Commune (woongemeenschap)

Een commune (Latijn voor 'gemeenschap(pelijk') is een leef- en/of woongemeenschap waar alles gezamenlijk wordt gedaan. Alle of bijna alle (materiële) bezittingen zijn van de gehele gemeenschap. De bedoeling is dat door de individuele leden van de gemeenschap alleen gebruikt wordt wat nodig is.

De eerste christelijke gemeentes zoals beschreven in het Bijbelboek Handelingen van de Apostelen laten zien dat dit in principe ook communes waren. Ook nu bestaan er religieuze communes van allerlei soort.

Zowel het politieke (staats)communisme als andere vormen van (socialistisch of anarchistisch) communisme zijn ook op dit beginsel van gemeenschappelijk eigendom geschoeid. Pogingen dit ideaal te verwezenlijken op kleine of lokale schaal werden dan ook commune genoemd. Zo een kleinere schaal was dan bijvoorbeeld een woongemeenschap in een huis of slot, een revolutionair stadsbestuur (waarvan de beroemdste de Commune van Parijs is), of een landbouwkolonie, zoals (oorspronkelijk) de kibboetsen in Israël.

In de 60er en 70er jaren werden er vele communes gesticht door bevlogen jongeren, die de 'burgerlijke en kapitalistische maatschappij' van hun ouders de rug toekeerden en de idealen van de hippies en flower-powerbeweging in praktijk probeerden te brengen.

In de praktijk gingen deze communes meestal al snel ten gronde door onderlinge ruzies over de te volgen koers, interne gezagsverhoudingen en slechte voorbereiding. Vaak probeerde een kleine groep of enkeling alle macht naar zich toe te trekken en soms groeide de oorspronkelijke commune zo uit tot een dictatoriaal geregeerde sekte. Van de oorspronkelijke communes waren er maar enkele die levensvatbaar bleken. Om echt te kunnen gedijen hebben deze 'overlevers' meestal toch enkele principes van de 'burgermaatschappij', zoals privébezit, weer overgenomen.

Zie ook

• Commune van Parijs
• kibboets
• Walden (kolonie), de commune van Frederik van Eeden (1860–1932)
• Familistère, utopisch woonblok gecreëerd door Jean-Baptiste Godin
• Shangai Commune (1967)
• Amon Düül, een commune van artiesten uit München (1967)
• Children of God, christelijke sekte die in communes leeft
• commune is ook een ander (Frans) woord voor gemeente

Externe links

• 'Het oercommunisme'
• 'Together, Zweedse film over commune' van Lukas Moodysson'
• Steden en Gemeenten van Frankrijk