Thubten Woyden Phala
| Thubten Woyden Phala | ||||
|---|---|---|---|---|
| ||||
| Tibetaans | ཐུབ་བསྟན་འོད་ལྡན་ཕ་ལྷ | |||
| Wylie | thub bstan 'od ldan pha lha | |||
| Andere benamingen | Thupten Woden Phalha | |||
| ||||
Thubten Woyden Phala (Lhasa, 1911 - Zwitserland, 1985) was een Tibetaans politicus en militair.[1]
Familie
[bewerken | brontekst bewerken]Hij was de oudste zoon van Kusho Phuntsok Namgyal die in 1932 met pensioen ging. Sindsdien stond hij aan het hoofd van de Phala-familie die landerijen bezat in de buurt van Gyantse.[1]
Loopbaan
[bewerken | brontekst bewerken]In 1929 trad hij als monnikfunctionaris toe tot de regering van historisch Tibet. Hij was verantwoordelijk voor de inning van graan voor het Tibetaanse leger tot hij in 1939 werd benoemd tot Tsen-drön (5e rang).[1]
In augustus 1942 werd hij bevorderd tot Khen-chhung (4e rang) en benoemd tot commissaris voor Noord-Tibet (Chang-chi). In april 1947 werd hij benoemd tot hofmaarschalk (Drönyer Chhem-po)[1]
Standpunt in de strijd van de Khampa's
[bewerken | brontekst bewerken]Tibetaans Khampa-rebellenleider Gönpo Tashi Andrugtsang benaderde Phala in 1958. Phala bood hem echter geen hulp. Volgens Phala zou rebellie nutteloos zijn. Hij vertelde hem dat de helft van het Tibetaanse kabinet de voorkeur had om samen te werken met de Chinezen. Ook vond Phala dat de dalai lama geen morele steun kon schenken aan een beweging die zich toelegde op geweld.[2]
Het beeld van Phala uit deze tijd wisselt. Terwijl rebellen hem een negatieve rol vonden spelen, verleende Phala wel degelijk steun aan de verzetacties, volgens John Kenneth Knaus die gedurende veel jaren de leiding had in de CIA-operaties. Hiervan stelde Phala volgens Knaus de dalai lama niet van in kennis.[3]
Ballingschap
[bewerken | brontekst bewerken]In maart 1959, tijdens de opstand in Tibet, begeleidde hij de veertiende dalai lama naar Indiaas ballingschap, waarna hij zelf ook niet terugkeerde naar Tibet.[4] Hij overleed in 1985 in Zwitserland.
- ↑ a b c d (en) Tibet Album, British photography in Central Tibet 1920-1950, korte persoonsbeschrijving en foto's
- ↑ (en) Sautman, Barry & June Teufel Dreyer (2006) Contemporary Tibet: politics, development, and society in a disputed region, M.E. Sharpe, ISBN 978-0765613578, pag. 328
- ↑ (en) Roberts II, John B. & Roberts, Elizabeth A. (2009) Freeing Tibet - 50 Years of Struggle, Resilience, and Hope, Amacom, American Management Association, ISBN 978-0-8144-0983-1, pag. 26-27, 34
- ↑ (en) Shakya, Tsering (2000) The Dragon in the Land of Snows - A history of modern Tibet since 1947, Penguin Compass, oorspronkelijk Columbia University Press, ISBN 978-0140196153, pag. 185-211