Vasculaire dementie: verschil tussen versies

Uit Wikipedia, de vrije encyclopedie
Interactief door geschiedenis bladeren
← Oudere bewerkingNieuwere bewerking →
Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
VisueelWikitekst
AlterBerg (overleg | bijdragen)
3.505 bewerkingen
kGeen bewerkingssamenvatting
Geen bewerkingssamenvatting
Regel 11: Regel 11:
| MeshID=D015161
| MeshID=D015161
}}
}}

'''Vasculaire dementie''' is een vorm van [[dementie]] die veroorzaakt wordt door het afsterven van hersengebieden door verstoring van de [[Hart- en vaatstelsel|bloedtoevoer]] in de [[hersenen]]. Het is op de [[ziekte van Alzheimer]] na de meest voorkomende vorm van [[dementie]] en de oorzaak van 10 tot 15 procent van de dementiegevallen. ''Multi-infarctdementie'' is een vorm van vasculaire dementie die kan optreden na een aantal [[beroerte]]s. ''Mengbeelddementie'' is een combinatie van alzheimer en VD (10 tot 20% van de dementiegevallen).<ref name="HN">[http://www.hersenstichting.nl/alles-over-hersenen/hersenaandoeningen/dementie.html Hersenstichting]</ref>
'''Vasculaire dementie''' ('''VaD''') is een vorm van [[dementie]] die veroorzaakt wordt door het [[atrofie|afsterven]] van hersengebieden door verstoring van de [[Hart- en vaatstelsel|bloedtoevoer]] in de [[menselijke hersenen|hersenen]]. ''Multi-infarctdementie'' is een vorm van vasculaire dementie die kan optreden na een aantal [[beroerte]]s. ''Mengbeelddementie'' is een combinatie van alzheimer en VaD (10 tot 20% van de dementiegevallen).<ref name="HN">{{cite web |url=http://www.hersenstichting.nl/alles-over-hersenen/hersenaandoeningen/dementie.html |title=Hersenstichting}}</ref>

==Epidemiologie==
Op de [[ziekte van Alzheimer]] na, is vasculaire dementie de meest voorkomende soort dementie. In Westerse landen komt de ziekte voor bij ongeveer 1,5% van de bevolking. In Japan ligt de [[prevalentie]] iets hoger: 2,2%.<ref>{{cite journal |author=Battistin L, Cagnin A |title=Vascular Cognitive Disorder A Biological and Clinical Overview |journal=Neurochemical Research |volume=35 |issue=12 |pages=1933–1938 |date=december 2010 |pmid=21127967 |doi=10.1007/s11064-010-0346-5}}</ref><ref name="urlMulti-Infarct Dementia Fact Sheet">{{cite web|url=https://www.nia.nih.gov/alzheimers/vascular-dementia-resource-list |title=Vascular Dementia: A Resource List}}</ref> Daarnaast komt VaD voor in de helft van de gevallen van dementie in Japan, hoger dan in Nederland.<ref name=Scherder>{{cite book |author=Scherder, E., & Wade, R. |title=Aging and Dementia: Neuropsychology, Motor Skills, and Pain |publisher=VU University Press |location=Amsterdam |year=2016}}</ref> Uit een studie is gebleken dat VaD vaker voorkomt dan Alzheimer bij mensen boven de 85 jaar.<ref>{{cite journal |author=Jellinger, K.A. |date=2002 |title=The Pathology of Ischemic-Vascular Dementia: An Update |journal=Journal of the Neurological Sciences |issue=203 |pages=153–157}}</ref> In tegenstelling tot de ziekte van Alzheimer, komt VaD vaker voor bij mannen dan bij vrouwen.<ref name=Scherder/>


== Oorzaken ==
== Oorzaken ==
De belangrijkste [[risicofactor]]en voor het ontwikkelen van vasculaire dementie zijn, onder andere, [[hypotensie|hypo-]] en [[hypertensie]] (lage of hoge bloeddruk), [[hart- en vaatziekten]], [[diabetes mellitus|suikerziekte]], [[roken (tabak)|roken]], leeftijd, laag opleidingsniveau, lacunaire [[herseninfarct|infarct]]en en laesies in de [[witte stof]].<ref name=Scherder/>
⚫
Vasculaire dementie (VD) kan veroorzaakt worden door:<ref name="KN">Klinische neuropsychologie: Betto Deelman, Paul Eling, Edward de Haan, Ed van Zomeren. zesde druk, pp. 325-326</ref>

