamische periode van de eerste Industriële revolutie. De aanloop naar deze revolutie en de gevolgen die ze had voor de samenleving in de 18e eeuw worden beschreven. Het klooster werd een fabriek, de boer werd fabrieksarbeider. Stoom leverde de basisenergie die de productie en het transport grondig zouden veranderen. De technische triomf van de machine in de 19e eeuw, maar ook het harde bestaan van de arbeider, zijn vrouw en hun kinderen worden in beeld gebracht.

Het MIAT gaf tot 2013 een driemaandelijks museumtijdschrift uit: TIC. Voluit 'Tijdschrift voor Industriële Cultuur'. Het tijdschrift bundelde in elke editie artikelen, bezoektips en andere informatie betreffende technisch of industrieel erfgoed. De TIC'jes werden nadien digitaal beschikbaar gesteld.^[1]

Collectie

Textielcollectie

De topstukken van het museum:

een originele Mule Jenny of halfautomatische spinmachine, erkend als Vlaams topstuk en beschermd door het topstukkendecreet. De Mule Jenny werd door Lieven Bauwens meegesmokkeld vanuit Engeland waarvoor hij daar de doodstraf kreeg. Het was de start van de industriële revolutie in België.
een twijnmolen uit 1789 (zie afbeelding) die in het museum wordt bewaard is eveneens erkend als Vlaams topstuk en beschermd door het topstukkendecreet.

Textielcollectie
Mule Jenny
Spinmachine van James Mackie & Sons (Belfast)
Twijnmolen

Drukkerijcollectie

Deze collectie bevat bedrijfsklare drukpersen die vanaf 18e tot in de 20e eeuw in gebruik waren:^[2]

een gietijzeren handpers
een regelzetmachine van het merk Typograph waarmee men tekst goot in loden regels
een automatische degelpers van het merk Heidelberg
een regelzetmachine van het merk Linotype
een fotografische zetmachine van het merk Linotype

Drukkerijcollectie
Oude handpers
Gietijzeren handpers van Lodewijk Gouy
Regelzetmachine van het merk Typograph
Automatische degelpers van het merk Heidelberg

Bibliotheek

De bibliotheek van het museum fungeert als centrale uitvalsbasis voor onderzoek, kennisdeling en ontmoeting. Via CaGeWeB kan de bezoeker de bibliotheekcatalogus raadplegen en de meer dan 15.000 boeken, tijdschriften en artikels ter plaatse inkijken.