Gebruiker:Patrick/dag van de week

Uit Wikipedia, de vrije encyclopedie

Basisdagen 1949-2021[bewerken | brontekst bewerken]

ma di wo do vr za zo
1949 1950 1951 1952 1953 1954
1955 1956 1957 1958 1959
1960 1961 1962 1963 1964 1965
1966 1967 1968 1969 1970 1971
1972 1973 1974 1975 1976
1977 1978 1979 1980 1981 1982
1983 1984 1985 1986 1987
1988 1989 1990 1991 1992 1993
1994 1995 1996 1997 1998 1999
2000 2001 2002 2003 2004
2005 2006 2007 2008 2009 2010
2011 2012 2013 2014 2015
2016 2017 2018 2019 2020 2021

Basisdagen 1994-2021 (één periode van 28 jaar)[bewerken | brontekst bewerken]

ma di wo do vr za zo
1994 1995 1996 1997 1998 1999
2000 2001 2002 2003 2004
2005 2006 2007 2008 2009 2010
2011 2012 2013 2014 2015
2016 2017 2018 2019 2020 2021

Basisdagen 1898-2100[bewerken | brontekst bewerken]

ma di wo do vr za zo
1898 1899 1900 1901 1902 1903
1904 1905 1906 1907 1908 1909
1910 1911 1912 1913 1914 1915
1916 1917 1918 1919 1920
1921 1922 1923 1924 1925 1926
1927 1928 1929 1930 1931
1932 1933 1934 1935 1936 1937
1938 1939 1940 1941 1942 1943
1944 1945 1946 1947 1948
1949 1950 1951 1952 1953 1954
1955 1956 1957 1958 1959
1960 1961 1962 1963 1964 1965
1966 1967 1968 1969 1970 1971
1972 1973 1974 1975 1976
1977 1978 1979 1980 1981 1982
1983 1984 1985 1986 1987
1988 1989 1990 1991 1992 1993
1994 1995 1996 1997 1998 1999
2000 2001 2002 2003 2004
2005 2006 2007 2008 2009 2010
2011 2012 2013 2014 2015
2016 2017 2018 2019 2020 2021
2022 2023 2024 2025 2026 2027
2028 2029 2030 2031 2032
2033 2034 2035 2036 2037 2038
2039 2040 2041 2042 2043
2044 2045 2046 2047 2048 2049
2050 2051 2052 2053 2054 2055
2056 2057 2058 2059 2060
2061 2062 2063 2064 2065 2066
2067 2068 2069 2070 2071
2072 2073 2074 2075 2076 2077
2078 2079 2080 2081 2082 2083
2084 2085 2086 2087 2088
2089 2090 2091 2092 2093 2094
2095 2096 2097 2098 2099 2100

De jaren met een bepaalde basisdag, gerekend vanaf een schrikkeljaar met die basisdag, zijn achtereenvolgens na 6, 11, 6 en 5 jaar (dus met achtereenvolgens 5, 10, 5 en 4 andere jaren ertussen), met achtereenvolgens veranderingen van de basisdag van 111211, 12111211121, 112111 en 21112 (reeksen aantallen dagen, hier compact genoteerd). Er is hierbij symmetrie (translatiesymmetrie met een translatieafstand van 28 jaar, met reflectie, met als symmetriegroep de oneindige dihedrale groep) ten opzichte van de overgang naar het schrikkeljaar 12 jaar na het schrikkeljaar met die basisdag en de jaarovergang 14 jaar later. Twee van de vier reeksen hebben ieder zelf reflectiesymmetrie, en de twee ertussen zijn elkaars spiegelbeeld. De reeksen beginnen achtereenvolgens met de jaarovergang 0, 2, 1 en 3 jaar na het eind van een schrikkeljaar met de betreffende basisdag {3, 1, 2 en 0 jaar vóór het begin van een schrikkeljaar met de betreffende basisdag}. Omgekeerd geldt dat voor een gegeven jaar met jaartal mod 4 gelijk aan 0, 1, 2 of 3, het eerstvolgende jaar met dezelfde basisdag respectievelijk 6, 6, 11 en 5 jaar later is.

