Romanisatie

Niet te verwarren met romanisering, het overnemen van een Romaanse taal of Romaanse culturele elementen

Romanisatie is de omzetting in het Latijnse alfabet van het schrift van een taal met een ander spellingsysteem. Romanisatie moet niet verward worden met transcriptie, het weergeven van de woorden van een andere taal in de eigen taal, en transliteratie, het omzetten van het ene alfabet of schriftsysteem in het andere.

Gebruik

Bij de romanisatie van een taal kan gebruikgemaakt worden van transliteratie, dit is het omzetten van het oorspronkelijke schrift. Bij transliteratie blijft het mogelijk om uit het geromaniseerde schrift te herleiden wat het oorspronkelijk schrift was.

Wanneer er uitgegaan wordt van het gesproken woord, dan is er sprake van transcriptie. Hier is het doel dat de uitspraak herleid kan worden. Zo kent het Japans als systeem voor transcriptie Rōmaji en het Mandarijn heeft Pīnyīn.

Voorbeeld

Een voorbeeld voor de transcriptie van de Russische politicus Boris Jeltsin:

Voorbeeld van taalspecifieke transliteratie
Russische tekst	Борис Николаевич Ельцин
Wetenschappelijke transliteratie	Boris Nikolaevič El'cin
Duitse transcriptie	Boris Nikolajewitsch Jelzin
Engelse transcriptie	Boris Nikolayevich Yeltsin
Franse transcriptie	Boris Nikolaïevitch Eltsine
Hongaarse transcriptie	Borisz Nyikolajevics Jelcin
Italiaanse transcriptie	Boris Nikolaevic Eltsin
Nederlandse transcriptie	Boris Nikolajevitsj Jeltsin
Poolse transcriptie	Boris Nikołajewicz Jelcyn
Roemeense transcriptie	Boris Nikolaevici Elţîn
Spaanse transcriptie	Borís Nikoláievich Yeltsin

Deze transcriptie kan complicaties opleveren tussen talen. Zo dient een uitgever van coproducties erop bedacht te zijn dat de transcriptie in de ene taal anders dient te worden gealfabetiseerd dan in de andere: Nederlands Tsjechov maar Engels Chekhov.

Zie ook

• Omzetting van taalvormen, dit artikel geeft een overzicht van dit en verwante verschijnselen.
• Sinificatie, in de taalkundige context de transliteratie naar het Chinees