Nationaal Instituut voor de Radio-omroep

Het Nationaal Instituut voor de Radio-Omroep (NIR) was een Belgische omroeporganisatie naar BBC-model, die bestond van 1930 tot 1960.

Geschiedenis

NIR radio

Het NIR werd opgericht bij de wet van 18 juni 1930. De Belgische staat had in datzelfde jaar het monopolie op de radiocommunicatie gekregen, nadat eerder particulieren al waren begonnen met uitzenden. Het NIR zou voortaan via nationale golflengtes de zendtijd onder de bestaande radioverenigingen verdelen. Het NIR beschikte in 1930 over drie golflengtes die België een jaar eerder waren toegewezen tijdens een internationale conferentie in Praag. Op 1 februari 1931 begon het NIR met twee golflengten uit te zenden (Vlaams en Frans). In 1937 werd het NIR opgesplitst in een Franstalige en een Nederlandstalige afdeling. Op 25 juni 1938 werd het NIR-gebouw op het Flageyplein voltooid.

Tijdens de Tweede Wereldoorlog werden de golflengtes ingepalmd door de Duitse bezetter, waarmee het NIR op 14 juni 1940 haar uitzendingen tijdelijk onderbrak. Een deel van het personeel vluchtte naar Londen, waar ze zendtijd van de BBC kregen. Daar werden op 28 september 1940 de uitzendingen hervat. Op 13 oktober 1942 werd de Belgische Nationale Radio Omroep (BNRO) opgericht in Londen.

Na de oorlog werd de structuur gewijzigd. Zo werd de zendtijd niet meer verdeeld onder enkele privé-omroepen, maar ontstonden er gewestelijke omroepen in Kortrijk (12 september 1944), Gent (18 september 1944), Antwerpen (28 oktober 1944) en Hasselt (2 maart 1947).

NIR televisie

In 1948 begonnen de voorbereidingen voor de komst van de televisie. Het duurde tot 31 oktober 1953 vooraleer de eerste televisie-uitzendingen in Vlaanderen plaatsvonden.

Op 18 mei 1960 werd het NIR opgeheven en ontstonden de Belgische Radio en Televisie (BRT) voor de Nederlandstalige uitzendingen en de Radio Television Belge voor de Franstalige uitzendingen (RTB).

Leiding

Marcel Van Soust de Borckenfeldt, eerder directeur van Radio Belgique, werd bij de oprichting van het NIR de eerste directeur-generaal. Er kwam ook nog één directeur per taalgroep. Voor Vlaanderen was dit Gust De Muynck, voor de Franstalige taalgroep werd het Théo Fleischman.

Vanaf 1937 kreeg iedere taalgroep een directeur-generaal. Voor het Nederlandstalige gedeelte werd dit Theo De Ronde. Hij overleed in 1939 en werd opgevolgd door Jan Boon.

Op 10 december 1952 werd Bert Leysen directeur van de Vlaamse Televisie. Hij stierf onverwacht op 17 september 1959.

Directeuren(-generaal) NIR

• 1930 - 1937: Gust De Muynck
• 1937 - 1939: Theo De Ronde
• 1939 - 1960: Jan Boon

Bronnen

• GHYSEN, Jos, "Bij leven en welzijn", Uitgeverij Van Halewyck, 2010.
• HEMMERECHTS, Karel, "De Magie van Radio en Televisie", Uitgeverij Ludion, 1997.