Voorbeeld: De jaren met zaterdag als basisdag, gerekend vanaf 1964, een schrikkeljaar met die basisdag, zijn achtereenvolgens 1970, 1981, 1987 en 1992, dat weer een schrikkeljaar is. Er is bij de veranderingen van de basisdag van 111211, 12111211121, 112111 en 21112 symmetrie ten opzichte van de jaarovergangen 1975/'76, 1989/'90, 2003/'04, 2017/'18, enz. Dit is om en om de jaarovergang naar een schrikkeljaar met zondag als basisdag (waarbij dus de zaterdag als basisdag wordt overgeslagen), en een jaarovergang van een jaar met dinsdag als basisdag naar een jaar met woensdag als basisdag (daarmee hangt samen dat de overgang van dinsdag naar woensdag in de weekcyclus in het midden ligt tussen twee zaterdagen).

Voor zondag als basisdag schuiven de reeksen 12 jaar op, voor maandag weer 12 jaar, enz.

De tabel geeft voor elke basisdagdatum van 7 maart t/m 26 december de weekdag. Voor andere data van 1 maart t/m 31 december kan worden geïnterpoleerd en geëxtrapoleerd. Voor data van 1 januari t/m eind februari wordt geëxtrapoleerd, afhankelijk van de vraag of het een schrikkeljaar betreft (ook de basisdagdata in deze twee maanden hangen hier vanaf).

Zomertijd[bewerken | brontekst bewerken]

In de Europese Unie loopt de zomertijd van de laatste zondag van maart tot de laatste zondag van oktober.

Voorjaar:
omschakeling van standaardtijd ('wintertijd') naar zomertijd
Najaar:
omschakeling van zomertijd naar standaardtijd ('wintertijd')
Begindatum: Einddatum:
2023: 26 maart 29 oktober
2024: 31 maart 27 oktober
2025: 30 maart 26 oktober
2026: 29 maart 25 oktober
2027: 28 maart 31 oktober
ma di wo do vr za zo
27 26 25 31 30 29 28 maart
30 29 28 27 26 25 31 oktober
31 31 31 30 30 30 31 weken
2002 2003 2004
2005 2006 2007 2008 2009 2010
2011 2012 2013 2014 2015
2016 2017 2018 2019 2020 2021
2022 2023 2024 2025 2026 2027
2028 2029 2030 2031 2032
2033 2034 2035 2036 2037 2038
2039 2040 2041 2042 2043
2044 2045 2046 2047 2048 2049
2050 2051 2052 2053 2054 2055
2056 2057 2058 2059 2060
2061 2062 2063 2064 2065 2066
2067 2068 2069 2070 2071
2072 2073 2074 2075 2076 2077
2078 2079 2080 2081 2082 2083
2084 2085 2086 2087 2088
2089 2090 2091 2092 2093 2094
2095 2096 2097 2098 2099 2100


In Europa geldt een richtlijn die is vastgesteld door de Europese Unie. Sinds 2002 luidt de regel als volgt:

  • De zomertijd begint op de laatste zondag van maart, als de klok om 01:00 UTC (Nederlandse/Belgische tijd: 02:00 uur) een uur vooruit wordt gezet, en eindigt op de laatste zondag van oktober, als de klok om 01:00 UTC (Nederland/België: 03:00 uur zomertijd) een uur terug wordt gezet.[1] Doordat het tijdstip van overgang gekoppeld is aan 01:00 UTC wordt in alle Europese tijdzones (west, centraal en oost) de klok op hetzelfde moment verzet. De vroegste begindatum is volgens deze regel 25 maart (zoals in 2012), de vroegste einddatum 25 oktober (zoals in 2015). Voor de data van vorig jaar tot en met over 3 jaar zie rechtsboven.

Op 8 februari 2018 heeft een meerderheid van het Europees Parlement voor een motie gestemd om een onderzoek in te stellen naar de effecten van het verzetten van de klok in het voor- en najaar.[2][3][4] Uit een enquête als onderdeel van het onderzoek is onder andere gebleken dat 80% van de 4,6 miljoen respondenten[5] voor het afschaffen ervan is.[6] De voorzitter van de Europese Commissie, Jean-Claude Juncker, pleit sinds augustus 2018 voor afschaffing van het verzetten van de klok.[6] De Europese Commissie wil voortaan lidstaten het verzetten van de klok vanwege het seizoen verbieden; wel zou aan de lidstaten worden overgelaten of zij voor een permanente zomertijd of standaardtijd zouden kiezen.[7] Anders gezegd: de Europese Commissie wil voortaan de zomertijd verbieden; wel zou aan de lidstaten worden overgelaten hun tijdzone[8] te kiezen.

