Galvanometer

Galvanometer

Een galvanometer is een elektromechanisch meetinstrument waarmee een elektrische stroom wordt omgezet in een verdraaiing van een meetnaald om zijn as waarmee de grootte van de stroom af te lezen is. De term "galvanometer" is afgeleid van Luigi Galvani. Veel toepassingen van de galvanometer zijn toe te schrijven aan William Thomson. Een variatie op de galvanometer, de snaargalvanometer, werd uitgevonden door Willem Einthoven.

Doordat inwendige weerstand van deze analoge meter zeer laag is, is het meetinstrument uitermate geschikt om kleine stromen te meten. Wil men toch grotere stromen meten, dan kan men dit realiseren d.m.v een voorschakelweerstand. Een galvanometer wordt onder andere gebruikt in de brug van Wheatstone.

Bij een spiegelgalvanometer wordt een spiegeltje in plaats van een wijzertje op de as gemonteerd. Via een op het spiegeltje gerichte lichtstraal wordt een lichtvlek op een lichtdoorlatende schaal geprojekteerd. Deze opbouw heeft als voordeel dat de afbuighoek twee keer zo groot is als de verdraaiïng van de spiegel, en dat de lichtstraal in tegenstelling tot een wijzer net zo lang als nodig gemaakt kan worden, zonder extra massa toe te voegen. Hierdoor kan met een kleine afbuighoek toch een vrij grote verplaatsing van de lichtvlek en dus een duidelijke aflezing bereikt worden. Nauwkeurigheid en snelheid kunnen zo worden vergroot.

Het gebruik van galvanometers is grotendeels verdrongen door elektronische versterking en detectie.

In laserprojectiesystemen worden galvanometers met een spiegeltje nog wel veel gebruikt, niet om te meten maar om de laserstraal in een bepaalde richting te sturen. Door de stroom door de spoel te variëren gaat de spiegel steeds in een andere hoek staan en wordt de laserstraal dus ook steeds met een andere hoek afgebogen. Door twee spiegelsystemen haaks op elkaar te zetten kan de laserstraal naar een willekeurig punt in een vlak gestuurd worden (X-Y sturing) en kunnen met twee onafhankelijke periodieke signalen zogenoemde lissajous-figuren worden geschreven. In dergelijke systemen worden de galvanometers vaak als "galvo" aangeduid.

De galvanometer valt door zijn opbouw in de categorie elektromagnetische meters, evenals de draaispoelmeter en de weekijzermeter