Mac Durnan-evangeliarium

Het Mac Durnan-evangeliarium is een Iers verlucht evangeliarium uit de 9e eeuw dat vandaag bewaard wordt in de Lambeth Palace Library met als signatuur Ms. 1370.

Geschiedenis[bewerken | brontekst bewerken]

Het handschrift werd volgens een Latijnse inscriptie die later werd toegevoegd, misschien door Koenwald de latere bisschop van Worcester, geschreven in opdracht van Máel Brigte mac Tornáin, abt van de abdij van Armach en Raphoe tussen 888 en 927. Het werd waarschijnlijk geschreven in de abdij van Armach. Daarna kwam het handschrift terecht bij koning Æthelstan die het schonk aan de abdij van Christ Church in Canterbury. Het werd niet vermeld in inventarissen van de kathedraal maar het bevat wel een aantal charters ondertekend door abten van de abdij uit de 14e eeuw. Later kwam het terecht in de verzameling van Matthew Parker, maar het maakte geen deel uit van de collectie die Parker naliet aan zijn oud college, het Corpus Christi College in Cambridge.^[1]

Het handschrift duikt terug op in 1755, in het bezit van een Londense instrumentenmaker Fr. Howel, lid van de Cymmrodorion Society. Die toonde het aan de antiquaar Lewis Morris, die het beschreef in een brief van 1760 die afgedrukt werd in Cymmrodor II. (1878), p. 56. Het manuscript werd waarschijnlijk aangekocht voor de Lambeth Library door A.C. Duracel die bibliothecaris werd in 1757, maar het werd pas opgenomen in de catalogus van M.R. James gepubliceerd in 1932.^[1]

Beschrijving[bewerken | brontekst bewerken]

Het handschrift werd geschreven en verlucht in Ierse stijl. Het is een soort zakexemplaar want het meet slechts 159 bij 111 mm. De tekst is geschreven in een Ierse minuskel in een kolom met 22 lijnen per blad.^[2]

Inhoud[bewerken | brontekst bewerken]

Het handschrift bevat:^[1]

f1v: Miniatuur met de evangelistensymbolen
f2r: Begininitiaal van de Liber generationis
f4v: Portret van Matteüs
f5r: Versierde begininitialen van het Matteüsevangelie
ff5v-68v: Evangelie volgens Matteüs
ff69-70: Charters
f70v: Portret van Marcus
f72r: Versierde begininitiaal van het Marcusevangelie
ff72v-113r: Evangelie volgens Marcus
f114-115: Charters
f115v: Portret van Lucas
f117r: Versierde begininitiaal van het Lucasevangelie
ff118r-169v: Evangelie volgens Lucas
ff170v: Portret van Johannes
ff172r: Versierde begininitiaal van het Johannesevangelie
ff172v-216v: Evangelie volgens Johannes

Er werden aan het manuscript, misschien door Matthew Parker, vier folia toegevoegd (ingekleefd) met miniaturen die Frans werk uit de 13e eeuw lijken te zijn:^[1]

f4r: De kruisiging.
f70: De geseling.
f116: Het verraad door Judas.
f171: De graflegging.