Bepaling jaartal[bewerken | brontekst bewerken]

Als van een datum alleen de dagmaandcombinatie bekend is, en ruwweg het jaar (de benodigde inperking is 6, 11, 6 of 5 jaar), kan het precieze jaar bepaald worden. Dit kan bijvoorbeeld binnen de periode 2014-2019.

Basisdagen met zondagsletters[bewerken | brontekst bewerken]

(C)B (B)A (A)G (G)F (F)E (E)D (D)C
ma di wo do vr za zo
1938 1939 1940 1941 1942 1943
1944 1945 1946 1947 1948
1949 1950 1951 1952 1953 1954
1955 1956 1957 1958 1959
1960 1961 1962 1963 1964 1965
1966 1967 1968 1969 1970 1971
1972 1973 1974 1975 1976
1977 1978 1979 1980 1981 1982
1983 1984 1985 1986 1987
1988 1989 1990 1991 1992 1993
1994 1995 1996 1997 1998 1999
2000 2001 2002 2003 2004
2005 2006 2007 2008 2009 2010
2011 2012 2013 2014 2015
2016 2017 2018 2019 2020 2021

Voor elke kolom worden ook de twee mogelijke zondagsletters getoond. Welke geldt hangt ervan af of het een schrikkeljaar betreft.

Verschillen tussen de basisdag en de zondagsletter:

  • Er zijn 7 basisdagen, maar 14 zondagsletters.
  • Basisdagen lopen van jaar tot jaar vooruit, zondagsletters terug.
  • Een schrikkeljaar heeft gewoon één basisdag, de zondagsletter ervan bestaat uit twee letters, een voor de eerste twee maanden en een voor de rest.

In een tabel als boven worden de lege vakken ook wel ingevuld met het schrikkeljaar dat er rechts van staat, met een aanvullend teken om de twee te onderscheiden. De opschriften kunnen dan enkelvoudig zijn. In termen van enkelvoudige zondagsletters wordt het dan (nog zonder aanvullend teken):

B A G F E D C
ma di wo do vr za zo
1938 1939 1940 1940 1941 1942 1943
1944 1944 1945 1946 1947 1948 1948
1949 1950 1951 1952 1952 1953 1954
1955 1956 1956 1957 1958 1959 1960
1960 1961 1962 1963 1964 1964 1965
1966 1967 1968 1968 1969 1970 1971
1972 1972 1973 1974 1975 1976 1976
1977 1978 1979 1980 1980 1981 1982
1983 1984 1984 1985 1986 1987 1988
1988 1989 1990 1991 1992 1992 1993
1994 1995 1996 1996 1997 1998 1999
2000 2000 2001 2002 2003 2004 2004
2005 2006 2007 2008 2008 2009 2010
2011 2012 2012 2013 2014 2015 2016
2016 2017 2018 2019 2020 2020 2021

Er kunnen ook 7 "opschriftrijen" zijn, elk voor een of meer maanden (aangegeven aan de zijkant), waardoor je van maand en jaar zonder rekenen een maandgetal kan vinden. Je kan dat blok van 7 bij 7 dan ook als de eigenlijke tabel beschouwen, en het gedeelte met de jaartallen als marge daarvan.

  1. Pdf-documentEU-regeling sinds 2002
  2. Europees Parlement wil onderzoek naar effecten zomertijd, RTLZ, 8 februari 2018
  3. Zomertijd blijft voorlopig, discussie over afschaffing te ingewikkeld, www.nos.nl; 29 oktober 2018
  4. Een nederlaag voor de Europese Commissie: De zomer- en wintertijd blijven nog even, www.trouw.nl; 29 oktober 2018
  5. Public consultation on EU summertime Arrangements, Report of results, European Commission,September 2018
  6. a b Europese Commissie wil zo snel mogelijk stoppen met verzetten klok, RTL Nieuws, 31 augustus 2018
  7. Opinies over tijdsystemen: Onderzoek onder het algemeen Nederlands publiek en organisaties, Ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelties (17 december 2018).
  8. Tijdzones in Europa