Holacratie: verschil tussen versies
Holacracy is een besturingsmodel voor organisaties dat afstand neemt van traditioneel top-down management en autoriteit over alle medewerkers distribueert. |
(geen verschil)
|
Versie van 21 mei 2014 11:15
Holacracy is een besturingsmodel voor organisaties. Het model neemt afstand van traditioneel top-down management en distribueert autoriteit over alle medewerkers in de organisatie [1]. Uitgangspunt is dat een organisatie door de dynamische en transparante structuur in staat is voortdurend bij te sturen.
Er wordt in holacratische organisaties gewerkt in een organische, platte structuur van ‘cirkels’ (teams). Hierin vervult iedereen zijn eigen unieke ‘rollen’ met duidelijke gedefinieerde verantwoordelijkheden. Iedere medewerker is ‘manager’ van zijn eigen rollen en draagt de volledige verantwoordelijkheid voor het functioneren hiervan.
De term 'Holacracy' is afgeleid van de term holarchie, bedacht door Arthur Koestler in zijn boek The Ghost in the Machine (1967) [2]. Een holarchie bestaat uit holons (Grieks: ὅλον, holon onzijdige vorm van ὅλος, holos "geheel"). Dit zijn autonome of zelfstandige eenheden die ook afhankelijk zijn van het grotere geheel waarvan ze deel uitmaken. Een holarchie is een hiërarchie van zelfregulerende holons, die zowel als autonome eenheden als afhankelijke onderdelen van het geheel functioneren.
Bij holacracy staan de missie (‘purpose’) van de gehele organisatie en de doelstellingen van alle activiteiten centraal. Spanningen en problemen dienen continu als brandstof voor de ontwikkeling van de organisatie. Vergaderingen vinden plaats aan de hand van een strikte en heldere structuur, waarin ruimte is voor initiatief en invloed van alle medewerkers.
Geschiedenis
Het holacracy-systeem werd door Brian Robertson (USA) gedestilleerd uit best practices tijdens het experimenteren met meer democratische vormen van organisatiebestuur [3]. In 2007 werd zijn methode bekend onder de naam holacracy [4]. Robertson ontwikkelde de 'Holacracy Grondwet' in 2010, waarin de kern van de beginselen en de intenties van het systeem zijn vastgelegd. Verschillende organisaties hebben het systeem inmiddels in de Verenigde Staten en Europa geïmplementeerd.
Invloeden en vergelijkbare systemen
Holacracy wordt ook wel vergeleken met sociocratie, een besturingssysteem dat eind negentiende/begin twintigste eeuw ontwikkeld werd [5]. Sociocratie was van voorname invloed op de ontwikkeling van holacracy in de beginfase [6], maar differentieerde gaandeweg steeds meer [7]. Holacracy is ontworpen voor organisaties en maakt een fundamenteel onderscheid tussen de rollen die een organisatie heeft en de mensen die deze vervullen [8].
Met zijn nadruk op iteratief bestuur, adaptieve processen en zelforganisatie, haalt holacracy inspiratie uit agile software-ontwikkelingsprocessen en het lean manufacturing-proces. Holacracy toont veel overeenkomsten met de stakeholder-theorie, aangezien zijn structuur ervoor zorgt dat meerdere stakeholders vertegenwoordigd worden in het bestuur van de organisatie en dat meerdere organisaties met gedeelde belangen op bestuursniveau gekoppeld worden.
Beginselen
Rollen activeren
De bouwstenen van de organisatiestructuur bij Holacracy zijn rollen. Holacracy maakt onderscheid tussen rollen en de mensen die deze rollen "activeren" om bepaalde capaciteiten of mogelijkheden te uit te drukken, bepaalde functies uit te voeren en/of bepaalde resultaten voor de organisatie na te streven. Een rol is geen functiebeschrijving, aangezien een individu zich over meerdere rollen tegelijkertijd kan ontfermen.
Cirkelstructuur
Holacracy structureert de verschillende rollen binnen een organisatie in een systeem van zelf-organiserende cirkels. Elke cirkel heeft de bevoegdheid om zijn eigen processen te creëren, uit te voeren en te meten voor het bereiken van zijn doelstellingen. Cirkels organiseren hun eigen bestuursvergaderingen, verkiezen zelf teamleden om rollen te vullen en dragen de verantwoordelijkheid voor de uitvoering van het werk binnen hun domein. Cirkels zijn met elkaar verbonden door rollen die 'links' worden genoemd. Links zitten in meerdere cirkels en zorgen voor afstemming op de missie en strategie van de bredere organisatie.
Governance-proces
Elke cirkel maakt gebruik van een gestructureerd governance-proces om zijn eigen rollen en beleid te creëren. Holacracy specificeert het proces voor deze governance dat bekend staat als integratieve besluitvorming. Iedereen kan door de uitvoerig gedefinieerde structuur te volgen wijzigingen in de organisatie of het bestuur voorstellen of bezwaar indienen tegen deze voorstellen. Dit systeem is niet op consensus gebaseerd, maar integreert relevante input van alle partijen.
Operationele processen
Holacracy specificeert de processen om teams op een lijn te brengen over operationele behoeften. Het vereist dat elk lid van een cirkel aan bepaalde plichten voldoet om efficiënt en effectief te kunnen samenwerken.
Holacracy in de hedendaagse praktijk
Holacracy is geïmplementeerd door profit en non-profit-organisaties in de Verenigde Staten en Europa, waaronder David Allen Company, Medium, Precision Nutrition en Conscious Capitalism. De grootste organisatie die het systeem adopteerde in de VS is online schoenenwinkel Zappos met 1500 medewerkers [9]. In Nederland heeft internet-startup Springest als eerste organisatie het model toegepast [10].
References
- ↑ Rob Hartgers, Holacratie: weg met de managers. http://www.intermediair.nl (2014). Geraadpleegd op May 21, 2014.
- ↑ Koestler, Arthur (1967). The Ghost in the Machine. Penguin Group.
- ↑ Badal, Jaclyne, "Can a Company Be Run as a Democracy?", 23 april 2007.
- ↑ Robertson, Brian (June 2007). Evolving Organization. Integral Leadership Review 7 (3).
- ↑ Steele, Robert David (June 5, 2012). The Open-Source Everything Manifesto. North Atlantic Books, p. 47.
- ↑ An Interview with Brian Robertson on Holacracy™ (2006): http://web.archive.org/web/20060630101107/http:/www.ternarysoftware.com/pages/downloads/BrianRobertsonInterview2006-02-08v3.pdf
- ↑ Holacracy and Sociocracy. http://www.adeeperdemocracy.org (2010). Geraadpleegd op May 21, 2014.
- ↑ Sociocracy & Holacracy. http://holacracy.org (2013). Geraadpleegd op May 21, 2014.
- ↑ Groth, Aimee, Zappos is going holacratic: no job titles, no managers, no hierarchy. Quartz (30 december 2013). Geraadpleegd op 21 mei 2014.
- ↑ Nederland ontdekt Holacracy. http://www.springest.nl (2014). Geraadpleegd op May 21, 2014.