Hans Werkman

Hans Werkman
Algemene informatie
Volledige naam	Johannes (Hans) Werkman
Geboren	12 februari 1939
Land	Nederland
Werk
Jaren actief	1969-
Genre	Kinderboeken, gedichten, verhalen, romans, kritieken, beschouwingen, dagboeken en biografieën
Bekende werken	De wereld van Willem de Mérode; Een calvinist leest Maarten 't Hart
	Dbnl-profiel
Portaal	Literatuur

Johannes (Hans) Werkman (Uithuizermeeden, 12 februari 1939) is een Nederlandse dichter, schrijver en literair criticus van protestantse signatuur. Hij heeft ook incidenteel geschreven onder de pseudoniemen Johannes Grashuis en Noortje Cox. Zijn bekendste werken zijn de biografie van Willem de Mérode en Een calvinist leest Maarten 't Hart.

Levensloop[bewerken | brontekst bewerken]

Hans Werkman groeide op in het Groningse Uithuizermeeden als derde zoon in een schoenmakersgezin met vier kinderen. In Werkmans geboortedorp was Willem de Mérode, over wie Werkman een biografie zou schrijven, van 1907 tot 1924 onderwijzer geweest. Werkman bezocht de gereformeerde kweekschool in Enschede en behaalde de aktes MO-A en MO-B. Hij was onderwijzer in Breezand, Ommen en Kampen en is leraar Nederlands geweest aan het Zutphense Baudartius College en het Johannes Fontanus College in Barneveld.

Hans Werkman is in 2004 gepromoveerd op De haven uitgraven. De wereld van J.K. van Eerbeek (Meindert Boss 1898-1936).

In 1977 onderging Werkman een hartoperatie in de Verenigde Staten (Houston, Texas) bij de vermaarde hartchirurg Denton Cooley. Hiervan deed hij verslag in Het hart op tafel (1979) en Dagboek open-hartoperatie (1981).

Hans Werkman woont in Amersfoort, is getrouwd met Nelie Rietveld en heeft vijf kinderen. Hij is lid van de Nederlandse Gereformeerde Kerken en bekleedde daar het ambt van ouderling.

Werk[bewerken | brontekst bewerken]

Werkman schreef kinderboeken, gedichten, verhalen, romans, kritieken, beschouwingen, dagboeken en biografieën. Als schrijver, literair criticus en biograaf van Willem de Mérode, J.K. van Eerbeek en schrijver van biografische schetsen over Nel Benschop, Ida Gerhardt, Bé Nijenhuis en Jo van Dorp-Ypma is Hans Werkman sinds de jaren zeventig van de twintigste eeuw een vooraanstaande figuur binnen de christelijke literatuur in Nederland. Hij is de mede-oprichter van de christelijke literaire tijdschriften Woordwerk en Liter. Hij is sinds 1974 recensent van het Nederlands Dagblad (ND). Vooral met Willem de Mérode heeft Werkman zich sinds het begin van de jaren zeventig continu beziggehouden.

Hij leverde verder onder meer bijdragen aan het Calvinistisch Jongelingsblad (1965-1969), Onze eigen Krant (1965-1995), de Elisabethbode (1977-2000), Hollands Maandblad, Jaarboek Gerrit Achterberg en Maatstaf (tijdschrift). Werkman heeft meegewerkt aan de Winkler Prins Lexicon van de Nederlandse Letterkunde (1986)

In 1986 ontving Werkman de Henriëtte de Beaufort-prijs 1986 voor De wereld van Willem de Mérode. Hij was jurylid van de Dr. C. Rijnsdorp Prijs (1993) en de Puntkomma-poëzieprijs (1997-1998).

Hans Werkman is de samensteller van vele bloemlezingen en is ook als vertaler actief geweest.

In opdracht van de BCB (Brancheorganisatie voor het Christelijke Boeken- en Muziekvak) schreef Werkman het 'alternatieve boekenweekgeschenk' voor de 'Actieweek voor het christelijke boek', de novelle Een dagje naar huis (maart 2013).

