Johannes Thiele (zoöloog)
(Karl Hermann) Johannes Thiele (1 oktober 1860 - 5 augustus 1935) was een Duitse zoöloog gespecialiseerd in de malacologie.
Thiele schreef op jonge leeftijd, geïnspireerd door Franz Eilhard von Schulze (1840-1921) over sponzen. Hij schreef acht publicaties over soorten uit Sulawesi, Ternate, Japan en Chili. De soorten die Oscar Schmidt (1823-1886) uit de Noordoostelijke Atlantische Oceaan summier beschreven had, werden door Thiele in meer detail opnieuw bewerkt en gepubliceerd. Van 1890 tot 1905 beheerde hij de Crustacea-afdeling van het 'Museum für Naturkunde' in Berlijn ('Museum für Naturkunde der Humboldt-Universität zu Berlin'). Daarna volgde hij in ditzelfde museum Carl Eduard von Martens op als conservator van de molluskenafdeling. Deze functie heeft hij tot zijn pensioen in 1925 bekleed.
Thiele publiceerde enkele toonaangevende standaardwerken op het gebied van de molluskensystematiek. Hij is met name belangrijk geweest door zijn voorstel voor een nieuwe molluskensystematiek. Hij wijzigde de systematische indeling van de Gastropoda van Henri Milne-Edwards (1800-1885) uit 1848 en stelde drie subklassen voor: de Prosobranchia, de Opisthobranchia en de Pulmonata. De systematiek en taxonomie van Thiele is enkele tientallen jaren de standaard geweest en zijn werk werd pas in 1997 door een cladistische analyse van Ponder en Lindberg achterhaald.
Thiele beschreef meer dan 1500 nieuwe molluskensoorten. Het typemateriaal wordt bewaard in de collecties van het 'Museum für Naturkunde' in Berlijn. Een naar verhouding groot deel van het wetenschappelijk nieuw beschreven materiaal betreffen de molluskenvondsten van de eerste Duitse Zuidpool expeditie en de Duitse Diepzee expeditie ('Valdivia expeditie').
Er zijn veel mollusken, maar ook andere organismen zoals sponzen die naar Thiele vernoemd zijn.
Wetenschappelijke publicaties Thiele heeft over bijna alle groepen mollusken geschreven. Enkele daarvan worden sinds tientallen jaren als standaardwerk beschouwd, zoals zijn Handbuch der systematischen Weichtierkunde. Een selectie van zijn publicaties:
- (de) Thiele, J., 1866-1893. Das Gebiss der Schnecken zur Begründung einer natürlichen Classification Bd 2: 402 p., Berlin (Nicolaische Verlagsbuchhandlung. (Fortsetzung des von F.H. TROSCHEL begonnenen Werkes).
- (de) Thiele, J., 1891. Die Stammesverwandtschaft der Mollusken. Ein Beitrag zur Phylogenie der Tiere. Jenaische Zeitschrift für Naturwissenschaft, 25: 480-543.
- (de) Thiele, J., 1892. Wurmmollusken. Sitzungsberichte der naturwissenschaftlichen Gesellschaft ISIS in Dresden, 1892: 3-4.
- (de) Thiele, J., 1894. Über die Zungen einiger Landdeckelschnecken. Nachrichtsblatt der Deutschen Malakozoologischen Gesellschaft, 26: 23-25.
- (de) Thiele, J., 1894. Beiträge zur vergleichenden Anatomie der Amphineuren. I. Über einige Neapler Solenogastres. Zeitschrift für wissenschaftliche Zoologie, 58: 222-302.
- (de) Thiele, J., 1895a. Hemitrichia guimarasensis n. sp. Nachrichtsblatt der Deutschen Malakozoologischen Gesellschaft, 27: 131-132.
- (de) Thiele, J., 1895b. Über die Verwandtschaftsbeziehungen der Amphineuren. Biologisches Centralblatt, 15: 859-869.
- (de) Thiele, J., 1897. Zwei australische Solenogastres. Zoologischer Anzeiger, 19: 398-400.
- (de) Thiele, J., 1900. Verzeichnis der von Herrn Dr. A. Voeltzkow gesammelten marinen und litoralen Mollusken. Abhandlungen herausgegeben von der Senckenbergischen Naturforschenden Gesellschaft, 26: 241-252.
- (de) Thiele, J., 1900. Proneomenia thulensis n. sp. In: Fauna Artica, Eine Zusammenstellung der arktischen Tierformen, mit besonderer Berücksichtigung des Spitzbergen-Gebietes auf Grund der Ergebnisse der Deutschen Expedition in das Nördliche Eismeer im Jahre 1898 (Römer, F. & Schaudinn, F. ed.), 1: 111-116.
- (de) Thiele, J., 1902. Proneomenia amboinensis n. sp. Denkschriften der Medizinisch-Naturwissenschaftlichen Gesellschaft zu Jena, 8: 733-738.
