Overleg:Sluis (waterbouwkunde)

Someone translated half the English Wikipedia article on Canal lock into Dutch and saved it there inappropriately. I've copied it here in case anyone is interested in using the material in this article. Rmhermen

Werking van een kanaal sluis. Trappensluis

Aken bij een sluis in de Mississipi Rivier.Wanneer een zeer steile helling moet beklommen worden, maakt men vaak gebruik van een trappensluis. Deze sluis is een groep van sluizen, die direct verbonden zijn met elkaar zonder enig middenpond. Vele schippers beschouwen een trappensluis als een nachtmerrie. Eén voorbeeld van een trappensluis is de Foxton sluis in Engeland. De onlangs voltooide Three Gorges Dam omvat een dubbele trappensluis in 5 stappen voor grote schepen en een schiplift voor schepen van minder dan drieduizend ton.

Zeer grote sluizen ’S Werelds grootste kanaalsluis is de Berendrecht sluis en bevindt zich in Antwerpen, België. De sluis is 500 meter lang en 68 meter breed, en heeft 4 glijdende sluisdeuren.

De 29 sluizen in de Mississipi rivier zijn kenmerkend 180 meter lang. Sleepboot een aak combinaties daarentegen zijn 360 meter lang en bestaan uit 15 aken en één sleepboot. In deze gevallen, zijn sommige aken geschut, gebruikmakend van gedeeltelijk geopende sluiskleppen (=sassen), om een stroom tot stand te brengen zodat de niet aangedreven aken uit de sluis getrokken worden, waar ze vast gebonden worden om te wachten op de rest van de aken en de sleepboot om door de sluis te gaan. Het kan meer dan anderhalf uur duren om door de sluis te geraken.

Geschiedenis en ontwikkeling

Bovenste poort van een sluis, om het verschil in waterniveau te tonen.In de oudheid was riviervervoer gebruikelijk, maar de rivieren waren vaak te ondiep, zodat juist de kleine boten erop konden varen. De mensen in de oudheid ontdekten dat ze de rivieren dieper konden maken zodat grotere boten erop zouden kunnen varen. Ze deden dat door dammen te bouwen om zo het waterniveau te verhogen. Het water achter de dam wordt uitgediept tot het over loopt, waardoor een stuwdam ontstaat. Zo wordt het water diep genoeg om grote boten te laten varen. Deze dambouw wordt herhaald langs de rivier, zodat er niveaus van diep water ontstaan.

Dit leidde nochtans tot het probleem van hoe de boten tussen deze stadia van water te verplaatsen. Een vroege en ruwe manier om dit te doen was door middel van een flitsslot. Een flitsslot bestond hoofdzakelijk uit een kleine deur in de dam, die snel open en gesloten kon worden.

Wanneer de deur was geopend, stroomde een stortvloed van water eruit, en de boot zou gehesen worden door de opening tegen de waterstroom in met touwen, en wanneer de boot erdoor was, dan zou de opening vlug gesloten worden.

Dit systeem werd uitgebreid gebruikt in het Oude China en in veel andere delen van de wereld. Maar deze methode was nochtans heel gevaarlijk, en gewaagd, en vele boten werden overstroomd door de stortvloed van water.

Het type sluis dat tegenwoordig gebruikt wordt, is het sluisslot. Deze werd al vroeger beschreven in dit artikel. Het werkt door het waterniveau te verhogen en te verlagen binnen een pond met dubbele deuren. Men gelooft dat dit type van sluis ontstaan is in Middeleeuws Europa.

Nadelen

Kanaal sluis in de Noordoostpolder, Nederland.Het voornaamste probleem dat door sluizen wordt veroorzaakt is dat, elke keer een sluis wordt gebruikt, een hoeveelheid water naar beneden stroomt. Er moet een methode worden gebruikt om ervoor te zorgen dat de watervoorziening bij de top van het kanaal constant bijgevuld wordt met de snelheid van het water dat naar beneden wordt afgevoerd, om te verhinderen dat het kanaal droog zou lopen.

Gewoonlijk wordt een groot reservoir of soms watervoorziening van een rivier gebouwd op de top van het kanaal om voldoende watervoorziening te verzekeren. Nochtans, kan dit kwetsbaar zijn aan uitdroging, en als er onvoldoende natuurlijke levering is om het reservoir bij te vullen met de snelheid van het water dat wordt gebruikt, dan moet het water teruggepompt worden van het laagste punt van het kanaal naar het hoogste punt.

Soms wordt een middenreservoir gebruikt, dat het water van het bovenste gedeelte van de sluis opslaat, om het laagste gedeelte te vullen. Dit bespaart water dat van het hogere deel van de waterweg komt.

Alternatieven

Three gorges dam maquette. Een dubbele trappenluis in 5 stappen staat in het midden met een schiplift aan de linkerkant.Uitzonderlijk, een hellend vlak, een lift (zoals de Anderton Boat Lift), of een vergelijkbaar toestel (zoals de Falkirk Wheel) zal worden aangewend in plaats van een sluis. Deze neigen duurder te zijn om te installeren en te werken, maar ze bieden een snellere doorgang en verspillen minder water.

Bij de Three Gorges Dam in de Chang Jiang (Yangtze) rivier zijn er twee trap-stadia van vijf grote scheeps sluizen. Naast dit is een schiplift (een grote lift) geschikt om een drieduizend ton schip verticaal te verplaatsen in één beweging.

Zie ook Kiel Kanaal? Panama Kanaal? Saint Lawrence Zeeweg? Welland Kanaal? Grand Union Kanaal?

links · Sluis en dam in de Mississippi

Wikidata / Interwiki links

It appears to me that sluis is not an equivalent concept for English lock, German Schleuse and so on, because it also comprises several hydraulic artefacts that are not built for boats and ships, but merely for water flow. Lock. Schleuse, ecluse etc. however are for lowering or raising water vessels only. So, actually schutsluis appears to be the article that shuld be linked to the other languages, and this article here should have a separate Wikidata item, together with fy:Slûs, which should ne replaced with fy:Skutslûs. -- H005 (overleg) 19 jul 2021 13:28 (CEST)

As there were no objections, I have made the necessary changes to Wikidata. -- H005 (overleg) 20 jul 2021 18:33 (CEST)