Ultra (muziek)
| Ultra | ||||
|---|---|---|---|---|
| Stilistische oorsprong | Postpunk, artpunk alternatieve rock, experimentele rock, new wave | |||
| Culturele oorsprong | jaren 80  Nederland
| |||
| Vaak toegepaste instrumenten |
experimentele, ongebruikelijke instrumenten of willekeurige voorwerpen | |||
| Populariteit | Cultstatus in de jaren 80 in Amsterdam, tegenwoordig vrijwel onbekend | |||
| Regionale scenes | ||||
| Amsterdam | ||||
| ||||
Ultra is een Nederlandse postpunk- en artpunkbeweging uit de vroege jaren 1980, ontstaan in Amsterdam.[1] De vertegenwoordigers van het genre werden de ultra's genoemd, wat een afkorting is voor de ultramodernen.[2]
In tegenstelling tot veel buitenlandse postpunkbewegingen werd er door de Nederlandse ultra-musici en -bands geëxperimenteerd met onder andere speelgoedinstrumenten, kettingzagen en vals gestemde gitaren. De naam is ontleend aan een serie concerten in jongerensociëteit Oktopus, aan de Amsterdamse Keizersgracht, die tussen september 1980 en maart 1981 onder de naam Ultra werd georganiseerd door Wally van Middendorp (van de band Minny Pops en het platenlabel Plurex), Rob Scholte (van de band The Young Lions) en Harold Schellinx (tevens van de band The Young Lions en redacteur van tijdschrift Vinyl). De beweging heeft uitdrukkelijk een kunstzinnige uitstraling en veel van de deelnemers zaten dan ook op kunstacademies. De beweging was min of meer gelieerd aan het "moderne muziek"-tijdschrift Vinyl, dat niet alleen als spreekbuis voor de ultra-beweging fungeerde, maar ook de muziek van diverse ultrabands uitbracht op de flexidisc, een gratis grammofoonplaatje dat gratis met elk nummer van het tijdschrift verscheen.
De aandacht richtte zich voornamelijk op Amsterdamse bands, hoewel het een geheel Nederlands verschijnsel was. Zo kwamen enkele bands met een ander en origineel geluid uit de rest van Nederland. Voorbeelden hiervan zijn Mekanik Kommando (Nijmegen) en Nasmak (Eindhoven). Muziek werd veelal op muziekcassette uitgebracht. Daarnaast verscheen vinyl meestal in ongebruikelijke formaten. Het belangrijkste overzichtswerk van de beweging is de C-90 cassette Ultra van het Amsterdamse platenlabel LeBeL PERIOD. In maart 2012 verscheen een heruitgave van de Ultra live in Oktopus-cassette op cd, bij een laatste, eenmalige editie van het tijdschrift Vinyl in 2012.
Bands en musici
[bewerken | brontekst bewerken]Werken
[bewerken | brontekst bewerken]- Bibliografie
- Harold Schellinx, ULTRA. Opkomst en ondergang van de Ultramodernen, een unieke Nederlandse muziekstroming (1978-1983), Lebowski Publishers, Amsterdam, 2012. ISBN 978 90 488 1240 0
- Discografie
- Ultra - Oktopus Amsterdam, C90 cassette (LeBeL PERIOD, Amsterdam 1981)
- Tox Modell - Parkhof 11.04.81 C30 cassette (LeBeL PERIOD, Amsterdam 1981)
- ↑ Boots, Jaap (6 november 2014). Donderweg: mijn leven in de fast lane van de popmuziek. Ambo/Anthos uitgevers. ISBN 9789026326202. Geraadpleegd op 3 maart 2018.
- ↑ (nl) Informatie over ultra in de Muziekencyclopedie