Cellulosenitraat

Sjabloon:ChemischeStof Schietkatoen, nitrocellulose of cellulosenitraat is cellulose die door behandeling met een mengsel van geconcentreerd salpeterzuur en geconcentreerd zwavelzuur (nitreerzuur) op een groot aantal plaatsen een nitraat-groep (ONO₂-groep) draagt, waardoor de stof brandbaar tot explosief wordt. De eigenschappen van het product hangen af van deze nitreringsgraad. Zo is bijvoorbeeld de explosieve kracht van optimaal genitreerde schietkatoen ongeveer viermaal groter dan die van zwart buskruit. Het wordt in samenstellingen met andere middelen zoals nitroglycerine gebruikt in munitie als rookloos kruit, ook wel cordiet genaamd. De stof is gevoelig voor warmte en vuur maar niet erg voor stoot of wrijving. de naam nitrocellulose is eigenlijk fout want het draagt de nitraat-groep en niet de nitro-groep, cellulosenitraat is dus beter gepast.

Bestand:Zellulosenitrat.jpg

Vorming van cellulosenitraat

Minder sterk genitreerde cellulose kan worden opgelost in een mengsel van alcohol ether en kamfer; de resulterende stroperige vloeistof heet collodium. Na verdamping van dit oplosmiddel ontstaat celluloid, een kunststof waar vroeger o.a. tafeltennisballen en filmmateriaal van werden gemaakt. Het vindt weinig toepassing meer i.v.m. de extreme brandbaarheid; ook zijn celluloid films niet erg chemisch stabiel, zodat vele oude filmcollecties door veroudering met vernietiging worden bedreigd.