Wikipedia:Wikiproject/Verzetskranten/Beginnetjes/Daily world news (verzetsblad, Arnhem)
Hieronder zie je een beginnetje (opzetje, stub) van een Wikipedia-artikel over een Nederlandse verzetskrant uit de Tweede Wereldoorlog.
Dit beginnetje is aangemaakt in het kader van het Wikiproject Verzetskranten.
De informatie in het beginnetje is rechtstreeks overgenomen uit het boek De ondergrondse pers 1940-1945 van Lydia Winkel, in zijn geheel als PDF te vinden op Wikimedia Commons.
Onderstaand beginnetje is nog niet rijp voor de hoofdnaamruimte van Wikipedia, je kunt helpen om het te controleren of aan te vullen tot een volwaardig artikel.
In de handleiding voor deelnemers aan het Wikiproject Verzetskranten lees je hoe dit werkt.
Andere beginnetjes van verzetskrantenartikelen vind je in Wikipedia:Wikiproject/Verzetskranten/Beginnetjes
| Daily world news | ||||
|---|---|---|---|---|
| Plaats(en) van uitgave | Arnhem | |||
| Verschijningsfrequentie | Aanvankelijk dagelijks, na 10 oktober 1943 driemaal per week | |||
| Inhoud | Nieuwsberichten | |||
| Reproductiemethode | Aanvankelijk getypt, na 10 oktober 1943 gestencild | |||
| Oplage | Tussen de 50 en 500 | |||
| Datum eerste uitgave | 1 juli 1943 | |||
| Datum laatste uitgave | 4 januari 1945 | |||
| Taal | Nederlands | |||
| Vervaardigers/redacteuren | H. Kraaijenbrink N. van den Oever K. Schuttinga F. Tebbenhof D.P. Wijlhuizen G.G. Wijlhuizen D. Bresser H. Bresser P. Bresser | |||
| Gerelateerde kranten | Buitenlandsch overzicht van Het Parool | |||
| Nr. in DOP van L.E. Winkel | 134 | |||
| Beschrijving in catalogus | 376302178 | |||
| ||||
Daily world news was een verzetsblad uit de Tweede Wereldoorlog, dat vanaf 1 juli 1943 tot en met 4 januari 1945 in Arnhem werd uitgegeven. Het blad verscheen aanvankelijk dagelijks, na 10 oktober 1943 driemaal per week in een oplage tussen de 50 en 500 exemplaren. Het werd aanvankelijk getypt, na 10 oktober 1943 gestencild en de inhoud bestond voornamelijk uit nieuwsberichten.
Betrokken personen[bewerken | brontekst bewerken]
- H. Kraaijenbrink
- N. van den Oever
- K. Schuttinga
- F. Tebbenhof
- D.P. Wijlhuizen
- G.G. Wijlhuizen
- D. Bresser
- H. Bresser
- P. Bresser
Gerelateerde kranten[bewerken | brontekst bewerken]
|
Categorie:Illegale pers in de Tweede Wereldoorlog
Ruwe tekst Winkel-lemma[bewerken | brontekst bewerken]
Hieronder staat de tekst over Daily world news uit lemma nr. 134 van De Ondergrondse Pers. Met behulp van deze tekst (en andere bronnen) kunnen Wikipedianen het bestaande artikel verbeteren. De Ondergronds Pers is ook als full-text PDF beschikbaar op Wikimedia Commons, daar is onderstaande tekst dus ook terug te vinden.
