Gebruiker:Chescargot/Slakkenkwekerij (algemeen)
Een slakkenkwekerij is een kwekerij uit de heliciculturele sector, waar eetbare landslakken gecultiveerd worden voor consumptie. Al dan niet in eigen huis wordt de slak er tevens tot escargot getransformeerd, wordt er slakkenkaviaar geproduceerd, of slakkenslijm voor de cosmetische industrie. Er is een diversiteit aan slakkenkweeksystemen, die bepaald worden door locatie, budget, en filosofie van de kweker, maar grofweg kan er gesproken worden van openluchtkwekerijen, hybride kwekerijen en indoorkwekerijen. Het uitgangspunt is in alle gevallen een dusdanig veilig en comfortabele omgeving voor de slak te creeeren, dat de kweek ervan winstgevend is voor de kweker. De mate waarin de kweker op economische en efficiente wijze aan de basisvoorwaarden weet te voldoen bepaalt het succes van een kwekerij.
Keuze van de kweekmethode[bewerken | brontekst bewerken]
De keuze van het type kwekerij wordt bepaalt door de balans van locatie de kwekers filosofie en daarbij speelt budget ook een grote rol.
Locatie[bewerken | brontekst bewerken]
Klimaat
schaal
Fysieke omgeving
Filosofie[bewerken | brontekst bewerken]
hobby, neveninkomen, levensonderhoud
Gedeeltelijke kwekerij vs all in kwekerij
Weinig kennis of veel kennis
Kleinschalig of grootschalig, groei?
Biologisch, full cycle, massaproductie?
Biologie van de slak[bewerken | brontekst bewerken]
Levenscyclus en dag-en-nachtritme
Basisprincipes[bewerken | brontekst bewerken]
Type kwekerij[bewerken | brontekst bewerken]
Er zijn drie categorieën slakkenkwekerij, te weten openlucht- halfopenlucht en indoorkwekerijen. Verwijzende naar arbeid- en kapitaalintensiviteit van deze categorieen worden ze, in respectievelijke volgorde, ook wel extensieve, semi-intensieve en intensieve kwekerijen genoemd. Deze categorieën zijn weer verder onder te verdelen naar bedrijfsfilosofie en lokale omstandigheden en zo bestaat er derhalve een grote variëteit aan slakkenkwekerijen.
Desalniettemin blijven de basisprincipes voor het ontwerp en exploitatie van deze kwekerijen in grote lijnen hetzelfde: voor een optimale kweek, dient gedurende alle levensfasen van de slak aan de Maslov-piramide voor slakkenkwekers voldaan te worden.
Maslov piramide[bewerken | brontekst bewerken]
Primaire voorwaarden[bewerken | brontekst bewerken]
De primaire voorwaarden bepalen de gezondheid en integriteit van het dier: voeding, bevolkingsdichtheid en hygiëne. Alle drie de voorwaarden moet voldaan worden. Wordt er aan tenminste een voorwaarde niet voldaan, dan zal het dier stres ondervinden en proberen te ontsnappen, en in het ergste geval komen te overlijden.
Voeding[bewerken | brontekst bewerken]
Bevolkingsdichtheid[bewerken | brontekst bewerken]
Het aantal slakken dat in een kwekerij past wordt bepaald door de kleinste waarde van het kruipoppervlak, uitgedrukt in vierkante meters, en voerbakken, uitgedrukt in strekkende meters. Ter optimalisering van het kruipoppervlak/voerbaklengte-ratio dat idealitair 1 is, wordt gestreefd naar een totale lengte aan voerbakken, uitgedrukt in strekkende meters, dat hetzelfde is als het totale kruipoppervlak, uitgedrukt in vierkante meters.
