Sally Hemings

Sarah ‘Sally’ Hemings (Charles City County, ca. 1773 - Charlottesville, 1835) was een Amerikaanse slaafgemaakte vrouw. Zij was eigendom van de Amerikaanse president en founding father Thomas Jefferson (1743-1826). Ze bracht het grootste deel van haar leven door op Jeffersons landgoed Monticello in de staat Virginia; in de jaren 1787 - 1789 woonde ze in Parijs, waar Jefferson ambassadeur was.

Zij kreeg tenminste zes kinderen, van wie er vier volwassen werden; hoogstwaarschijnlijk was Jefferson de vader. Haar kinderen werden in slavernij geboren. Toen de oudste twee meerderjarig werden verlieten ze met toestemming van Jefferson Monticello; ze leefden buiten Virginia als vrije witte burgers. De jongste twee werden in Jeffersons testament officieel vrijgemaakt. Na het overlijden van Jefferson in 1826 verliet ook Hemings Monticello; ze leefde tot haar dood in vrijheid in Charlottesville.

Vanaf circa 1800 gingen er geruchten dat Jefferson een relatie met Hemings zou hebben waaruit een aantal kinderen waren geboren. De familie Jefferson, en bewonderaars van Jefferson, hebben dit altijd ontkend. De meeste 19e- en 20e-eeuwse biografen verwierpen de geruchten, zonder ze echter grondig te onderzoeken. Pas eind 20e eeuw bleek uit archief- en bronnenonderzoek dat er wel degelijk aanwijzingen zijn dat Jefferson en Hemings jarenlang een relatie hadden. In 1998 bevestigde DNA-onderzoek een familieband tussen nakomelingen van Hemings en de familie Jefferson.

De conclusie dat Thomas Jefferson de vader was van de kinderen van Sally Hemings is anno 2021 breed geaccepteerd. Sommige partijen geven als alternatieve verklaring dat Jeffersons broer Randolph de vader zou zijn.

Biografie

Monticello

Jeugd

Sally Hemings was de dochter van Elizabeth Hemings en John Wayles. Haar moeder Elizabeth was een slaafgemaakte: het kind van een witte man en een zwarte vrouw. John Wayles was een witte slavenhandelaar, plantagehouder en advocaat. Na het overlijden van zijn derde vrouw in 1761 werd Elizabeth Hemings zijn concubine. Ze kreeg met Wayles tenminste zes kinderen, waaronder Sally. Martha Wayles (1748-1782) was een dochter uit het eerste huwelijk van John Wayles. Zij trouwde in 1771 met Thomas Jefferson. Na het overlijden van John Wayles in 1773 erfde zij Elizabeth Hemings en haar kinderen (waarvan een aantal haar halfbroers en halfzussen waren). Zij nam het gezin Hemings op in haar huishouden in Monticello. Zij hadden daar binnen de gemeenschap van slaafgemaakten een bevoorrechte positie; de dochters werkten voornamelijk in het huis en de zoons kregen de kans een vak te leren. Dit veranderde niet na de vroege dood van Martha Jefferson.

Parijs en relatie met Jefferson

In 1787 reisde Sally Hemings via Londen naar Parijs, waar Jefferson sinds enkele jaren ambassadeur was. Zij moest Jeffersons jongste dochter Maria (Polly) naar haar vader brengen. Hemings was op dat moment veertien en werd omschreven als nagenoeg wit, knap, met lang haar. Haar broer James woonde al in Parijs waar hij op initiatief van Jefferson werd opgeleid tot kok. In het huishouden van Jefferson in Parijs kreeg ze als dienstmeisje/chaperonne voor Polly Jefferson en haar oudere zus Martha een klein loon. Het vermoeden is dat Jefferson in Parijs een seksuele relatie met Hemings begon.

