Wikipedia:Wikiproject/Verzetskranten/Beginnetjes/De vrije pers; uitgave onder auspiciën van Vrij Nederland en Het Parool (verzetsblad, Haarlem)

Koppelingen toevoegen
Uit Wikipedia, de vrije encyclopedie

Hieronder zie je een beginnetje (opzetje, stub) van een Wikipedia-artikel over een Nederlandse verzetskrant uit de Tweede Wereldoorlog.

Dit beginnetje is aangemaakt in het kader van het Wikiproject Verzetskranten.

De informatie in het beginnetje is rechtstreeks overgenomen uit het boek De ondergrondse pers 1940-1945 van Lydia Winkel, in zijn geheel als PDF te vinden op Wikimedia Commons.

Onderstaand beginnetje is nog niet rijp voor de hoofdnaamruimte van Wikipedia, je kunt helpen om het te controleren of aan te vullen tot een volwaardig artikel.

In de handleiding voor deelnemers aan het Wikiproject Verzetskranten lees je hoe dit werkt.

Andere beginnetjes van verzetskrantenartikelen vind je in Wikipedia:Wikiproject/Verzetskranten/Beginnetjes


De vrije pers; uitgave onder auspiciën van Vrij Nederland en Het Parool
Plaats(en) van uitgave Haarlem
Verschijningsfrequentie Dagelijks
Inhoud Algemene artikelen en Nieuwsberichten
Reproductiemethode Gestencild
Datum eerste uitgave 9 oktober 1944
Datum laatste uitgave 19 mei 1945
Taal Nederlands
Vervaardigers/redacteuren A. Meyerink R. Peereboom F. Roosjen Gé. Smit G.L. Tichelman J.N. Angenent C.J.F. van Esch W. Glastra
Gerelateerde kranten B.B.C.-nieuws Weekoverzicht Hier is de B.B.C. Nationale lachblad; onafhankelijke zijtoeng voor die Niederlanden, waarin opgenomen: Dat Rijk, Aangreep en Volk und Vaterland Brieven van strijd Wereldnieuws De vrije pers; algemene documentatie Soldatenpost fuer Holland; Nachrichten herausgegeben von Vrij Nederland Men fluistert
Nr. in DOP van L.E. Winkel 1029
Beschrijving in catalogus 37630815X
Portaal  Portaalicoon   Media

De vrije pers; uitgave onder auspiciën van Vrij Nederland en Het Parool was een verzetsblad uit de Tweede Wereldoorlog, dat vanaf 9 oktober 1944 tot en met 19 mei 1945 in Haarlem werd uitgegeven. Het blad verscheen dagelijks. Het werd gestencild en de inhoud bestond voornamelijk uit algemene artikelen en nieuwsberichten.

Betrokken personen[bewerken | brontekst bewerken]

Gerelateerde kranten[bewerken | brontekst bewerken]

Categorie:Illegale pers in de Tweede Wereldoorlog

Ruwe tekst Winkel-lemma[bewerken | brontekst bewerken]

Hieronder staat de tekst over De vrije pers; uitgave onder auspiciën van Vrij Nederland en Het Parool uit lemma nr. 1029 van De Ondergrondse Pers. Met behulp van deze tekst (en andere bronnen) kunnen Wikipedianen het bestaande artikel verbeteren. De Ondergronds Pers is ook als full-text PDF beschikbaar op Wikimedia Commons, daar is onderstaande tekst dus ook terug te vinden.