Kruipoppervlak[bewerken | brontekst bewerken]
De leefruimte van een slak wordt bepaald door het zogenaamde kruipoppervlak, ofwel het oppervlak waarop de slak leeft. Omdat de slak in alle posities op zijn gemak is kan deze oppervlak horizontaal, verticaal, geheld en ondersteboven zijn. Het materiaal kan steenachtig, hout, bladgroen, zijn, zolang het maar een enigszins stabiele standbasis vormt en het hygiënisch enigszins onder controle te houden is (dit geldt dus niet voor grond) en niet gebruikt wordt voor voeding of nesten. Als vuistregel voor een gezonde populatiedichtheid van slakken geldt een biomassa van 5 kilogram per vierkante meter. Wordt daar overeen gegaan, dan ontstaat overbevolking, hetgeen tot stres leidt bij het diertje. Stres leidt tot vertraagde en onregelmatige groei, ziekte en verhoogde sterfte onder de populatie. In de kweek wordt daarom gestreefd naar een productie dat leidt tot maximaal vijf kilogram biomassa per vierkante meter, omdat een hogere dichtheid niet rendabel is. Veel minder dan 5 kilogram biomassa per vierkante meter is weliswaar beter voor het dier, maar is ook minder rendabel en dus minder interessant voor de kweker. In de praktijk wordt 200 tot 400 segrijnslakken per vierkante meter kruipoppervlak als richtlijn voor een gezonde en rendabele dichtheid beschouwd.
Wanneer de groeibakken gevuld worden met de juvenielen, dienen hun aantallen afgemeten te zijn aan de maximale biomassa die binnen enkele maanden bereikt wordt bij het volgroeien van de diertjes. De hoeveelheid juvenielen dat per vierkante meter kruipoppervlak in de groeibakken geplaatst wordt, is daarom berekend door de doelgestelde biomassa van volgroeide dieren te delen door de gemiddelde groeifactor en het verwachte sterftecijfer. De groeifactor is bepaald door het gemiddelde gewicht van een volgroeide slak (zie tabel) te delen door het gemiddelde gewicht van de slakken op het moment dat ze in de groeibak geplaatst worden (dat varieert met het moment waarop men ervoor kiest juvenielen in de groeibakken te stoppen, maar het tabel geeft een indicatie). Het sterftecijfer is een empirisch bepaald getal, dat varieert tussen ... en ..., afhankelijk van de leeftijd van de juvenielen, de kweekmethode en de omstandigheden.
De hoeveelheden kunnen in zowel in aantallen als in kilogrammen berekend worden. In de praktijk is het laatste veel makkelijker uitvoerbaar door gebruik van een weegschaal. Maar aantallen zullen toch weer berekend moeten worden om de hoeveel ruimte aan voederlijnen te kunnen bepalen.
Voederbaklengte[bewerken | brontekst bewerken]
De voederbakken hebben in het algemeen een breedte van ca 20 cm. Ter bepaling van de benodigde lengte worden dezelfde kengetallen gebruikt als voor de kruipruimte. Dus wordt in de praktijk 200 tot 400 (volgroeide) segrijnslakken per strekkende meter voederbak aangenomen.
Hygiëne[bewerken | brontekst bewerken]
Secundaire voorwaarden[bewerken | brontekst bewerken]
Aangenomen dat aan de primaire voorwaarden voldaan zijn, dienen de secundaire voorwaarden ertoe een comfortzone voor de slak te creëren waarin het zich goed genoeg voelt om zich te ontwikkelen en te vermenigvuldigen.
Klimaat[bewerken | brontekst bewerken]
| Fase | Dagdeel | Daglicht | Temperatuur | Vochtigheid | Ventilatie |
|---|---|---|---|---|---|
| Reproductie | Dag | 16 uur | 20-24°C | 40-80% | |
| Nacht | 8 uur | 16-20°C | 80-100% | ||
| Broedruimte | Permanent | Schemer/ donker | 22-24°C | 80% | |
| Nursery | Dag | 16 uur | 16-20°C | 40-80% | |
| Nacht | 8 uur | 20-24°C | 80-100% | ||
| Vetmesting | Dag | 16 uur | 16-20°C | 40-80% | |
| Nacht | 8 uur | 20-24°C | 80-100% | ||
| Hibernatie | Permanent | Donker | 2-7°C | <60% | |
| Droging | Permanent | Schemer/ donker | <60% | Goede ventilatie maar geen tocht |
In een slakkenkwekerij wordt gezocht naar een zo gunstige mogelijk klimaat en fysieke omgeving, omdat de ontwikkeling en vermenigvuldiging van het dier minder wordt naarmate verder van de optimale situatie afgeweken wordt. Een optimaal klimaat kan verkregen worden door geheel gecontroleerde klimaatregeling per ruimte. Echter, dit vergt grote investeringen en hoge energiekosten, wat een slakkenkwekerij gauw minder rendabel maakt. Er wordt daarom naar een evenwicht tussen natuurlijke omstandigheden enerzijds en klimaatcontrole anderzijds gezocht opdat de productiviteit de kosten overtreft.
