Betrouwbaarheid (informatie)

Wanneer men spreekt over de betrouwbaarheid van informatie, dan bedoelt men daarmee de mate waarin men erop kan vertrouwen dat de informatie (feitelijk) waar en relevant is.

Onderzoek

Betrouwbaarheid kan gemeten worden door allerhande onderzoeken zoals Sociaalwetenschappelijke onderzoekers zoals sociologen, criminologen, politicologen, psychologen stellen allerhande boeiende vragen over verschijnselen in onze samenleving. enkele voorbeelden: Welk effect hebben mediaboodschappen op het gedrag van mensen? Zoeken naar antwoorden: belang van beschrijven én van verklaren (op basis van bestaande theorieën, dit is theorievorming)

Wetenschappelijke kennis is dus niet hetzelfde als alledaagse kennis. Wetenschappelijke onderzoekers houden zich aan strikte regels om de kwaliteit van onderzoek te waarborgen. Methoden van onderzoek bestrijken een geheel van procedures die onderzoekers in de sociale wetenschappen dienen te volgen om tot geldige en betrouwbare kennis van de te bestuderen verschijnselen.

Fasen

In een onderzoek worden verschillende fasen doorlopen. Hieronder wordt kort samengevat

1) Onderzoeksplan: probleemstelling en onderzoeksvragen Wat waarnemen? Bij wie waarnemen? Waar wordt er waargeomen?

2) Operationaliseren: hierin gaat men operationaliseren van onderzoekseenheden, kenmerken, relaties tussen de kenmerken,verbanden tussen eenheden, ruimte en tijd, betrouwbaarheid en ook de geldigheid van het onderzoek worden in deze fase nagegaan.

3) Steekproefselectie: in deze fase wordt nagegaan wordt er steekproefselectie gemaakt.

4) Dataverzameling: alle data wordt verzameld door middel van vb. de gestandaardiseerde vragenlijst, gestandaardiseerde interviews, zelf in te vullen vragenlijsten of open interviews.

5) Dataanalyse: (statistiek)

6) Rapportage: gegevens correct rapporteren.

De betrouwbaarheid van media wordt afgemeten aan de betrouwbaarheid van informatie verkregen via die media. In de praktijk integreren mensen betrouwbaarheid en relevantie van mediaberichten tot een subjectief ervaren betrouwbaarheidsgevoel. Ieder onderzoeker probeert naar degelijk en betrouwbare uitkomsten van het onderzoek te streven. Om het uitvoeren van een betrouwbaar onderzoek moet het o.a. voldoen aan volgende criteria:

• Op een systematisch, volledig en op efficiënte manier uitvoeren van onderzoeken;

• Onderzoekstechniek is gericht op het verkrijgen van de volledige en juiste informatie.

• Alle factoren o.a. omgevingsfactoren, worden op de juiste manier meegenomen in het onderzoek.

Betrouwbaarheid en validiteit

Validiteit deze zegt iets over de inhoud: hier wordt meestal gemeten wat de bedoeling van een onderzoek is. Wanneer u mensen op straat vraagt of ze wel eens hebben gestolen, is de kans groot dat de meeste onder hen dit zullen ontkennen. Op basis van een dergelijk onderzoek schat u het aantal dieven te laag in. Zo bestaat de kans dat de gemeten proef niet valide is Bij validiteit wordt ook wel onderscheid gemaakt tussen: • Interne validiteit: de mate waarin gezegd kan worden dat de conclusies van het onderzoek geldig zijn voor de onderzoeksgroep. • Externe validiteit: de mate waarin gezegd kan worden dat de conclusies ook van toepassing zijn op de gehele populatie

Betrouwbaarheid heeft te maken met de stabiliteit van het onderzoeksresultaat. Wanneer het onderzoek zou worden herhaald, komen dan dezelfde resultaten naar voren. Een betrouwbaar onderzoek hoeft niet per se valide te zijn en andersom. De combinatie van valide en van betrouwbaar is de grootste uitdaging.

Verschillende onderzoeken

diepte-interview Een diepte-interview is een diepgaand gesprek tussen één respondent en de onderzoeker. Hierin kan men nauwkeurig achter halen wat er zich afspeelt bij die persoon. Daarvoor wordt er gebruik gemaakt van een gesprekspuntenlijst. (bij sommige gesprekken en vooral bij jongeren is het zinvol om interviews met twee respondenten te organiseren, jongeren spreken makkelijker wanneer er een vriend of vriendin aanwezig is) Het gesprek duurt ongeveer drie kwartier tot een uur. Het interview kan plaats vinden bij de respondent thuis, op de werkvloer of op een onderzoekslocatie. Vaak ontbreekt het echter aan tijd en middelen om een groot aantal diepte-interviews af te nemen.

groepsdiscussie In een groepsdiscussie wordt met een groepje gewerkt. Per discussie praten ongeveer acht personen onder leiding van een projectleider van een onderzoek over een bepaald onderwerp. Hierbij wordt een gesprekspuntenlijst gebruikt. Het gesprek duurt ongeveer anderhalf tot twee uur. In het algemeen worden per onderscheiden doelgroep minimaal twee discussies gehouden, om effecten van het groepsproces te kunnen filteren.

Literatuur

Boers, C.C. (1981) Wetenschap, techniek en samenleving, Bouwstenen voor een kritische wetenschapstheorie, Boom, Meppel.

Chalmers, A. (1999) Wat heet wetenschap, Amsterdam.

Heilbron, J. (2005) Wetenschappelijk onderzoek: dilemma's en verleidingen, KNAW, Amsterdam

Jasanoff, S., G.E. Markle, & J.C. Petersen (Eds.) (1995) Handbook of Science and Technology Studies, SAGE.

Koningsveld, H. (1982) Het verschijnsel wetenschap, Meppel, Boom.

Merton, R.K. (1973) The Sociology of Science: Theoretical and Empirical Investigations, Chicago.

Vries, G. de (1995) De ontwikkeling van wetenschap, Wolters-Noordhoff, Groningen.

wikipedia