Mr. W. Glastra, de vertegenwoordiger van HET PAROOL, en J.N. Angenent, de vertegenwoordiger van VRIJ NEDERLAND te Haarlem, kregen beiden van hun leiding de opdracht, als de elektriciteitsvoorziening zou uitvallen een nieuwsbulletin voor Haarlem en omgeving op te richten. Daar zij reeds in nauw contact met elkaar stonden, besloten zij, toen het zover was, temeer daar reeds ongeveer veertien nieuwsuitgaven in Haarlem en omgeving verschenen, onder het motto 'eendracht maakt macht' een gecombineerde uitgave het licht te doen zien. HIER IS DE BBC (zie nr. 229) werd overgenomen; de medewerkers kwamen ter beschikking van DE VRIJE PERS. Glastra, die reeds eerder uit de wekelijkse buitenlandse overzichten van HET PAROOL een week-, later maandoverzicht had samengesteld (zie nr. 1095), werd redacteur; Angenent, een M.T.S.-er, werd belast met het technische gedeelte. De stencilpost werd ten huize van A. Meyerink gevestigd. Voor de opinie-artikelen werd de medewerking verkregen van R. Peereboom, tot 1942 hoofdredacteur van het HAARLEMSCH DAGBLAD, van mej. C.J.F. van Esch (speciaal voor vrouwenkwesties) en van de indoloog G.L. Tichelman (over het Verre Oosten). Tenslotte kwam via de koeriersters van de Rolls-Royce-groep in toenemende mate documentatiemateriaal uit Amsterdam. Begin november 1944 werd in een tweetal besprekingen tussen o.a. de vertegenwoordigers van HET PAROOL, DE PATRIOT, TROUW, VRIJ NEDERLAND, DE WAARHEID en de LO getracht tot een gemeenschappelijke nieuwsuitgave te komen. Deze poging mislukte daar geen overeenkomst kon worden bereikt over de titel en de redactiesamenstelling. Desondanks hadden deze vergaderingen het voordeel opgeleverd dat men kon inzien, dat politieke en zakelijke oogmerken reeds weer een belangrijk woord begonnen mee te spreken. Een ander uitvloeisel was, dat BBC (of BBC-NIEUWS?) (zie nr. 43) en het JE MAINTIENDRAI-bulletin MEN FLUISTERT (zie nr. 418) voortaan een Heemstede-editie werden van de VP; men kreeg hierdoor de beschikking over een tweede stencilmachine waardoor de oplage kon worden verdubbeld. Na de 6 december-razzia werd de luisterpost ondergebracht op de zolder van een geëvacueerde woning in Bloemendaal, waar de kabel van het PEN naar het Marinehospitaal doorheen liep. Dit had Angenent ontdekt en deze richtte er een zorgvuldig verduisterde, elektrisch verwarmde luisterkamer in, voorzien van een uitstekend radiotoestel. Daar Glastra met een opdracht naar Groningen was gezonden, werd G. Smit, student in de Japanse (later Engelse) taal en letteren hoofdredacteur. Onder zijn leiding bereikte de uitgave een hoog peil door het belangrijke nieuws uit het Verre Oosten, dat hij wist op te vangen. Zelfs werden deze berichten nu door de koeriersgroep Rolls Royce (RR) doorgegeven ter documentatie van de pers elders. Tevens werden door G.L. Tichelman, Smit en Angenent een zestal gedrukte uitgaven onder de titel DE VRIJE PERS; algemene documentatie opgemaakt waaraan reeds gestencilde extra-bijlagen der VRIJE PERS waren voorafgegaan (zie nr. 1030). Deze bevatten naast nieuwsberichten een militair overzicht. Om deze nummers en verschillende andere drukwerken (oproepen en falsificaties) te kunnen vervaardigen had men 140 kg zetsel aangekocht tegen inlevering van oud materiaal en zorgde men zelf voor het zetsel. De drukker, die reeds eerder valse bonnen in de handel had gebracht, maar buiten wie men het niet kon stellen, werd gezegd dat hij 'dood naast zijn machine zou komen te liggen' als hij iets dergelijks weer zou wagen. Ondanks strenge controle werd hij veertien dagen later door de Economische Recherche te Amsterdam gearresteerd. Hij verstrekte bij deze gelegenheid de signalementen van de VP-medewerkers aan de Sipo, doch de Economische Recherche bleek later arrestaties verhinderd te hebben. Dit alles had ten gevolge dat er weer verhuisd moest worden. Begin april 1945 werd Smit ernstig ziek en volgde F. Roosjen (theol. stud.) hem op. In maart 1945 viel ook de stroom voor het Marinehospitaal uit en verhuisde men naar een leegstaande villa; toen deze vrij spoedig door de Duitsers betrokken werd, naar een niet in gebruik zijnde christelijke school. Toen de PEN-centrale in Velsen definitief stopte, werd de stroom door het PEN gekoppeld aan een nood-aggregaat dat bij Het Kopje was opgesteld. In februari 1945 werd het NATIONALE LACHBLAD tezamen met nummers van de VP verspreid (zie nr. 444). Eind april 1945 werden enige in het Russisch gestelde uitgaven vervaardigd voor bet restant van de Russische soldaten welke te Zandvoort gelegerd waren (zie PRAVDA, nr. 687) en SOLDATENPOST FUER HOLLAND, gepeperd ter ondermijning van het moreel der Duitse militairen (zie: nr. 749). Van half februari tot 14 april 1945 verscheen DE VRIJE PERS ook namens WERELDNIEUWS (zie nr. 1107).

Overgenomen van "https://nl.wikipedia.org/w/index.php?title=Wikipedia:Wikiproject/Verzetskranten/Beginnetjes/De_vrije_pers;_uitgave_onder_auspiciën_van_Vrij_Nederland_en_Het_Parool_(verzetsblad,_Haarlem)&oldid=56463422"