Tramlijn Leiden - Katwijk aan Zee

Locomotief RSTM 2 in het Nederlands Spoorwegmuseum.

De normaalsporige tramlijn van Oegstgeest via Rijnsburg naar Katwijk aan Zee werd geopend op 4 juni 1881. Zij was eigendom van de Rijnlandsche Stoomtramweg-Maatschappij te Den Haag en kwam op 1 juni 1883 in exploitatie bij de HSM, die deze lijn als stoomtramlijn verder exploiteerde met het van de RSTM afkomstige materieel.

Op het lijngedeelte Leiden – Oegstgeest had de RSTM, later de HSM, medegebruik van de NZHSTM-lijn Leiden – Haarlem. Op 1 juli 1909 werd de lijn overgedragen aan de NZH, die met het HSM-materieel verder reed. De NZH elektrificeerde de lijn en stelde op 1 juni 1911 in dienst als de elektrische tramlijn Leiden – Katwijk. De baanlengte van de hele lijn Leiden – Katwijk was 9,0 km. De lijn werd opgeheven op 7 oktober 1960.

Van het oorspronkelijke stoomtrammaterieel van deze lijn is loc HSM 216 als RSTM 2 (bouwjaar 1881) bewaard gebleven. Deze is vanaf 1966 tentoongesteld geweest in het Nederlands Spoorwegmuseum te Utrecht. In 2017 is de loc door het Spoorwegmuseum in bruikleen gegeven aan de Museumstoomtram Hoorn-Medemblik. Aldaar is de loc als statisch museumstuk (waardoor zo veel mogelijk in originele staat) opgenomen in de expositie Stoomtram negentiende eeuw. Deze is ondergebracht op spoor L3 in de werkplaats van de museumstoomtram, gevestigd in de vroegere NS-motorwagenloods op het emplacement van station Hoorn.