Lijst van soorten echte libellen in België en Nederland

Koppelingen toevoegen
Uit Wikipedia, de vrije encyclopedie

In België en Nederland zijn 48 soorten echte libellen (onderorde Anisoptera van de orde Odonata) waargenomen, waarvan in België 47 en in Nederland 45.

De vertegenwoordigers van de verschillende families in België en Nederland zijn meestal goed te herkennen. In de onderstaande determinatietabel zijn de verschillen tussen de families beschreven. Als de kenmerken bij stap 1 niet opgaan kan men doorgaan naar stap 2 etcetera. Bij elke stap staat tussen puntkomma's een uniek kenmerk (voor die stap en volgende stappen) of een unieke combinatie van kenmerken (met plusteken). Elk van die unieke eigenschappen is op zich voldoende voor de determinatie, maar het is verstandig ook de overige unieke kenmerken te bekijken. Tussen haakjes staan de kenmerken die juist niet kunnen kloppen.

  • 1 Rombouten: ogen staan niet tegen elkaar; middelgroot + zwart met geel of geelgroen.
  • 2 Bronlibellen: zeer lang en smal + grotendeels zwart met een klein beetje heldergeel; vrouwtjes hebben een lange naar achteren stekende legboor.
  • 3 Glazenmakers: lang tot zeer lang en smal.
  • 4 Glanslibellen: middelgroot + achterlijf metalig groen of brons of zwart + ogen meestal groen. (Uitzondering: de tweevlek is een glanslibel maar lijkt veel meer op een korenbout.)
  • 5 Korenbouten: overige soorten, klein tot middelgroot – het is in Nederland en België de soortenrijkste familie.

Soortenlijst[bewerken | brontekst bewerken]

Onderstaand een lijst van alle soorten echte libellen (Anisoptera) in België[1] en Nederland.[2]

De verklaring van de symbolen in de twee rechtse kolommen is als volgt:

Soort komt voor en voortplanting is (ooit) vastgesteld.
Weinig waarnemingen, geen voortplanting aangetoond.
Soort is nooit waargenomen.

