Portaal:Verkeer & Vervoer/Uitgelicht/32

Stoomlocomotief in Dieringhausen (Duitsland); tenderlocomotief DB 78 468

Een stoomlocomotief is een type locomotief dat als energiebron een stoommachine gebruikt.

De belangrijkste onderdelen van de stoomlocomotief zijn: de stoomketel met vuurhaard, het frame en de stoommachine met stangensysteem. Hoewel er diverse typen stoomlocomotieven zijn ontwikkeld, is de werking steeds gelijk.

Als brandstof wordt meestal steenkool gebruikt, maar soms ook stookolie, hout of bruinkool. Meestal moet de stoker de brandstof op het vuur scheppen, maar bij grotere kolengestookte stoomlocomotieven gebeurt de aanvoer van brandstof automatisch, door middel van een schroef van Archimedes, die door een eigen kleine stoommachine aangedreven wordt.

Verder is er water nodig. Dit wordt met een waterpomp aangevoerd.

Het is de taak van de machinist erop te letten dat er steeds voldoende stoomdruk is. De bemanning van de stoomlocomotief bestaat uit twee mensen, namelijk de machinist, die in Nederland (ook bij de hedendaagse diesel- en elektrische tractie) wordt aangesproken met 'meester' en de stoker, officieel 'leerling-machinist'. In sommige landen, bijvoorbeeld Rusland, worden ze door een derde bemanningslid, de 'machinisthelper' bijgestaan.