Fysieke omgeving[bewerken | brontekst bewerken]
De fysieke omgeving moet slakken voldoende bescherming en beschutting tegen invloeden van buitenaf geven (vijanden en extreme klimaat) en het moet voorkomen dat de slakken zelf ontsnappen. Het dient ruimte te bieden voor beweging ('kruip'), voeding en rust en het dient hygiënisch te zijn. Naarmate bevolkingsdichtheid lager is, is er minder stres voor de dieren en is hygiëne ook beter te waarborgen.
Voor de moederslakken moet er voldoende zacht substraat zijn om eieren te kunnen leggen. Wanneer grond gebruikt wordt dan dient pH=>7 te zijn.
Tertiaire voorwaarden[bewerken | brontekst bewerken]
Aangenomen dat aan de primaire en secundaire voorwaarden voldaan is, zal een slakkenkwekerij pas potentieel efficiënt en commercieel interessant worden als aan de tertiaire voorwaarde voldaan wordt:
Voldoende en regelmatige exploitatie en onderhoud[bewerken | brontekst bewerken]
Dit voorwaarde onderscheidt de potentiële winstgevende slakkenkwekerij van elk andere kwekerij.
Kweekfasen[bewerken | brontekst bewerken]
Een slakkenkwekerij is zodanig ingericht dat de verschillende ruimtes zo goed mogelijk aan de eisen van de slakken in elke levensfase voldaan worden. Zo wprdt in de meest intensieve/rationele/conventionele (intensieve) kwekerijen voor elke levensfase van een slak een aparte ruimte ingericht. Dit zijn dan de volgende functionele ruimtes:
- Hibernatie
- reproductie
- Broedkamer
- Nursery
- Vetmesting
- Droging/vasten
Naarmate naar een extensievere methode gezocht worden kunnen enkele ruimtes komen te vervallen en omdat de betreffende levensfase dan in andere delen van de kwekerij zijn opgenomen. Zo wordt bijvoorbeeld in een full bio-cycle kwekerij de reproductie en broedkamer in een enkele park geïntegreerd en worden ook nursery, vetmesting en hibernatie ook in een enkele park geïntegreerd. Zodoende zijn in een bio-cycle systeem de zes verschillende levensfases van de slak geïntegreerd in slechts drie verschillende functionele ruimtes.
Ontwerp[bewerken | brontekst bewerken]
Installaties[bewerken | brontekst bewerken]
Kweekinstallaties[bewerken | brontekst bewerken]
KoelruimteNursery
Nestbakken
Reproductiebakken
Groeibakken
Voederplanken
Droogruimte
Klimaatregeling[bewerken | brontekst bewerken]
basisprincipes beschreven.
Kengetallen
| Helix Müller | Maxima | |
|---|---|---|
| Sterftecijfer | ||
| Nestgrootte | ||
| Hoeveel eieren komen uit | ||
| Hoeveel babysnails overleven | ||
| Hoeveel juvenils overleven | ||
| Hoeveel redden het tot volgroeiing | ||
| Gewicht | ||
| Eieren | ||
| babies | ||
| Juvenils | ||
| Volwassenen | ||
Exploitatie[bewerken | brontekst bewerken]
Productieplanning[bewerken | brontekst bewerken]
Reproductieberekening
Schoonmaak
Voeding
Watermanagement[bewerken | brontekst bewerken]
Afvalmanagement[bewerken | brontekst bewerken]
Hygiëne[bewerken | brontekst bewerken]
Voeding[bewerken | brontekst bewerken]
Routines[bewerken | brontekst bewerken]
Periodieke activiteiten[bewerken | brontekst bewerken]
Dagelijkse routines
Fasegebonden routines
Ziekte en pestbestrijding[bewerken | brontekst bewerken]
Monitoring[bewerken | brontekst bewerken]
Kosten en baten[bewerken | brontekst bewerken]
Voorbeelden uit de praktijk[bewerken | brontekst bewerken]
Bronnen
Voetnoten en referenties |
· 
· 