Thomas Jefferson (1788), geschilderd door John Trumbull

In Frankrijk werd slavernij niet erkend. Een Amerikaanse slaafgemaakte kon bij de Franse autoriteiten een verzoek doen om te worden vrijgemaakt. Dat verzoek werd gehonoreerd, wat de slavenhouder er ook van vond. In 1789 weigerde Hemings, inmiddels zwanger, om met Jefferson terug te gaan naar Amerika. Pas toen Jefferson haar had beloofd dat zij op Monticello een bevoorrecht leven zou hebben en dat hij al haar kinderen vrij zou maken zodra ze meerderjarig werden, was ze bereid om met hem terug te keren naar Virginia. Op Monticello werd Hemings het kamermeisje van Jefferson; ze was verantwoordelijk voor het onderhoud van zijn kamers en kleding, en deed naaiwerk. Andere slaafgemaakten hebben later verklaard dat zij wisten dat Hemings een verhouding had met Jefferson. Ook gasten van Jefferson maakten melding van de relatie.

Kinderen

Kort na aankomst in Amerika beviel Hemings van een kind dat maar kort leefde. In de jaren daarna was ze nog zes keer zwanger. Drie zoons (Beverley, Madison en Eston) en een dochter (Harriet) werden volwassen. Twee dochters sterven heel jong. De kinderen konden volgens bronnen uit die tijd 'doorgaan voor wit' maar groeiden op als slaafgemaakten. Ze leken erg op Jefferson, wat bezoekers opviel maar door Jefferson en zijn familie werd genegeerd.

Anders dan andere kinderen van slaafgemaakten op Monticello, hoefden de vier kinderen van Hemings toen ze tien jaar oud werden niet te gaan werken in de werkplaats, de spinnerij, op het land of in de moestuin. De drie jongens kwamen toen ze twaalf waren in de leer bij hun oom John Hemings. Hij was de meestertimmerman op Monticello en werkte nauw samen met Jefferson bij het realiseren van zijn bouwprojecten. Ze werden door hem opgeleid tot competente vaklieden. Dochter Harriet leerde weven toen ze zestien was. Van de zoons is bekend dat ze alle drie goed viool speelden, net als Jefferson zelf.

Toen de twee oudste kinderen, Beverley en Harriet, meerderjarig waren geworden gaf Jefferson hun toestemming Monticello te verlaten. Hun jongere broers Madison en Eston werden na Jeffersons overlijden in 1826 in zijn testament vrijgemaakt, samen met drie oudere leden van de familie Hemings met wie Jefferson veel had samengewerkt. Omdat Jefferson grote schulden naliet werden Monticello, en veel van de slaafgemaakten die daar leefden en werkten, na zijn dood verkocht.

Laatste levensjaren

Sally Hemings verliet Monticello kort na de dood van Jefferson en vertrok naar Charlottesville, waar ze tot haar dood bij haar twee jongste zoons woonde. Jeffersons dochter en erfgenaam Martha Randolph verklaarde haar in 1834 onofficieel vrij. Bij een volkstelling in 1830 werden Hemings en haar zoons geregistreerd als 'wit'. Beverly, Harriet en Eston Hemings kozen ervoor als witte burgers te leven. Alleen Madison Hemings bleef deel uitmaken van de zwarte gemeenschap.

De Jefferson-Hemings controverse

Eerste publicaties

In 1802 publiceerde de journalist James Callender een artikel over de relatie tussen Jefferson en Hemings. Daarin claimde hij dat Thomas Jefferson kinderen had verwekt bij “Sally, een van zijn slavinnen op Monticello”. Callenders artikel was koren op de molen voor Jeffersons politieke tegenstanders; het werd tijdens zijn presidentschap (1801-1809) in veel kranten gepubliceerd. Jefferson heeft hier nooit publiekelijk op gereageerd. Het is onbekend of hij de berichten ooit heeft besproken met familieleden of vrienden. In zijn brieven wordt Sally Hemings in ieder geval nauwelijks - en alleen maar terloops - genoemd.

Spotprent uit 1804 over de relatie tussen Jefferson en Hemings

Verklaringen familie Jefferson en familie Hemings

Na Jeffersons dood hebben zijn dochter Martha Jefferson Randolph en haar kinderen altijd stellig volgehouden dat Jefferson geen verhouding met Hemings had, en niet de vader van haar kinderen was. Zijn hoogstaande karakter en zijn trouw aan zijn overleden vrouw zouden dat volgens hen onmogelijk hebben gemaakt. Ook stelden ze dat Jefferson helemaal niet op Monticello was in de periodes dat een aantal van Hemings' kinderen moest zijn verwekt. (Dit bleek later niet te kloppen. ) Het feit dat de kinderen sprekend op hem leken verklaarden zij door te suggereren dat een van de zoons van Jeffersons zuster, Peter Carr of Samuel Carr, de vader was.

