Pabradė
Plaats in Litouwen 
| |||
|---|---|---|---|
 | |||
  | |||
| Situering | |||
| District | Vilnius | ||
| Gemeente | Švenčionys | ||
| Coördinaten | 54° 59′ NB, 25° 47′ OL | ||
| Algemeen | |||
| Inwoners (2021) |
5286 | ||
| Overig | |||
| Website | Officiële website | ||
| Foto's | |||
| |||
| Uitzicht op Pabradė | |||
| |||
Pabradė is een stad met een historisch centrum (miesto seniūnija) in de gemeente Švenčionys in het Litouwse district Vilnius. De plaats telde 5286 inwoners in 2021.
Geografie en naam
[bewerken | brontekst bewerken]
Pabradė ligt aan beide zijden van Žeimena-rivier, op het punt waar het door een leemplateau breekt en Dubinga er vanaf de rechterkant in stroomt. Nabij die plek is een Voorde (doorwaadbare plaats), in het Litouws brasta. De plaats ligt aan (=pa) deze voorde. De rivier verbindt diverse meren. Ten noorden van de stad is op de zandgronden een tientallen km groot bos.
Het is een toeristisch gebied, dat onder meer populair is om in te kajakken. Verder zijn er drie kerken, enkele gymzalen, naast andere voorzieningen zoals een kunstopleiding en een bibliotheek.
Geschiedenis
[bewerken | brontekst bewerken]Het wordt aangenomen dat de omgeving van Pabradė in de 13e eeuw deel uitmaakte van het hertogdom Nalsia, dat strekte tot Utena en Daugavpils. Sinds de 15e eeuw wordt het voor het eerst genoemd in bronnen over een klein landhuis van de families Radziwiłł, Tiesenhausen, Masalskiai en later Tyszkiewicz. De nederzetting, die in die tijd toebehoorde aan het landhuis lag in een leeg gebied. Dit veranderde met de aanleg van de spoorlijn van Warschau naar Sint-Petersburg in 1862, de nederzetting werd toen een stad en groeide langs de postweg tussen Vilnius en Daugavpiils. Het gebouw van de oude herberg is bewaard gebleven.
De bevolking in die tijd hield zich bezig met houtkap en vervoer van hout over het water. Verder waren er kleine bedrijven, een destilleerderij en een elektriciteitscentrale.
Tijdens de Eerste Wereldoorlog bouwde het Duitse leger een aftakking van de spoorlijn naar Lentupis, tegenwoordig vlak over de grens in Wit-Rusland. Tussen de twee Wereldoorlogen was Pabradė Pools gebied. In 1940 besloot de regering tot de bouw van een kamp voor Dwangarbeid voor Communisten. in datzelfde jaar werd het kamp door de communistische autoriteiten weer gesloten. Niet veel later gebruikten de Nazi's het kamp voor massamoorden op Joden.
Demografie
[bewerken | brontekst bewerken]| Jaar | Inwoners |
|---|---|
| 1868
1898 |
330[1]
400[2] |
| 1931
1939 |
2.569[3]
2.869 |
| 1959
1967 |
4.489[4]
5.200[5] |
| 1970
1976 |
5.790[4]
6.700[6] |
| 1979
1989 |
6.655[7]
7.360[8] |
| 2001
2011 |
6.525[9]
5.994[9] |
| 2017
2020 |
5.528
5.337 |
| 2021 | 5.286[9] |
| Etniciteit[9] | 2021 | 2011 | 2001 |
|---|---|---|---|
| Pools | 43% | 45% | 47% |
| Litouws | 29% | 27% | 24% |
| Russisch | 20% | 18% | 17% |
| Wit-Russisch | 6% | 5% | 5% |
| Oekraïens | 1% | 1% | 1% |
| Anders | 1% | 4% | 6% |
| Totaal | 5286 | 5994 | 6525 |
Verkeer en vervoer
[bewerken | brontekst bewerken]
Door de stad loopt hoofdweg 102, Van Vilnius naar Zasarai met daar aansluiting op autoweg A6.
De stad kent een zekere drukte vanwege de spoorlijn die tegenwoordig loopt van Daugavpils naar Vilnius, maar vanaf de aanleg in 1862 tot het uiteenvallen van de Sovjet-Unie deel uitmaakte van de spoorlijn Warschau-St Petersburg.
Bronnen
[bewerken | brontekst bewerken]- Pabradė. Mūsų Lietuva, (Ons Litouwen), deel 1. – Boston: Uitgeverij Lietuvių enciklopedijos leidykla, 1964. – 690 pagina's.
Referenties
[bewerken | brontekst bewerken]- ↑ (ru) Semjonov-Tjan-Sjanski, Pjotr, Географическо-статистический словарь Российской империи (1868). Gearchiveerd op 27 juni 2022. Geraadpleegd op 6 februari 2022.
- ↑ (ru) Encyclopedisch Woordenboek van Brockhaus en Efron, Deel 24, pagina 47.
- ↑ (pl) Wykaz miejscowości Rzeczypospolitej Polskiej (1938), Deel 1.
- ↑ a b (lt) Vilnius: Centrinė statistikos, Lietuvos TSR kaimo gyvenamosios vietovės 1959 ir 1970 metais (1974). Gearchiveerd op 19 november 2021. Geraadpleegd op 6 februari 2022.
- ↑ (lt) Mažoji lietuviškoji tarybinė enciklopedija, Vyriausioji enciklopedijų redakcija, 1968, Deel 2 (K-P). pagina 727
- ↑ (lt) Lietuviškoji tarybinė enciklopedija, Mokslo ir enciklopedijų leidybos institutas, 1981, Deel 8, pagina 395
- ↑ (lt) Lietuvos TSR kaimo gyvenamosios vietovės. Vilnius: Lietuvos TSR Centrinė statistikos valdyba (1982). Gearchiveerd op 23 november 2021. Geraadpleegd op 6 februari 2022.
- ↑ (lt) Kaimo gyvenamosios vietovės. Vilnius: Lietuvos Respublikos Statistikos departamentas (1993). Gearchiveerd op 24 november 2021. Geraadpleegd op 6 februari 2022.
- ↑ a b c d (mul) Statisch bureau Litouwen. Gearchiveerd op 24 juli 2022.