Monteverdi-orgel
| Monteverdi-orgel | ||||
|---|---|---|---|---|
| Fabrikanten | ||||
| Klop Orgels & Klavecimbels, Garderen | ||||
| ||||
Het Monteverdi-orgel is een verplaatsbaar orgel dat in 2020 in Nederland gemaakt is op initiatief van Krijn Koetsveld en dat eigendom is van het Nationaal Muziekinstrumenten Fonds (NMF). Het orgel met houten pijpen heeft een kenmerkende klank, die door de Italiaanse componist Claudio Monteverdi in de zeventiende eeuw werd beschreven als delicaat en lieflijk (suave).
Achtergrond
[bewerken | brontekst bewerken]Koetsveld en het ensemble 'Le Nuove Musiche' zijn al sinds 2007 bezig met het opnemen van de madrigalen van Monteverdi.[1] In de loop van dit project rees het idee om een 'Monteverdi-orgel' te laten bouwen, met de kenmerkende open, houten pijpen. Het idee werd door het Nationaal Muziekinstrumenten Fonds overgenomen. Het duurde anderhalf jaar voordat de bouw van het orgel, door Klop Orgels & Klavecimbels uit Garderen, was voltooid.[2]
Het orgel is voor het eerst bespeeld in een concert op 19 januari 2020 in de Sint-Franciscus-Xaveriuskerk in Amersfoort. Daarvoor was het al te horen in een uitzending van 'Podium Witteman'.
Het orgel
[bewerken | brontekst bewerken]Het orgel heeft pijpen van cipressenhout. Het ontwerp is gebaseerd op voorbeelden van instrumenten en decoraties uit Venetië in de vroege zeventiende eeuw. De windvoorziening kan met de hand worden gedaan. Daardoor wordt een bijzondere klank gerealiseerd. Maar er kan ook een orgelmotor worden aangesloten.
Het orgel is in Italië beschilderd door Michele Barchi.[3]
Bij de beschrijving van het Monteverdi-orgel[4] wordt gerefereerd aan het (Italiaanse) 'Organo di Legno'. Dit is een orgel met open houten pijpen, waarvan het bekendste bestaande voorbeeld waarschijnlijk het zestiende-eeuwse orgel van de Silberne Kapelle in de Hofkirche van Innsbruck is.[5]
In Italië werden recent door Walter Chinaglia "twee orgels voor Monteverdi" gebouwd. Hij bouwde ook een 'organo di legno' voor het Deutsches Museum.[6]
Gegevens
[bewerken | brontekst bewerken]Het 'Monteverdi-orgel' is een houten pijporgel dat in 2020 is gebouwd door Klop Orgels & Klavecimbels in Garderen.
Dispositie:
Principale 8', Ottava 4', Decimaquinta 2', Flauto in Ottava 4', Voce Umana 8' (diskant).
Optioneel:
Flauto 2 2/3, Ripieno 1 1/3 +1
Externe links
- Het Monteverdi-orgel op de website van het Nationaal Muziekinstrumenten Fonds (NMF)
- Website van 'Le Nuove Musiche'
- Krijn Koetsveld en Le Nuove Musiche met het Monteverdi-orgel in Podium Witteman van 12 januari 2020
- Het Monteverdi-orgel op orgelsite.nl
- (en) Website van Walter Chinaglia over twee door hem gebouwde orgels
Voetnoten
- ↑ F.v.d.W., Le Nuove Musiche. De Volkskrant (29 september 2017). Gearchiveerd op 28 oktober 2020. Geraadpleegd op 8 april 2020. . Zie ook: Wal, Aart van der, CD-recensie "Monteverdi: Madrigalen (compleet) door Le Nuove Musiche o.l.v. Krijn Koetsveld (april 2018). Geraadpleegd op 8 april 2020. .
- ↑ An. 2020 (in Klassieke Zaken)
- ↑ An. 2020 (in 'Orgelnieuws.nl')
- ↑ Het Monteverdi-Orgel. Nationaal Muziekinstrumenten Fonds. Geraadpleegd op 6 april 2020.
- ↑ Over het zestiende-eeuwse orgel in de Silberne Kapelle van de Hofkirche van Innsbruck: (en) The Italian Organ (ca. 1580), Silver Chapel, Innsbruck. European Cities of Historical Organs (ECHO). Gearchiveerd op 20 januari 2022. Geraadpleegd op 6 april 2020. (met geluidsfragmenten).
- ↑ Over het 'organo di legno' voor het Deutsches Museum: (en) Chinaglia, Walter, Building an organo di legno. Deutsches Museum. Gearchiveerd op 17 januari 2020. Geraadpleegd op 6 april 2020. .
Bronnen
- An., NMF – Monteverdi-orgel (februari 2020). Geraadpleegd op 8 april 2020.
- An., 'Monteverdi-orgel' Nationaal Muziekinstrumenten Fonds in gebruik genomen (20 januari 2020). Geraadpleegd op 8 april 2020.