In 1873 publiceerde een krant in Ohio het verslag van een gesprek met Madison Hemings, Sally Hemings' tweede zoon. Daarin vertelde hij onder andere dat zijn moeder toen ze 15 of 16 was in Parijs de concubine van Thomas Jefferson was geworden, en Jefferson had laten beloven al haar kinderen vrij te maken zodra ze meerderjarig waren. 

Standpunten historici en biografen

De Jefferson-Hemings controverse is in de Verenigde Staten twee eeuwen lang een onderwerp van discussie en onenigheid gebleven. Veel Amerikanen vonden het verhaal geloofwaardig, maar tot ver in de 20e eeuw wezen de meeste historici het van de hand. Dit deden ze echter vaak zonder de verklaringen van alle betrokken partijen op feitelijke juistheid te controleren. Ook is het aannemelijk dat bij sommige historici vooroordelen over slaafgemaakten bewust of onbewust een rol speelden, en de wens om de reputatie van Jefferson te beschermen. 

Eind 20e eeuw is er voor het eerst systematisch bronnenonderzoek gedaan. Hieruit bleek dat er serieuze aanwijzingen zijn dat Jefferson en Hemings jarenlang een relatie hadden, en dat hij de vader was van haar kinderen:

• verklaringen van bewoners en bezoekers van Monticello dat Jefferson een relatie had met Sally Hemings;
• alle kinderen van Sally Hemings waren verwekt wanneer Jefferson op Monticello was; zij is nooit zwanger geworden als hij een langere periode afwezig was;
• de kinderen leken volgens ooggetuigen, waaronder Jeffersons kleinzoon, sprekend op Jefferson;
• de kinderen zijn vernoemd naar familieleden en vrienden van Jefferson;
• de kinderen van Sally Hemings werden door Jefferson beter behandeld dan kinderen van andere slaafgemaakten; zij kregen een opleiding en beter werk;
• het gezin van Sally Hemings was het enige gezin waarvan Jefferson alle leden heeft vrijgemaakt.

Impact DNA-onderzoek

In 1998 toonde DNA-onderzoek aan dat een persoon met hetzelfde mannelijke Y-chromosoom als Jefferson de vader was van Eston, het jongste kind van Sally Hemings. Dit sloot Jeffersons neven Peter en Samuel Carr uit; zij waren via hun moeder met de Jeffersons verwant en hadden dus dit Y-chromosoom niet geërfd. Er kwamen wel andere mannelijke Jeffersons op Monticello, maar volgens de onderzoekers was  "de eenvoudigste en meest waarschijnlijke" conclusie dat Thomas Jefferson de vader van Eston Hemings was. De Thomas Jefferson Foundation, die Monticello beheert, gaat er sinds 2000 vanuit dat Thomas Jefferson de vader was van Eston Hemings, en hoogstwaarschijnlijk van alle kinderen van Sally Hemings. Dit is de verhaallijn die op Monticello aan de bezoekers wordt gepresenteerd en inmiddels ook onder historici breed wordt geaccepteerd.

De Thomas Jefferson Heritage Society die het erfgoed van Jefferson wil bewaken blijft van mening dat Sally Hemings maar een kleine rol heeft gespeeld in het leven van Thomas Jefferson. Als reactie op het DNA-onderzoek suggereerden zij dat Jeffersons jongere broer Randolph (1755-1815) de vader kon zijn van de kinderen van Sally Hemings. Dit wordt echter in het algemeen minder waarschijnlijk geacht.

Bronnen, noten en/of referenties

Inhoudelijke noten

Bronnen

• Gordon-Reed, A. Thomas Jefferson & Sally Hemings. Charlottesville/London, 1997. 288 p. ISBN 978-0-8139-1833-4
• Meacham, J. Thomas Jefferson: the art of power. New York, 2013. 759 p. ISBN 978-0-8129-7948-0
• Report of the Research Committee on Thomas Jefferson and Sally Hemings. Thomas Jefferson Foundation. 2000.
• Thomas Jefferson and slavery. Website Thomas Jefferson Foundation.

Referenties