Publicaties (selectie)[bewerken | brontekst bewerken]

Poëzie

Duizend bunder nieuwe klei, 1984
De Appelweg. Ballade in honderd strofen op 4 mei, 1985
De klokkepaardjes, 1987
Stel mij vast. Twaalf gedichten, 2004

Proza

Meneer Suykerbuyk en andere ziekenhuisverhalen, 1984
Een avond in de polderkamer, 1986
De klokkepaardjes, 1987
Een avond in de Polderkamer, 1989 (verhalen)
Het hondje van Sollie, 1999
Heimie, 2006
Een dagje naar huis, 2013
Martje en de anderen - novellen en verhalen, 2016

Kinderboeken

Sikandi en de Zoeloeheks, 1969
Jan krijgt een witte arm, 1975
Rinette en Jan hebben pech, 1975
Rinette en Jan aan zee, 1975
Jan, waar is je prikpen?, 1991
Het hart van de mens, 1983
Ik hou mijn spreekbeurt over..., 1984
De tovenaar van Pompifani, 1985

Non-fictie

Het leven van Willem de Mérode, 1971
Willem de Mérode. Schrijversprentenboek 18 (met Gerrit Borgers en Gerrit Kamphuis), 1973
Het hart op tafel. Ervaringen en feiten rondom hartoperaties (met P.J. Kuijpers), 1978
Kunstkleppen in het hart, 1979
Hartoperatie! Wat nu?, 1981
Dagboek open-hartoperatie. Wat maakt de patiënt door? Wat doet de chirurg?, 1981
Boekentaal. 20 keer nadenken over literatuur, 1981
Het boek op mijn bureau. Literatuurkritiek in christelijk perspectief, 1981
Een calvinist leest Maarten 't Hart, 1982
Aangekruist. Boekbesprekingen van Biesheuvel tot Wolkers, 1982
Kroniek van meester Keuning. Het leven van de vader van Willem de Mérode (met Ineke Zuiderweg), 1982
Omgaan met literatuur (met G.H. de Leeuw en Jac. Schaeffer), 1983
De wereld van Willem de Mérode (sterk herziene uitgave van Het leven van Willem de Mérode), 1983
Schrijven en geloven (interviews), 1985
Boekopener. De val, De aanslag, De ortolaan en 21 andere boeken besproken, 1985
Vloeken in de moderne literatuur, 1986
Van Harte. Nel Benschop, haar leven en werk, 1987
Gerommel van Büch tot Bommel, 1989
Opwaartsche Wegen. Schrijversprentenboek 28 (mede-redactie), 1989
Boek Werken. Literatuurkritieken, 1990
Lijst van christelijke literatuur 1945-1990, 1991
De Mérode en de jongens, 1991
'Zo'n wonderlijke club'. 75 jaar Bond tegen het vloeken (met J.H. van de Bank), 1992
Kees & Co. Kritieken, 1994
Spitten en (niet) moe worden. Leven en werk van Bé Nijenhuis, 1995
Uren uit het leven van Ida Gerhardt, 1997
Gesprek in de Neumshutte : Wilma Vermaat over Willem de Mérode, 1999
'En alles vloekte, maar hij vloekte niet.' Misbruik en gebruik van Gods naam in moderne literatuur, 2001
Boven de polder de hemel. Over Jo van Dorp-Ypma, 2004
De haven uitgraven. De wereld van J.K. van Eerbeek (Meindert Boss 1898-1936) (proefschrift), 2004^[1]
Wachten bij brug 8 (columns), 2007
Bijeen met man en muis (verzamelde essays en interviews), 2009
Bitterzoete overvloed. De wereld van Willem de Mérode, 2011 (de eerste druk, Het leven van Willem de Mérode, verscheen in 1971 en de tweede, sterk herziene druk, De wereld van Willem de Mérode in 1983; deze 'derde' druk is weer een sterk herziene uitgave van de tweede druk)
Boekjes bij de thee (columns), 2013
Kees van Duinen, Tegen de ruit, Zijn leven, zijn gedichten, 2015