Familie Glazenmakers (Aeshnidae; twaalf soorten)
Afbeelding Naam en auteur Beschrijving België Nederland
Zuidelijke glazenmaker (Aeshna affinis) Vander Linden, 1820 Lichaamslengte 57 tot 66 millimeter. Mannetjes blauw, vrouwtjes geel
Blauwe glazenmaker (Aeshna cyanea) Müller, 1764 Lichaamslengte 67 tot 76 millimeter. Mannetjes groen, vrouwtjes geel.
Bruine glazenmaker (Aeshna grandis) Linnaeus, 1758 Lichaamslengte 70 tot 77 millimeter. Mannetjes en vrouwtjes bruin.
Vroege glazenmaker (Aeshna isoceles ) Walker, 1908 Lichaamslengte 62 tot 66 millimeter. Mannetjes en vrouwtjes oranjebruin.
Venglazenmaker (Aeshna juncea) Linnaeus, 1758 Lichaamslengte 65 tot 80 millimeter. Lichaam donker met blauwe tot groene vlekjes.
Paardenbijter (Aeshna mixta) Latreille, 1805 Lichaamslengte 56 tot 64 millimeter. Mannetjes zwart met blauwe vlekken, vrouwtjes bruin met gele vlekken.
Noordse glazenmaker (Aeshna subarctica) Walker, 1908 Lichaamslengte 70 tot 76 millimeter. Mannetjes en vrouwtjes donker met gele en blauwe vlekjes.
Groene glazenmaker (Aeshna viridis) Eversmann, 1836 Lichaamslengte 65 tot 75 millimeter. Mannetjes en vrouwtjes groen.
Zadellibel (Anax ephippiger) Burmeister, 1839 Lichaamslengte 61 tot 70 millimeter. Mannetjes en vrouwtjes oranjebruin.
Grote keizerlibel (Anax imperator) Leach, 1815 Lichaamslengte 64 tot 84 millimeter. Mannetjes blauw, vrouwtjes groen.
Zuidelijke keizerlibel (Anax parthenope) Selys, 1839 Lichaamslengte 62 tot 75 millimeter. Mannetjes en vrouwtjes zeer variabel.
Glassnijder (Brachytron pratense) Müller, 1764 Lichaamslengte 54 tot 63 millimeter. Mannetjes blauw met zwart, vrouwtjes geel met zwart.
Familie Rombouten (Gomphidae; zeven soorten)
Afbeelding Naam en auteur Beschrijving België Nederland
Rivierrombout (Gomphus flavipes) Charpentier, 1825 Lichaamslengte 50 tot 55 millimeter. Mannetjes en vrouwtjes donker met gele lengtestrepen.
Plasrombout (Gomphus pulchellus) Selys, 1840 Lichaamslengte 47 tot 50 millimeter. Mannetjes en vrouwtjes geel tot groen.
Gele rombout (Gomphus simillimus) Selys, 1840 Lichaamslengte 47 tot 50 millimeter. Mannetjes en vrouwtjes zwart met geel tot groen.[3]
Beekrombout (Gomphus vulgatissimus) Linnaeus, 1758 Lichaamslengte 45 tot 50 millimeter. Mannetjes zwart met groen, vrouwtjes zwart met geel.
Kleine tanglibel (Onychogomphus forcipatus) Linnaeus, 1758 Lichaamslengte 50 tot 53 millimeter. Mannetjes en vrouwtjes zwart met gele vlekken.
Grote tanglibel (Onychogomphus uncatus) Charpentier, 1840 Mannetjes en vrouwtjes zwart met gele banden.
Gaffellibel (Ophiogomphus cecilia) Geoffroy in De Fourcroy, 1785 Lichaamslengte 50 tot 60 millimeter. Mannetjes en vrouwtjes groen.
Familie bronlibellen (Cordulegastridae; twee soorten)
Afbeelding Naam en auteur Beschrijving België Nederland
Zuidelijke bronlibel (Cordulegaster bidentata) Selys, 1843 Lichaamslengte (?) millimeter. Mannetjes en vrouwtjes zwart met gele vlekken.
Gewone bronlibel (Cordulegaster boltonii) Donovan, 1807 Lichaamslengte 74 tot 85 millimeter. Mannetjes en vrouwtjes zwart met gele vlekken.
Familie glanslibellen (Corduliidae; zes soorten)
Afbeelding Naam en auteur Beschrijving België Nederland
Bronslibel (Oxygastra curtisii) Dale, 1834 Lichaamslengte 47 tot 54 millimeter. Mannetjes en vrouwtjes metaalachtig groen tot zwart.
Gevlekte glanslibel (Somatochlora flavomaculata) Vander Linden, 1825 Lichaamslengte 45 tot 54 millimeter. Mannetjes en vrouwtjes metaalachtig groen tot zwart.
