Begraafplaats van Sint-Gillis

De begraafplaats van Sint-Gillis ligt op een hoogte in Ukkel. Ze is geopend in 1895. Behalve rijke grafkunst biedt ze ook weidse uitzichten.

Geschiedenis[bewerken | brontekst bewerken]

Sint-Gillis heeft een opeenvolging van kerkhoven gekend. Van 1216 dateert de oprichting als parochie en de toestemming om doden te begraven bij de Sint-Gilliskerk. De verstedelijking noopte tot een heraanleg van de oude dorpskern, waarbij het kerkhof geruimd werd. De nieuwe, gemengde begraafplaats (als eerste in België) bevond zich vanaf 1862 in de Bosstraat. Door de explosieve bevolkingsgroei waren de 67 are vlug volzet en keek men voor de derde begraafplaats buiten de gemeentegrenzen. Het nieuwe terrein van Kalevoet bleef slechts veertien jaar in gebruik (1881-1895), omdat het totaal ongeschikt was: het had maar een dunne laag leemgrond en in de lagere delen stond het grondwater zo hoog dat de lijken verzeepten en de grafdelvers hun leven riskeerden. De oplossing was een nieuwe verhuizing naar de huidige locatie, met meename van de stoffelijke overschotten (1895).

Naast de gemeentelijke begraafplaats had Sint-Gillis sinds eind 18e eeuw ook een kerkhof van de Brusselse Kapelleparochie, ter hoogte van de Koningslaan. Het leger van Wellington begroef er zijn doden in 1815. De begraafplaats, met kleine delen afgebakend voor joden en protestanten, sloot in 1877.

De huidige begraafplaats is ontworpen door gemeentearchitect Edmond Quétin. Hij tekende ook de toegangspoort met Etruskische paviljoenen en de onderaardse grafgalerijen. In 1933 werd bij de begraafplaats het eerste crematorium van België gebouwd, toen nog een door de kerk bestreden praktijk. Begin 21e eeuw was het aantal begrafenissen teruggevallen tot een honderdtal per jaar, ver overvleugeld door de crematies. Anno 2016 waren er in de begraafplaats ongeveer 200.000 lichamen ter aarde besteld.

Grafkunst[bewerken | brontekst bewerken]

Op een zuil boven de hoofdingang aan de Stillelaan zit De stilte van het graf, een bronzen figuur van Julien Dillens.

Jongeman met roos
Vader neemt afscheid van gezin
Grafbeeld van Hippolyte Le Roy
Bloemendraagster
Graf Foulon
Graf Jacquemotte

Oorlogsgraven[bewerken | brontekst bewerken]

Bij de ingang staat een monument voor de gesneuvelden van 14-18. Het eigenlijke grafperk, iets verderop, is in 2016 gerenoveerd. Op een ander perk liggen de soldaten van de Tweede Wereldoorlog. Op de begraafplaats bevinden zich ook verschillende graven van verzetsstrijders (Christine Duchaine, Arnaud Fraiteur, Leib Rabinowicz...). In 1976 is een gedenkzuil geplaatst voor de vrijwilligers van de Internationale Brigades die in de jaren 30 tegen het fascisme vochten.

Monument WOI
Perk WOI
Perk WOII

Bekende overledenen[bewerken | brontekst bewerken]

Onder de gecremeerden: Peyo, Jacques Ledoux, Patrick Haemers.

Vervoer[bewerken | brontekst bewerken]

De begraafplaats wordt bediend door tramhalte Crematorium (MIVB-lijn 51, aan de andere einde van de Stiltelaan) en door bushalte Noorderkrieken (MIVB-lijnen 43 en 70, en De Lijn, aan de boveningang van de begraafplaats).