Deze uitgave - kortweg DWN genaamd - kwam tot stand toen de geruchten als gevolg van de verplichte inlevering van de radiotoestellen hand over hand toenamen. De uitgevers wilden een moreel tegenwicht vormen tegen de tendentieuze Duitse voorlichting. Wekelijks werd een bewerking van het Politiek Weekoverzicht van Radio Oranje - dikwijls in miniatuurvorm (10 x 12 cm) - als bijlage toegevoegd; van maart tot 29 augustus 1944 werd tevens het BUITENLANDSCH OVERZICHT VAN HET PAROOL (zie nr. 90) herstencild. K. Schuttinga, een bij de familie Bresser ondergedoken meubelmaker, en de in eigen huis ondergedoken HBS-leerling H. Bresser waren de initiatiefnemers. De redactie was gehuisvest in een geheime bergplaats onder de dakpannen van het huis. Medewerking verleenden de broer en zuster van Bresser, alsmede mej. G.G. Wijlhuizen en D.P. Wijlhuizen. Aanvankelijk werd met opzet met zeer dun papier gewerkt, opdat de lezers het blad in geval van nood gemakkelijk konden verbergen. Er werden tien verspreiders uitgekozen die de exemplaren per post kregen toegezonden. Van deze mensen was men zeker, dat ze de berichten niet uit angst verbrandden, maar bij grote instellingen verder verspreidden. Toen het blad gestencild werd, kon het om financiële redenen slechts drie maal per week uitkomen, en werd de titel DAILY WORLD NEWS - tot september 1944 - weggelaten; dit achtte men trouwens ook uit veiligheidsoverwegingen beter. Op 1 februari 1944 werd Schuttinga ernstig ziek en tot 1 mei 1944 stond H. Bresser praktisch alleen voor al het werk. Op 1 mei 1944 kreeg hij een 'verjongd' persoonsbewijs, zodat hij zonder gevaar voor de arbeidsinzet weer op de schoolbanken plaats kon nemen. Zijn broer Paul nam toen de redactie en alle andere werkzaamheden over. Toen op 17 september 1944 de strijd bij Arnhem begon, maakte DWN onmiddellijk de gebeurtenissen bekend. Vanuit het huis, dat aan de rand van het gevechtsterrein gelegen was, werd DWN in groter oplage dan tevoren - 500 ex. - weer als DAILY WORLD NEWS verspreid. De gehele installatie verhuisde van de zolder naar een door P. Bresser in de fundamenten van het oude huis gebouwde schuilplaats. Het nieuws ging nu niet langer de stad in, maar volgde de Arnhemmers naar hun evacuatie-dorpen. De familie Bresser zelf besloot tegen alle bevelen in, in de stad te blijven; de gebroeders Bresser voorzagen zichzelf van valse Ausweise. De familie huisde in het souterrain. Licht kwam van 'Flit' en van andere dergelijke produkten, stroom van de bel-batterijen der Arnhemse trams. Een fiets om de accu's bij te laden leverde bij een maximum aan familie-energie een minimaal rendement. In november 1944 vond tenslotte de reeds lang dreigende huiszoeking en roof ook bij de familie Bresser plaats. Hierbij werd de stencilmachine met de nog natte inkt ontdekt. Na de Duitsers verzekerd te hebben dat de machine in geen jaren gebruikt was, maar dat een bepaald soort stencilinkt nooit droog werd, mocht P. Bresser eigenhandig de apparatuur in de Duitse auto's laden. Het verlaten Arnhem leverde echter voldoende kantoormachines, en DWN bleef verschijnen. Op 4 januari 1945 werd de schuilplaats door de Sipo ontdekt, nadat een dag tevoren Schuttinga en een vriend, N. van den Oever, wegens hulp aan parachutisten waren gearresteerd. Ook de familie Bresser was hierbij betrokken. Mej. Bresser en de verloofde en medewerkster van P. Bresser, mej. F. Tebbenhof, werden gearresteerd en eerst naar de Kruisberg, daarna naar Westerbork overgebracht. De gebroeders Bresser konden na een sensationele vlucht ontsnappen. Aan de blindheid van de oude heer Bresser hadden hij en mevr. Bresser te danken dat zij niet gearresteerd werden. Na nieuwe pogingen om DWN ten behoeve van de geëvacueerde bevolking voort te zetten, werd H. Bresser gearresteerd. Hij ontsnapte kort voor de bevrijding. Paul Bresser verbleef gedurende de wintermaanden in een tent midden in het Loenense Bos. Toen hij de gehele installatie gereed had om opnieuw te starten, kwam het einde van de oorlog. De beide dames zijn uit gevangenschap teruggekeerd, maar met geschokte gezondheid. Schuttinga is in het concentratiekamp overleden. Een van medewerking verdachte oom van de gebroeders Bresser, D. Bresser, werd gearresteerd, evenals H. Kraaijenbrink, die de groep van Ausweise voorzag. Beiden zijn niet uit gevangenschap teruggekeerd.