⚫
Vasculaire dementie kan veroorzaakt worden door:<ref name="KN">{{cite book |title=Klinische neuropsychologie |author=Deelman, B., Eling, P., Haan, E. de, Zomeren, E. van |edition=6e druk |pages=325-326}}</ref>
* Een aantal [[beroerte]]s (CVA), die tegelijkertijd of na elkaar plaatsvinden. Dit wordt ook wel multi-infarctdementie genoemd.
* Een aantal [[beroerte]]s (CVA), die tegelijkertijd of na elkaar plaatsvinden. Dit wordt ook wel multi-infarctdementie genoemd.
* Eén beroerte op een cruciale plek in de hersenen, ook wel een strategisch [[beroerte|infarct]] genoemd.
* Eén beroerte op een cruciale plek in de hersenen, ook wel een strategisch [[beroerte|infarct]] genoemd.
* Beschadiging van de [[witte stof]] door verstoring van de bloedtoevoer. Een specifieke vorm van deze beschadiging wordt de [[ziekte van Binswanger]] genoemd.
* Beschadiging van de witte stof door verstoring van de bloedtoevoer. Een specifieke vorm van deze beschadiging wordt de [[ziekte van Binswanger]] genoemd.
* [[CADASIL-syndroom]]. Dit is een [[erfelijke aandoening]] die zorgt voor afwijkingen in de kleine bloedvaten in de diepere delen van de hersenen.<ref name="AN">[http://www.alzheimer-nederland.nl/informatie/wat-is-dementie/vormen-van-dementie/vasculaire-dementie.aspx Alzheimer Nederland: Vasculaire dementie]</ref>
* [[CADASIL-syndroom]]. Dit is een [[erfelijke aandoening]] die zorgt voor afwijkingen in de kleine bloedvaten in de diepere delen van de hersenen.<ref name="AN">{{cite web |url=http://www.alzheimer-nederland.nl/informatie/wat-is-dementie/vormen-van-dementie/vasculaire-dementie.aspx |title=Alzheimer Nederland: Vasculaire dementie}}</ref>
VD is dus niet het gevolg van neurodegeneratieve aandoeningen.
VaD is dus niet het gevolg van neurodegeneratieve aandoeningen.{{bron?||2017|03|26}}


== Diagnose ==
== Diagnose ==
VD manifesteert zich meestal tussen het 65e en het 75e levensjaar.<ref name="Clifa">[http://www.clifa.nl/ClifaVasculaireDementie.html www.Clifa.nl]</ref> De symptomen lijken sterk op die van andere vormen van dementie, zoals [[geheugenverlies]], taalstoornissen en desoriëntatie. Wel ontstaan deze meestal abrupter dan bij bijvoorbeeld alzheimer en gaat de patiënt sneller (stapsgewijs) achteruit. Meestal presteert de patiënt beter op verbale en geheugentaken, maar doet deze het slechter op [[executieve functies]]. Bij alzheimer is het net andersom.<ref name="KN" /> Wel kan er tussentijds verbetering optreden.
VaD manifesteert zich meestal tussen het 65e en het 75e levensjaar.<ref name="Clifa">{{cite web |url=http://www.clifa.nl/ClifaVasculaireDementie.html |title=Clifa Vasculaire Dementie}}</ref> De symptomen lijken sterk op die van andere vormen van dementie, zoals [[geheugenverlies]], taalstoornissen en desoriëntatie. Wel ontstaan deze meestal abrupter dan bij bijvoorbeeld alzheimer en gaat de patiënt sneller (stapsgewijs) achteruit. Meestal presteert de patiënt beter op verbale en geheugentaken, maar doet deze het slechter op [[executieve functies]]. Bij alzheimer is het net andersom.<ref name="KN" /> Wel kan er tussentijds verbetering optreden.


De patiënten hebben vaak al langer last van [[hart- en vaatziekten]]. Als de symptomen ontstaan binnen drie maanden na een beroerte, is meestal sprake van VD.
De patiënten hebben vaak al langer last van [[hart- en vaatziekten]]. Als de symptomen ontstaan binnen drie maanden na een beroerte, is meestal sprake van VaD.


Na vaststelling van de diagnose is de overlevingskans na 5 jaar 39%.
Na vaststelling van de diagnose is de overlevingskans na 5 jaar 39%.
Regel 48: Regel 54:


== Voorkomen ==
== Voorkomen ==
VD is niet te genezen. Wel kan de ziekte, net als andere hart- en vaatziekten, soms voorkomen of vertraagd worden door middel van vetarme voeding, niet roken en niet drinken.<ref name="Clifa" />
VaD is niet te genezen. Wel kan de ziekte, net als andere hart- en vaatziekten, soms voorkomen of vertraagd worden door middel van vetarme voeding, niet roken en niet drinken.<ref name="Clifa"/>


