Rechtswinkel

Een rechtswinkel is een (vrijwilligers)organisatie die gratis of tegen sterk gereduceerd tarief juridisch advies verstrekt aan personen. De vrijwilligers zijn meestal rechtenstudenten. Zij verlenen hun diensten om ervaring op te doen of uit ideologisch motief.^[1]

Degenen die een beroep doen op de diensten van een rechtswinkel zijn vaak particulieren met lagere inkomens. Zij kunnen zich geen advocaat veroorloven, en zijn vaak ook bang voor juridische problemen. Een rechtswinkel biedt hun een laagdrempelige mogelijkheid voor rechtshulp.

Bij complexere problemen zal een rechtswinkel de zaak doorverwijzen naar bijvoorbeeld een advocaat of professionele rechtshulp. Bij de eenvoudiger zaken zullen ze zelf advies geven of optreden en een eventuele procedure voeren namens de klant.

Er zijn in Nederland ongeveer 80 rechtswinkels. De eerste rechtswinkel in Nederland opende in 1969 in Tilburg naar Brits voorbeeld uit datzelfde jaar wat afgeleid was van een Amerikaans initiatief uit 1964. In de jaren 70 breidden de rechtswinkels uit over heel Nederland.^[2] In de jaren 80 kwam dit initiatief vanuit Nederland ook naar Vlaanderen waar onder de naam 'wetswinkel' gewerkt werd. In het eerste decennium van de 21e eeuw kreeg de wetswinkel een dekking door heel Vlaanderen.^[3] De naam wetswinkel komt soms ook in Nederland voor.

Hiernaast bestaat sinds 2005 ook Het Juridisch Loket, gefinancierd door de Raad voor Rechtsbijstand en het ministerie van Justitie en Veiligheid. Dit is de opvolger van het Bureau voor Rechtshulp. Hierbij is ook de Nederlandse vestiging van het netwerk van Europese Consumenten Centra (ECC) ondergebracht.^[4]