Stellenbosch (stad)

**Stellenbosch**
Plaats in Zuid-Afrika
	;
Situering
Provincie	West-Kaap
District	Kaapse Wijnlanden
Gemeente	Stellenbosch
Coördinaten	33° 55′ ZB, 18° 52′ OL
Algemeen
Oppervlakte	8,24 km²
Inwoners ; (2011)	19.068 ; (2314 inw./km²)
Etniciteit	65% Blank ; 16% Kleurling ; 16% Zwart
Talen	71% Afrikaans ; 21% Engels
Overig
Postcode	7600
Foto's
	Gevel in Kaaps-Hollandse stijl, Stellenbosch
Portaal	Zuid-Afrika

Stellenbosch is een stad in de gelijknamige fusiegemeente in Zuid-Afrikaanse provincie West-Kaap. Ze heeft ongeveer 20.000 inwoners^[1]. De gemeente telt 155.733 inwoners (2011) en omvat ook het omliggende gebied, waaronder Franschhoek, Pniel en de township Kayamandi, die op een heuvel aan de rand van Stellenbosch ligt.

Geschiedenis[bewerken | brontekst bewerken]

De plaats is genoemd naar Simon van der Stel (Van der Stels bosch), die het gebied in november 1679 verkende toen het nog Wildenbosch geheten was, en zeer onder de indruk was van de pracht en de vruchtbaarheid ervan. Nog in datzelfde jaar vestigden de eerste kolonisten er zich. Het is daarmee de oudste Europese nederzetting van Zuid-Afrika na Kaapstad, dat zo'n veertig kilometer ten westen van Stellenbosch ligt.

De neogotische voorgevel van de "Moederkerk", de Nederduits Gereformeerde kerk in Stellenbosch.

Stellenbosch is een belangrijk centrum voor de wijnbouw in Zuid-Afrika. Voor toeristen is Stellenbosch vooral aantrekkelijk vanwege de vele oude huizen in Kaaps-Hollandse stijl. Met name de Dorpsstraat is schilderachtig te noemen met Oom Samie se winkel. Een ander bekend voorbeeld is het Burgerhuis, waarin een VOC-museum is gevestigd. Het Schreuderhuis is de oudste stadswoning in heel Zuid-Afrika.^[2]

De vele eiken zijn een overblijfsel van de grote behoefte aan eikenhout in de begintijd van de wijnboerderijen. De van oorsprong Europese wijnboeren waren namelijk gewend hun wijnvaten van eikenhout te maken. Stellenbosch wordt daarom ook wel Eikestad genoemd. Doordat de eiken door het Zuid-Afrikaanse klimaat veel sneller groeiden dan in Europa, bleek het eikenhout al snel te sponzig, en dus ongeschikt om wijnvaten van te maken.

Subplaatsen[bewerken | brontekst bewerken]

Het nationaal instituut voor de statistiek, Stats SA, deelt sinds de census 2011 deze hoofdplaats in in 2 zogenaamde subplaatsen (sub place)^[1]: Die Boord • Stellenbosch SP.

Universiteit[bewerken | brontekst bewerken]

In Stellenbosch is een van de bekendste universiteiten van het Afrikaanse continent gevestigd. De Universiteit Stellenbosch is hoofdzakelijk Afrikaanstalig, een situatie die fel bestreden wordt in regeringskringen. De druk is groot om op Engelstalig onderwijs over te gaan.

In Afrikaanstalige families uit heel Zuid-Afrika (en omliggende landen als Namibië) is het echter van oudsher gebruikelijk dat de kinderen na de middelbare school gaan studeren aan de Universiteit Stellenbosch. Als ze de juiste connecties hebben, kunnen de studenten terecht in een van de befaamde koshuise. In een koshuis wonen soms wel 450 studenten of studentes onder (streng) toezicht van een inwonend hoofd. Om er te mogen komen wonen, moet een ontgroening worden doorlopen. Vaak wonen vele generaties studenten uit bepaalde families in hetzelfde koshuis. Tijdens de vele sportevenementen strijden de koshuise tegen elkaar.

De studenten van de Universiteit Stellenbosch worden Maties genoemd, afgeleid van het Afrikaanse woord voor tomaat: tamatie. De universiteitskleur is namelijk rood.

Bevolking[bewerken | brontekst bewerken]

De bevolking van de gemeente Stellenbosch bestaat voor 60% uit kleurlingen, voor ruim 20% uit blanken en voor bijna 20% uit zwarten. Ongeveer 75% spreekt Afrikaans, 17% Xhosa en 7% Engels. Het grootste deel van de zwarte bevolking woont in de township Kayamandi op een heuvel aan de rand van Stellenbosch.