== Hulp van lotgenoten ==
== Hulp van lotgenoten ==

Versie van 26 mrt 2017 18:41

Esculaap Neem het voorbehoud bij medische informatie in acht.
Raadpleeg bij gezondheidsklachten een arts.
Vasculaire dementie
Coderingen
ICD-10 F01.1
ICD-9 290.4
DiseasesDB 8393
MedlinePlus 000746
eMedicine med/3150neuro/227
MeSH D015161
Portaal  Portaalicoon   Geneeskunde

Vasculaire dementie (VaD) is een vorm van dementie die veroorzaakt wordt door het afsterven van hersengebieden door verstoring van de bloedtoevoer in de hersenen. Multi-infarctdementie is een vorm van vasculaire dementie die kan optreden na een aantal beroertes. Mengbeelddementie is een combinatie van alzheimer en VaD (10 tot 20% van de dementiegevallen).[1]

Epidemiologie

Op de ziekte van Alzheimer na, is vasculaire dementie de meest voorkomende soort dementie. In Westerse landen komt de ziekte voor bij ongeveer 1,5% van de bevolking. In Japan ligt de prevalentie iets hoger: 2,2%.[2][3] Daarnaast komt VaD voor in de helft van de gevallen van dementie in Japan, hoger dan in Nederland.[4] Uit een studie is gebleken dat VaD vaker voorkomt dan Alzheimer bij mensen boven de 85 jaar.[5] In tegenstelling tot de ziekte van Alzheimer, komt VaD vaker voor bij mannen dan bij vrouwen.[4]

Oorzaken

De belangrijkste risicofactoren voor het ontwikkelen van vasculaire dementie zijn, onder andere, hypo- en hypertensie (lage of hoge bloeddruk), hart- en vaatziekten, suikerziekte, roken, leeftijd, laag opleidingsniveau, lacunaire infarcten en laesies in de witte stof.[4]

Vasculaire dementie kan veroorzaakt worden door:[6]

  • Een aantal beroertes (CVA), die tegelijkertijd of na elkaar plaatsvinden. Dit wordt ook wel multi-infarctdementie genoemd.
  • Eén beroerte op een cruciale plek in de hersenen, ook wel een strategisch infarct genoemd.
  • Beschadiging van de witte stof door verstoring van de bloedtoevoer. Een specifieke vorm van deze beschadiging wordt de ziekte van Binswanger genoemd.
  • CADASIL-syndroom. Dit is een erfelijke aandoening die zorgt voor afwijkingen in de kleine bloedvaten in de diepere delen van de hersenen.[7]

VaD is dus niet het gevolg van neurodegeneratieve aandoeningen.[bron?]

Diagnose

VaD manifesteert zich meestal tussen het 65e en het 75e levensjaar.[8] De symptomen lijken sterk op die van andere vormen van dementie, zoals geheugenverlies, taalstoornissen en desoriëntatie. Wel ontstaan deze meestal abrupter dan bij bijvoorbeeld alzheimer en gaat de patiënt sneller (stapsgewijs) achteruit. Meestal presteert de patiënt beter op verbale en geheugentaken, maar doet deze het slechter op executieve functies. Bij alzheimer is het net andersom.[6] Wel kan er tussentijds verbetering optreden.

De patiënten hebben vaak al langer last van hart- en vaatziekten. Als de symptomen ontstaan binnen drie maanden na een beroerte, is meestal sprake van VaD.

Na vaststelling van de diagnose is de overlevingskans na 5 jaar 39%.

Symptomen

  • Geheugenproblemen
  • Slordige spraak
  • Taalproblemen
  • Duizeligheid
  • Slapte in ledematen
  • Gebrek aan concentratie
  • Dwaalgedrag
  • Bewegen met snelle, schuifelende pasjes
  • Incontinentie
  • Ongepast lachen, schreeuwen of huilen
  • Moeite met het opvolgen van instructies
  • Problemen met omgaan met geld
  • Oogproblemen

Voorkomen

VaD is niet te genezen. Wel kan de ziekte, net als andere hart- en vaatziekten, soms voorkomen of vertraagd worden door middel van vetarme voeding, niet roken en niet drinken.[8]

Hulp van lotgenoten

België

De Vlaamse Alzheimer Liga is pluralistisch en niet gebonden aan andere organisaties. Ze heeft samenwerkingsverbanden met andere zelfhulpgroepen en organisaties. De Liga ondersteunt de uitwisseling van kennis over en ervaring met de ziekte van Alzheimer aan de hand van familiegroepen en doet ook aan mediavoorlichting.

Nederland

Alzheimer Nederland is de organisatie waarin mensen met dementie, of zij die in hun omgeving met dementie of de ziekte van Alzheimer te maken krijgen, zich verenigen.

Externe links

Overgenomen van "https://nl.wikipedia.org/w/index.php?title=Vasculaire_dementie&oldid=48862423"