Portaal:Vroegmoderne Tijd/Uitgelicht/20
Het Koninklijk Paleis op de Dam is een koninklijk paleis dat staat op de Dam in de binnenstad van Amsterdam.
De entree ligt aan de Nieuwezijds Voorburgwal op No. 147, de zijde van het gebouw waar op een beeld van Atlas die de wereld draagt staat. Het gebouw is dus eigenlijk met de achterzijde naar de Dam gekeerd.
Het is gebouwd tussen 1648 en 1665 als stadhuis van Amsterdam. De architect is Jacob van Campen. Sinds 1808 is het in gebruik als koninklijk paleis.
In 1813 werd het even als stadhuis door Willem I teruggegeven aan Amsterdam. Het stadsbestuur zag echter op tegen weer een verhuizing en de onderhoudskosten van het gebouw, maar wilde bovendien graag de Vorst aan de stad binden. Het liet de zaak op zijn beloop en zo is sinds 1815, na de Slag bij Waterloo en het Congres van Wenen het paleis op de Dam in Amsterdam het Koninklijk Paleis van het Nederlandse koningshuis. Sedert 1936 is het, na de overdracht van alle mogelijk nog bestaande rechten van de stad op het gebouw tegen een bedrag van 10 miljoen gulden (in hedendaagse waarde +/- € 100.000.000,=),ook onbestreden rijkseigendom.