Hoogveenglanslibel (Somatochlora arctica) Zetterstedt, 1840 Lichaamslengte 45 tot 51 millimeter. Mannetjes en vrouwtjes donkergroen tot zwart met metaalglans.
Metaalglanslibel (Somatochlora metallica) Vander Linden, 1825 Lichaamslengte 50 tot 55 millimeter. Mannetjes en vrouwtjes groen met sterke metaalglans.
Smaragdlibel (Cordulia aenea) Linnaeus, 1758 Lichaamslengte 47 tot 55 millimeter. Mannetjes en vrouwtjes groen.
Tweevlek (Epitheca bimaculata) Charpentier, 1825 Lichaamslengte 55 tot 60 millimeter. Mannetjes en vrouwtjes zeer variabel.
Familie Korenbouten (Libellulidae; 21 soorten)
Afbeelding Naam en auteur Beschrijving België Nederland
Platbuik (Libellula depressa) Linnaeus, 1758 Lichaamslengte 39 tot 48 millimeter. Mannetjes blauw, vrouwtjes geel.
Bruine korenbout (Libellula fulva) Müller, 1764 Lichaamslengte 42 tot 45 millimeter. Mannetjes en vrouwtjes oranje, mannetjes later zwart met blauwe berijping.
Viervlek (Libellula quadrimaculata) Linnaeus, 1758 Lichaamslengte 40 tot 48 millimeter. Mannetjes en vrouwtjes bruin tot geelbruin.
Gewone oeverlibel (Orthetrum cancellatum) Linnaeus, 1758 Lichaamslengte 44 tot 50 millimeter. Mannetjes blauw, vrouwtjes geel.
Beekoeverlibel (Orthetrum coerulescens) Fabricius, 1798 Lichaamslengte 36 tot 45 millimeter. Mannetjes en vrouwtjes bruin.
Zuidelijke oeverlibel (Orthetrum brunneum) Fonscolombe, 1837 Lichaamslengte 41 tot 49 millimeter. Mannetjes blauw, vrouwtjes bruin.
Venwitsnuitlibel (Leucorrhinia dubia) Vander Linden, 1825 Lichaamslengte 31 tot 36 millimeter. Mannetjes en vrouwtjes donker met gele tot rode vlekken.
Noordse witsnuitlibel (Leucorrhinia rubicunda) Linnaeus, 1758 Lichaamslengte 31 tot 38 millimeter. Mannetjes en vrouwtjes zwart met gele tot rode vlekken.
Gevlekte witsnuitlibel (Leucorrhinia pectoralis) Charpentier, 1825 Lichaamslengte 32 tot 39 millimeter. Mannetjes en vrouwtjes zwart met gele vlekken.
Oostelijke witsnuitlibel (Leucorrhinia albifrons) Burmeister, 1839 Lichaamslengte 33 tot 39 millimeter. Mannetjes en vrouwtjes donkerblauw.
Sierlijke witsnuitlibel (Leucorrhinia caudalis) Charpentier, 1840 Lichaamslengte 33 tot 37 millimeter. Mannetjes en vrouwtjes donker met gele vlekken.
Zwarte heidelibel (Sympetrum danae) Sulzer, 1776 Lichaamslengte 29 tot 34 millimeter. Mannetjes en vrouwtjes overwegend zwart.
Bandheidelibel (Sympetrum pedemontanum) Linnaeus, 1758 Lichaamslengte 28 tot 35 millimeter. Mannetjes rood, vrouwtjes geel.
Bloedrode heidelibel (Sympetrum sanguineum) Müller, 1764 Lichaamslengte 34 tot 39 millimeter. Mannetjes rood, vrouwtjes geel.
Kempense heidelibel (Sympetrum depressiusculum) Selys, 1841 Lichaamslengte 29 tot 34 millimeter. Mannetjes rood, vrouwtjes geel.
Geelvlekheidelibel (Sympetrum flaveolum) Linnaeus, 1758 Lichaamslengte 32 tot 37 millimeter. Mannetjes rood, vrouwtjes geel.
Zwervende heidelibel (Sympetrum fonscolombii) Selys, 1841 Lichaamslengte 33 tot 40 millimeter. Mannetjes rood, vrouwtjes geel.
Bruinrode heidelibel (Sympetrum striolatum) Charpentier, 1840 Lichaamslengte 35 tot 44 millimeter. Mannetjes rood, vrouwtjes bruin.
Steenrode heidelibel (Sympetrum vulgatum) Linnaeus, 1758 Lichaamslengte 35 tot 40 millimeter. Mannetjes rood, vrouwtjes geel.
Zuidelijke heidelibel (Sympetrum meridionale) Selys, 1841 Lichaamslengte 35 tot 40 millimeter. Mannetjes rood, vrouwtjes bruin.
Vuurlibel (Crocothemis erythraea) Brullé, 1832 Lichaamslengte 36 tot 45 millimeter. Mannetjes rood, vrouwtjes bruin.
Overgenomen van "https://nl.wikipedia.org/w/index.php?title=Lijst_van_soorten_echte_libellen_in_België_en_Nederland&oldid=64643250"