- (de) Thiele, J., 1906. Zwei neue Macrodontes-Arten. Nachrichtsblatt der Deutschen Malakozoologischen Gesellschaft, 38: 69-71
- Martens, E.v. & Thiele, J. 1908. Beschreibung einiger im östlichen Borneo von Dr. Martin Schmidt gesammelten Land- und Süßwasser-Conchylien. Mitteilungen aus dem zoologischen Museum in Berlin, 4: 251-291.
- (de) Thiele, J., & Jaeckel, S. 1931. Muscheln der Deutschen Tiefsee-Expedition. In: Wissenschaftliche Ergebnisse der Deutschen Tiefsee-Expedition auf dem Dampfer "Valdivia" 1898-1899 (Chun, C. ed.), 21(1) Gustav Fischer, Jena.
- (de) Thiele, J., 1910. Molluskenfauna Westindiens. Zoologische Jahrbücher Abteilung für Systematik, Ökologie und Geographie der Tiere, Suppl. 11: 109-132.
- (de) Thiele, J., 1910. Eine arabische Ennea und Bemerkungen über andere Arten. Sitzungsberichte der Gesellschaft naturforschender Freunde zu Berlin, 6: 280-284.
- (de) Thiele, J., 1911. Mollusken der deutschen Zentralafrika-Expedition. In: Wissenschaftliche Ergebnisse der deutschen Zentralafrika-Expedition 1907 bis 1908, 3: 175-214.
- (de) Thiele, J., 1911. Die Fauna Südwest-Australiens. Ergebnisse der Hamburger südwest-australischen Forschungsreise 1905, vol. Band III, Lieferung 11, Prof. Dr. W. Michaelsen und Dr. R. Hartmeyer, Verlag von Gustav Fischer in Jena.
- (de) Thiele, J., 1912. Die antarktischen Schnecken und Muscheln. In: Deutsche Südpolar-Expedition 1901-1903 (Drygalski, E.v. ed.), 8(5): Georg Reimer, Berlin.
- (de) Thiele, J., 1920. Familia Limidae. In: Systematisches Conchylien-Cabinet von Martini und Chemnitz (Küster, H.C., Kobelt, W. & Haas, F. ed.), 7(2) Bauer & Raspe, Nürnberg.
- (de) Thiele, J., 1925. Gastropoden der Deutschen Tiefsee-Expedition. In:. Wissenschaftliche Ergebnisse der Deutschen Tiefsee-Expedition II. Teil, 17(2), Gutstav Fischer, Berlin.
- (de) Thiele, J., 1927. Über die Familie Assimineidae. Zoologische Jahrbücher Abteilung für Systematik, Ökologie und Geographie der Tiere, 53: 113-146.
- (de) Thiele, J., 1927. Über einige brasilianische Landschnecken. Abhandlungen herausgegeben von der Senckenbergischen Naturforschenden Gesellschaft, 40: 305-329.
- (de) Thiele, J., 1928. Revision des Systems der Hydrobiiden und Melaniiden. Zoologische Jahrbücher, Abteilung Systematik, Ökologie und Geographie der Tiere, 55, 351-402.
- (de) Thiele, J., 1928. Mollusken vom Bismarck-Archipel, von Neu-Guinea und Nachbar-Inseln. Zoologische Jahrbücher Abteilung für Systematik, Ökologie und Geographie der Tiere, 55: 119-146.
- (de) Thiele, J., 1929-1935. Handbuch der Systematischen Weichtierkunde. Jena, (1), 1-376, 1929; (2), 377-778, 1931; 779-1022, 1934; 1023-1134, 1935.
- (de) Thiele, J., 1930. Gastropoda und Bivalvia. In: Die Fauna Südwest-Australiens. Ergebnisse der Hamburger südwest-australischen Forschungsreise 1905 (Michaelsen, W. & Hartmeyer, R. ed.), 5(8): 561-596.
- (de) Thiele, J., 1931. Über einige hauptsächlich afrikanische Landschnecken. Sitzungsberichte der Gesellschaft naturforschender Freunde zu Berlin, 1930: 392-403.
Bronnen
- De eerste versie van deze pagina is gebaseerd op de gelijknamige teksten van de Duitse, Franse en Engelse Wikipedia's.
- (en) Bieler, R., Mikkelsen, P.M. (eds.), 1992. Handbook of Systematic Malacology, Part 1 (Loricata [Polyplacophora]; Gastropoda: Prosobranchia). Smithsonian Institution and National Science Foundation, xviii + 625 pp., 470+1 text-fig. (Geannotateerde Engelstalige uitgave van: Thiele, J., Handbuch der systematischen Weichtierkunde, Teil 1). Ook in 1993 gepubliceerd bij Gustav Fischer Verlag, Stuttgart/Jena/New York.
- Korte biografie op de Petymol website