Samfundet De Nio

Uit Wikipedia, de vrije encyclopedie
Lotten von Kræmer
rond 1880

Samfundet De Nio is een Zweedse litteraire academie met negen leden. Zij is op 14 februari 1913 in Stockholm gesticht op basis van het testament van de Zweedse schrijver en filantroop Lotten von Kræmer (1828–1912).[1] Samfundet reikt diverse literatuurprijzen uit.

Naamgeving[bewerken | brontekst bewerken]

Als naam had Von Kræmer aanvankelijk gedacht aan "Margaretasamfundet"; daarna wilde ze die graag veranderen in "Lotten von Kræmers stiftelse" (Lotten von Kræmer stichting). Maar uiteindelijk resteerde "Samfundet De Nio" (Genootschap van negen).[2]

Doelstelling[bewerken | brontekst bewerken]

Samfundet De Nio stelt zich ten doel literatuur (Belles-lettres), Vrede en vrouwenkwesties te promoten. Haar belangrijkste taak is het uitreiken van literaire prijzen. De negen leden worden voor het leven gekozen, maar mogen zelf ontslag nemen. Vier stoelen zijn gereserveerd voor vrouwen en vier voor mannen. Samfundet De Nio heeft een voorzitter; in de voorgaande periode (1988-2019) was dit de in januari 2020 overleden Inge Jonsson en sinds 2019 is hij opgevolgd door Anna Williams. De voorzittersstoel, stoel 1, wordt alternerend bekleed door een vrouw en door een man.

Samfundets publicaties en prijzen[bewerken | brontekst bewerken]

Samfundet aan de Villagatan 14
in Stockholm.[3]

Samfundet publiceerde in de periode 1916–1925 en in 1930 het jaarboek Vår tid ("Onze tijd")[4] en gaf van 1938 tot 1983 Svensk litteraturtidskrift ("Het Zweedse literaire tijdschrift") uit. Sinds 2003 publiceert zij de De Nios literaire kalender.

Samfundet De Nio reikt ook onderstaande twaalf literatuurprijzen uit.

  • De Nios Stora-prijs
  • Lotten von Kræmers pris
  • De Nios översättarpris (prijs voor vertalers)
  • Stina Aronsons pris
  • Inge Johnssons pris (prijs voor een essayist, idee-historicus of recensent)
  • Karl Vennbergs pris (prijs voor jonge dichters)
  • De Nios Vinterpris
  • Samfundet De Nios Astrid Lindgren-pris
  • Anders och Veronica Öhmans pris
  • De Nios lyrikpris (prijs voor dichters)
  • Samfundet De Nios Särskilda pris

Huidige leden[bewerken | brontekst bewerken]

Onderstaand zijn de huidige leden opgesomd, gelieerd aan hun zetelnummer. Zetel 1 is voorbehouden aan de voorzitter.

Zeven van de negen leden van Samfundet De Nio bijeen op de Bok & Bibliotek in 2013.
Vlnr.: Niklas Rådström, Madeleine Gustafsson, Johan Svedjedal, Nina Burton, Kerstin Ekman, Gunnar Harding en de in januari 2020 overleden Inge Jonsson.
Ook te zien is schrijver Agneta Pleijel (zittend, geheel links), die lid was in de periode 1988–2015.

Ledenlijst door de tijd heen[bewerken | brontekst bewerken]

Zetel Eerste bekleder Tweede bekleder Derde bekleder Vierde bekleder Vijfde bekleder Zesde bekleder Zevende bekleder Achtste bekleder
1 Viktor Almquist 1913–1949 Eva Andén 1949–1962[a] Olle Holmberg 1962–1973[b] Astrid Lindgren 1973–1986[c] Inge Jonsson 1986–2019 Anna Williams sinds 2019[d]
2 Selma Lagerlöf 1913–1918[e] Sigrid Leijonhufvud 1918–1937 Elin Wägner
1937–1949
Stina Aronson 1949–1955[f] Elisabeth Tykesson 1956–1962 Eva Andén
1962–1967[g]
Birgitta Trotzig 1967–1993[h] Nina Burton sinds 1994
3 Karl Wåhlin
1913–1937
Hjalmar Gullberg 1937–1961 Anders R. Öhman 1962–2017 Jonas Ellerström sinds 2017
4 Ellen Key
1913–1926
Selma Lagerlöf 1926–1940[i] Eva Andén
1940–1949[j]
Elsa Björkman-Goldschmidt
1950–1978[5]
Kerstin Ekman 1978–1985[k] Astrid Lindgren 1986–1993[l] Kerstin Ekman sinds 1993 Marie Lundquist sinds 2022
5 Erik Hedén
1913–1925
Martin Lamm
1926–1950
Algot Werin
1950–1975
Inge Jonsson 1976–1986[6] Anders Olsson
1986–1993 [5]
Gunnar Harding sinds 1993
6 Kerstin Hård af Segerstad
1913–1930[7]
Karin Boye
1931–1941
Irja Browallius 1941–1949[7] Margit Abenius 1949–1969[7] Gunnel Vallquist
1973–1988[5]
Agneta Pleijel 1988–2015 Anna Williams 2015-2019 [6] Sara Stridsberg sinds 2021
7 Göran Björkman, sekretaris
1913–1923
Albert Nilsson 1924–1936 Olle Holmberg 1936–1962[6] Karl Vennberg 1962–1995 Niklas Rådström sinds 1995
8 Anna Maria Roos 1913–1918[7] Marika Stiernstedt 1918–1954 Sara Lidman 1955–1963[5] Astrid Lindgren 1963–1973[6] Ulla Isaksson 1973–1999[7] Madeleine Gustafsson
sinds 1999
9 John Landquist 1913–1969 Knut Ahnlund 1969–1995 Johan Svedjedal
sinds 1995