Jipsinghuizen

**Jipsinghuizen**
Plaats in Nederland
	;
Situering
Provincie	Groningen
Gemeente	Vlagtwedde
Coördinaten	52° 59′ NB, 7° 9′ OL
Algemeen
Inwoners ; (2009)	160 (met Plaggenborg samen)
Portaal	Nederland

Jipsinghuizen (Gronings: Jipsenhoezen) is een buurtschap in de gemeente Vlagtwedde, in Westerwolde. Het ligt in de provincie Groningen, ongeveer 3 kilometer ten noorden van Sellingen aan de Ruiten-Aa. Samen met het nabijgelegen gehucht Plaggenborg wonen er zo'n 160 inwoners^[1].

In de naaste omgeving van het dorp zijn urnenvelden gevonden uit de late bronstijd.

In de buurt van Jipsinghuizen is in 1665 gevochten tussen de troepen van de bisschop van Münster en troepen van de stad Groningen. Westerwolde hoorde oorspronkelijk tot het bisdom Münster, maar was in de zestiende eeuw in handen van de stad Groningen gekomen. De slag werd gewonnen door de Groningers.

De bisschop zou een aantal jaren later weer terugkeren in het Groningerland. In 1672 probeerde hij de stad Groningen definitief op de knieën te krijgen. De mislukking daarvan wordt in Groningen nog jaarlijks gevierd op 28 augustus. Bij de buurtschap ligt nog het Bisschopskerkhof waar de gesneuvelden van de slag uit 1665 begraven liggen.

In het dorp is een buurthuis. De middenstand is beperkt. Zo is er een tankstation en een hotel.

Natuur en recreatie

Ten noorden van het dorp, tussen de Weenderstraat en de Wollinghuizerweg liggen gebieden die deel uitmaken van het natuurreservaat Dal van de Ruiten A van Natuurmonumenten. Het betreft hier gereconstrueerde meanders van de Ruiten-Aa. Ten zuidwesten van het dorp liggen gebieden die in het beheer zijn bij Staatsbosbeheer. Anno 2006 is hier een natuurontwikkelingsproject in uitvoering.

Verbindingen

In 1915 kreeg Jipsinghuizen een station aan de stoomtramlijn Winschoten - Ter Apel van de OG. De lijn werd in 1948 opgeheven, maar het station is anno 2006 nog aanwezig op de hoek Weenderstraat-Wollinghuizerweg.

Een kilometer ten zuidoosten van Jipsinghuizen ligt de Jipsinghuizersluis in het Ruiten-Aa-kanaal. Dit kanaal kwam in 1920 gereed en werd tot na de Tweede Wereldoorlog gebruikt door de beroepsvaart. Sinds de jaren negentig van de twintigste eeuw is het weer bevaarbaar voor de pleziervaart met een beperkte diepgang en doorvaarthoogte.

De hel van Jipsinghuizen

In de Ruiten-Aa staat in Jipsinghuizen een monument gewijd aan de werkverschaffing in Westerwolde. Initiatiefnemer voor de werkverschaffing was begin jaren twintig van de 20e eeuw Jan Buiskool (burgemeester van achtereenvolgens Vlagtwedde en Delfzijl en rijksinspecteur van de werkverschaffing). De werkverschaffing werd georganiseerd door de in 1924 opgerichte NV Vereenigde Groninger Gemeenten, waar uiteindelijk 50 Groninger gemeenten lid van zijn geworden. De werklozen werden per tram naar Jipsinghuizen gebracht om in de omgeving van het dorp de heide te ontginnen. Ze overnachtten in barakkenkampen. De werklozen kregen een aanmerkelijk lager salaris dan gangbaar was in de landbouw. Het was zwaar lichamelijk werk en veel van de tewerkgestelden hadden een opleiding genoten en waren er in het geheel niet aan gewend. De ontgonnen gebieden waren in chronologische volgorde: