Wikipedia:Wikiproject/Verzetskranten/Beginnetjes/Christofoor, (verzetsblad IJsselstein)

Christofoor; voor God en Vaderland
Plaats(en) van uitgave	Amsterdam, Ijsselstein en Nijmegen
Verschijningsfrequentie	1 à 2 maal per twee maanden
Inhoud	Algemene artikelen, Binnenlandse berichten en Opinie-artikelen
Reproductiemethode	Aanvankelijk gestencild, vanaf oktober 1943 gedrukt
Oplage	Tussen de 500 en 25000
Datum eerste uitgave	1 juni 1942
Datum laatste uitgave	1 mei 1945
Taal	Nederlands
Vervaardigers/redacteuren	E.K.L.M. Baumgarten H.B.S. Kemna W. van Kempen A. Kievit H.C.A. Kievits Th.D.J.M. Koersen V.A.M. Beermann G. de Leeuw A. Oldendorff Th. Oostendorp J.E. de Quay Geert Ruijgers J. Ruijgers L.G.A. Schlichting P.J. Schmidt W.J. Schuijt F.Ph.A. Tellegen M. Valkhoff G. Verheul H.J. Vernhout A.H.M. Wijffels F. Wijffels J.H. Broekman J. Burger W. Asselbergs F.J.F.M. Duynstee C. de Groot Th. ten Hage C. ten Hagen L.F.W. Jansen
Nr. in DOP van L.E. Winkel	109
Beschrijving in catalogus	376313897
Portaal	Media

Hieronder zie je een beginnetje (opzetje, stub) van een Wikipedia-artikel over een Nederlandse verzetskrant uit de Tweede Wereldoorlog.

Dit beginnetje is aangemaakt in het kader van het Wikiproject Verzetskranten.

De informatie in het beginnetje is rechtstreeks overgenomen uit het boek De ondergrondse pers 1940-1945 van Lydia Winkel, in zijn geheel als PDF te vinden op Wikimedia Commons.

Onderstaand beginnetje is nog niet rijp voor de hoofdnaamruimte van Wikipedia, je kunt helpen om het te controleren of aan te vullen tot een volwaardig artikel.

In de handleiding voor deelnemers aan het Wikiproject Verzetskranten lees je hoe dit werkt.

Andere beginnetjes van verzetskrantenartikelen vind je in Wikipedia:Wikiproject/Verzetskranten/Beginnetjes

Christofoor; voor God en Vaderland was een verzetsblad uit de Tweede Wereldoorlog, dat vanaf 1 juni 1942 tot en met 1 mei 1945 in Amsterdam, IJsselstein en Nijmegen werd uitgegeven. Het blad verscheen 1 à 2 maal per twee maanden in een oplage tussen de 500 en 25000 exemplaren. Het werd aanvankelijk gestencild, vanaf oktober 1943 gedrukt en de inhoud bestond voornamelijk uit algemene artikelen, binnenlandse berichten en opinie-artikelen.

Betrokken personen[bewerken | brontekst bewerken]

Bronnen

Lemma 109 in De Ondergrondse Pers 1940-1945, Lydia E. Winkel en Hans de Vries, 3e druk, 1989. Full-text (PDF) op Wikimedia Commons.
Afleveringen van Christofoor; voor God en Vaderland in full-text op Delpher.nl
Beschrijving van Christofoor; voor God en Vaderland in de catalogus van de Koninklijke Bibliotheek

Overige bronnen en verwijzingen

Categorie:Illegale pers in de Tweede Wereldoorlog

Ruwe tekst Winkel-lemma[bewerken | brontekst bewerken]

Hieronder staat de tekst over Christofoor; voor God en Vaderland uit lemma nr. 109 van De Ondergrondse Pers. Met behulp van deze tekst (en andere bronnen) kunnen Wikipedianen het bestaande artikel verbeteren. De Ondergronds Pers is ook als full-text PDF beschikbaar op Wikimedia Commons, daar is onderstaande tekst dus ook terug te vinden.

CHRISTOFOOR was aanvankelijk een klein plaatselijk rooms-katholiek verzetsblad, uitgegeven door de ambtenaar ter secretarie L.F.W. Jansen te IJsselstein met medewerking van kapelaan Th. ten Hage, de journalist J. Burger uit Nijmegen, Th. Oostendorp uit Overschie en G. Verheul uit Utrecht. De vervaardiging geschiedde afwisselend op het gemeentehuis en in de pastorie. In zijn positie van gemeente-ambtenaar was Jansen in staat achter de schermen te kijken, en wat hij daar aan Duitse wandaden ontdekte, wilde hij door middel van het blad in breder kring bekend laten worden. Hiertoe had hij een eigen adressensysteem over geheel Nederland opgebouwd. In het voorjaar van 1943 werd het groepje door arrestaties en huiszoekingen tijdelijk uiteengeslagen en stagneerde de vervaardiging van het blad een half jaar. Burger verdween naar Noord-Holland, Jansen werd ambulant. Medio 1943 gelukte het hem contact te verkrijgen met mr. C. ten Hagen en drs. W. van Kempen uit Nijmegen en via dezen met dr. V.A.M. Beermann en drs. W.J. Schuijt uit Amsterdam. Van dat tijdstip af groeide CHRISTOFOOR uit tot een opinie-uitgave van vooruitstrevende rooms-katholieke jongeren, welke zich richtte tot hun geloofsgenoten in Nederland om dit volksdeel voor te bereiden en zich te doen bezinnen op zijn taak tijdens en na de oorlog. Het hekelde de toestanden tijdens de bezetting en gaf richtlijnen hoe zich te verdedigen tegen het nationaal-socialisme. Daarnaast was de inhoud vooral gewijd aan het vraagstuk van het herstel van de voormalige politieke partijen en organisaties na de oorlog. Verbreken van het isolement der katholieken, afrekenen met verouderde tegenstellingen werd door CHRISTOFOOR noodzakelijk geacht voor de wederopbouw van een krachtige Nederlandse volksgemeenschap en een betere maatschappij. Als zodanig was het blad tegen de wederoprichting van de Roomsch-Katholieke Staatspartij . Dit standpunt werd ook belicht in de brochures: KATHOLIEKEN EN PARTIJVORMING; bijdrage tot een beginselstudie door Ph.J. Zuydewindt (ps. voor mr. L.G.A. Schlichting) (in november 1944 uitgegeven in een oplage van 2000 ex.), en EEN KOEKOEKSEI (totale winkel in een glazen huis?) door Chr.J. Vrijwaert (ps. voor mr. L.G.A. Schlichting), Kerstmis 1944 in een oplage van 750 ex. verschenen. Deze brochure was een antwoord op de brochure HET GLAZEN HUIS door Junior (mr. F.J.F.M. Duynstee jr.), welke herstel van de RKSP bepleitte. Van het voorjaar van 1944 af was er tussen CHRISTOFOOR en JE MAINTIENDRAI (de gebr. Vlot en Geert Ruijgers) een afspraak, dat de ideeën van het laatste blad speciaal voor het rooms-katholieke volksdeel zouden worden uitgewerkt en daaronder gepropageerd. De ideologische en technische leiding kwam in handen van Van Kempen, Ten Hagen en Schuijt te liggen. Artikelen werden in deze eerste periode ook geschreven door prof. dr. J.E. de Quay, ir. F. Wijffels en drs. A.H.M. Wijffels. Jansen bleef zich, verkleed als geestelijke, voornamelijk bezig houden met de technische zijde van de organisatie. Aanvankelijk kostte het grote moeite een drukker voor het blad te vinden. Na maanden zoeken werd het eerste gedrukte nummer eindelijk in oktober 1943 door bemiddeling van DE PLOEG (zie nr. 677) bij een (gereformeerde!) drukker in Groningen ondergebracht. Het tweede kon pas in maart 1944 verschijnen. Toen waren echter de moeilijkheden overwonnen. O.a. werd een drukkerij in Swalmen gevonden en werden nummers in de ondergrondse TROUWdrukkerij vervaardigd. In Amsterdam werden zetsels vervaardigd, welke mede dank zij de voortvarendheid van G. de Leeuw uit Haarlem naar verschillende drukkers in het land werden gebracht. Het gevaarlijke transport bracht, zoals bij alle grote bladen, enorme problemen met zich. Op 11 augustus 1944 deed de Sipo door verraad een inval bij Ten Hagen en Van Kempen. Tengevolge hiervan werden 70 à 80 personen, waaronder zich ook laatstgenoemden bevonden, gearresteerd. Ten Hagen werd spoedig weer bevrijd; Van Kempen is in het concentratiekamp Bergen-Belsen kort na de bevrijding overleden. Eveneens lieten de verspreiders H.J. Vernhout uit Hilversum, J. Ruijgers uit Renkum en H.C.A. Kievits uit Den Burg in Duitsland het leven. Toen de verbindingen tussen Amsterdam en de medewerkers uit de inmiddels bevrijde gedeelten van Nederland na Dolle Dinsdag geleidelijk werden verbroken, nam JE MAINTIENDRAI contact op met Schuijt, die inmiddels met het ORANJE-BULLETIN samenwerkte. Men besloot de uitgaven, zolang het technisch opportuun was, gecombineerd te doen verschijnen onder de titel JE MAINTIENDRAI EN CHRISTOFOOR; berichtenblad (zie nr. 274). De eindredactie namen Schuijt en P.J. Schmidt van JE MAINTIENDRAI op zich. CHRISTOFOOR zorgde voor het financiële en het technische gedeelte. Wegens een principieel geschil over het artikel 'Het Spaanse geval' in no. 18 d.d. 24 november 1944 kwam de bestaande samenwerking met Kerstmis 1944 tot een einde. Via Geert Ruijgers, die aan beide uitgaven meewerkte, bleef contact tussen beide groepen bestaan. Het blad werd aanmerkelijk uitgebreid en door Schuijt en Th.D.J.M. Koersen (dir. drukkerij) gedrukt voortgezet onder de titel CHRISTOFOOR; voor God en Vaderland; wekelijkse uitgave voor Amsterdam, Haarlem en omgeving (zie nr. 108). Inmiddels vond in november 1944 ook de herverschijning plaats van het maandelijkse opinieblad, door Schuijt opnieuw georganiseerd. C. de Groot en H.B.S. Kemna (redacteuren van het dagblad DE TIJD) werden in de redactie opgenomen; mr. L.G.A. Schlichting, prof. dr. M. Valkhoff, dr. A. Oldendorff en E.K.L.M. Baumgarten (zie nr. 704), prof. dr. W. Asselbergs (Anton van Duinkerken), J.H. Broekman, prof. dr. J.E. de Quay en dr. ir. F.Ph.A. Tellegen leverden bijdragen. De totale oplage van de diverse gedrukte uitgaven steeg voor Dolle Dinsdag van 5000 tot 25.000 exemplaren; toen het zuiden en het centrum Nijmegen na Dolle Dinsdag afvielen, daalde het aantal tot 10.000. De verspreiding was aanvankelijk landelijk geregeld, na Dolle Dinsdag parochiaal. De financiën werden verkregen door bijdragen van lezers. Kort voor het einde van de oorlog werden het week- en het maandblad gecombineerd. Naarmate de bevrijding van Zuid- en Oost-Nederland voortschreed, verscheen CHRISTOFOOR in verschillende plaatsen in samenwerking met VRIJ NEDERLAND en JE MAINTIENDRAI onder hoofdredactie van mr. ten Hagen legaal; in Groningen werd met deze zelfde bladen en ook HET PAROOL een bevrijdingsnummer uitgegeven. Na de bevrijding bleef CHRISTOFOOR als weekblad verschijnen.